Vadeli İşlemler (Futures) ile Arbitraj (2. Bölüm)

Diyelim ki bir yıl sonrası için, yani 20 Ekim vadeli 1,000 kilo elma için işlem fiyatı 200 lira olsun. 1,000 kilo elmanın bugün işlem gördüğü fiyatın da yine 200 TL olduğunu varsayalım. Yani futures işlem fiyatı ile cari fiyat aynı. Ve aynı geçen örneğimizde olduğu gibi elmalarımızın hiç bozulmadığını, çürümediğini, hep iyi durumda kalacaklarını varsayacağız. Bir önceki videomuzdaki varsayımlara ek olarak spot piyasada elma borçlanarak satabilme imkanımız var. Yani elinde 1,000 kilo elması olan ve bunu önümüzdeki bir yıl içerisinde kullanmayacak olan birisine gidip 'Senden bu 1,000 kilo elmayı ödünç almak istiyorum. Elmaları gidip bugün spot piyasada satacağım elime geçecek paranın faizinden sana %1 vereceğim' diyorum, neyse. Elmaların sahibi bu fikrimi beğeniyor, zira bir sene boyunca kullanmayacağı elmalardan para kazanacak değil mi? Sonuçta anlaşıyoruz. Borçlanıp elmaları sattığımda net kazancım %4 olacak. Net % 4 kazanıyorum. Peki burada risk almadan getiri sağlamış oluyor muyum? Şimdi bu konuştuklarımızı yazıya dökelim. 1,000 kilo elma borçlanıyorum ve bu elmaları spot piyasada satıyorum. Bugün spot piyasada oluşan fiyat 1,000 kilo elma için 200 lira, değil mi? Elmaları sattığımda elime 200 TL geçti. Eşzamanlı olarak gidip bir futures kontratı satın alıyorum. Futures kontratında alıcı taraf benim. Yani bugünden 1 yıl sonrası için 1,000 kilo elmayı 200 TL ödeyerek almak üzere futures kontratı satın alıyorum. Zamanı hızlıca ileri saralım, bir yıl sonrasına gidelim. Şimdi durumumuz nasıl oldu? Borçlanarak spotta sattığım elmalardan elime 200 TL geçmişti, değil mi? Bunun üzerinden %5 kazanıyorum. Elmaları borçlandığım kişiye de %1 ödeyeceğim. Bu durumda bana net olarak % 4 kalacak. 200 TL'nin %4'ü de ne ediyor 8 lira ediyor, değil mi* Aslında 1 yıl sonra elimde 210 TL oluyor ama elmalarını bana borç veren kişiye 2 TL ödeyeceğim için bana nette 208 TL kalacak. Elime geçecek bu 208 TL'nin içinden de 200 TL'yi, satın almış olduğum futures kontratındaki yükümlülüklerimi yerine getirmek için kullanacağım. Futures kontratında 200 TL fiyat üzerinden anlaşmıştık. Bir yıl sonra fiyatın ne olacağını düşünmeme gerek yok zira futures kontrat satın alarak elmaları satın alacağım fiyatı sabitlemiştim. Böylece elimde net 8 TL kaldı. Vade geldiğinde 1,000 kilo elmayı satın alıyorum ve bana elmalarını ödünç vermiş olan kişiye gidip elma borcumu kapatıyorum. Böylece elmaları ödünç veren kişi elmalarını geri almış oldu, üstüne de %1 yani 2 TL kazanmış oldu. Ben de bu bir senelik süre için risk almaksızın 8 TL kazanmış oldum. Bu örnek üzerinde biraz düşünürseniz, futures kontratlarında fiyatların alt sınırının nasıl belirlendiği konusunu daha rahat kavrayabilirsiniz. Gerçek hayatta, hiç risk almadan bu kadar getiri sağlayamıyor olmam lazım. Eğer böyle bir arbitraj imkanı varsa, pek çok kişi bundan yararlanmak isteyecektir ve burada alıcı olmak isteyenlerin sayısı artacaktır. Dolayısıyla da fiyat yükselecektir. Satış tarafında ise arz yükselecektir. Dolayısıyla da buradaki fiyat düşüyor olacaktır.