Yatırımcı Bakış Açısıyla Hisse Senedi Primi

Bir borsa brokerı size bir emtianın contango'da olduğunu söylüyorsa, bunun anlamı şudur: Bu emtiayı spot piyasadan satın almak ileride bir vadede almaya göre daha ucuzdur. Forward veya futures kullanarak gelecekteki bir vade için alım yapmak, spottan almaya göre daha pahalı durumda. Bahsettiğimiz emtia diyelim ki altın olsun. Kolay hesaplama yapabileceğimiz fiyatlar verelim altın için. Diyelim ki bugün spot piyasada 1 ons altını 1,500$'a satın alabiliyorsunuz. Bunu yazalım. Altının spot fiyatı 1,500 $. Diyelim ki altını şimdi spot piyasadan almak istemiyorsunuz. Şimdi futures'ları kullanarak, 1 yıl sonrası için satın almak istiyorsunuz. 1 yıl sonraki fiyat ise 1,600 $. Bu duruma contango piyasa diyebiliriz. Bu normal bir durum. Düşünürseniz, altına yatırım yapmak için önünüzde iki seçenek var. Altını da alıp hemen kullanmayacaksınız, belki bir yıl belki çok daha uzun süre elinizde tutacaksınız. Altını almak için iki seçeneğiniz var, birinci seçenek bugün 1,500 $ öder ve spot piyasadan altınınızı alırsınız. Eğer bugün spot piyasadan alırsanız, bu 1,500 $'ı önümüzdeki 1 yıl süresince başka bir yerde değerlendiremeyeceksiniz, yani kaçırdığınız fırsat maliyeti var, bir de bu altını 1 yıl boyunca çok sağlam bir yerde muhafaza edebilmek, altınızı koruyabilmek için masraf etmeniz gerekecek. Eğer bir futures kontratı satın alırsanız, bu tip maliyetlere katlanmak zorunda kalmayacaksınız. Yani eğer altını spot piyasadan 1,500 $ ödeyerek şimdi satın almak yerine, bugün, 1 yıl sonra 1,600 $'dan satın almanızı sağlayacak vadeli bir anlaşma yapabilirsiniz. Cebinizdeki parayı harcamamış oldunuz, bu 1,500 $'ı 1 sene süresince bankaya yatırıp üzerinden faiz kazanabilirsiniz, ayrıca saklama ücreti ödemenize de gerek kalmayacak. Yani insanların alıp hemen kullanmayacakları, tüketmeyecekleri altın ve diğer değerli metaller için, piyasanın contango olması son derece doğal. Contango, yani vadeli ve spot fiyat arasındaki farkın normal piyasa koşullarında pozitif olması. Zira malı hemen şimdi alıp stoğunuzda bekletmenin maliyeti var. Hemen tüketilebilen bir emtia düşünelim şimdi, bu tip emtialarda oldukça sert contango görebilirsiniz, örneğin petrol. Spot piyasada fıçı başına 50 $'dan işlem görüyor. Vadeli fiyatı ise 150 $. Burada vadeli ve spot fiyat arasındaki makas çok fazla açık. Sadece saklama maliyeti ve paranızın fırsat maliyeti ile açıklanamayacak kadar yüksek bir fark var. Bu kadar yüksek bir fark olmasını başka neyle izah edebiliriz düşünelim, örneğin bugünlerde ciddi bir arz fazlası olabilir, veya örneğin gelecekte yani 1 yıl sonra ciddi bir arz açığı olacağı öngörülüyor olabilir. Ancak contangonun bu kadar aşırı olması çok nadiren karşılaşılan bir durumdur. Eğer aradaki fark bu kadar yüksekse, petrolü vadeli satıp, spotta alıp, stoklamanın yollarını aramaya başlamalısınız. Özetlemeye çalışırsam, contango genelde future piyasalarında, özellikle de emtia piyasalarında birbirini takip eden kontratlar arasındaki farkları ifade etmek için kullanılan bir kavram. Vadesi daha sonra bitecek kontrat fiyatının; yakın tarihli kontrata göre daha yüksek olması durumuna "contango" deniyor. Uzun vadede fiyatlarda yükseliş beklentisi var ve ileri tarihli fiyatlar, yakın tarihli kontrat fiyatlarından yüksekse piyasa 'contango gösteriyor' ya da 'piyasa contango da' deniyor. Tekrar görüşmek üzere hoşça kalın.