Future ve Forward Eğrileri

Futures eğrilerini yani vadeli işlemler eğrilerini daha iyi anlamaya çalışalım. Buraya iki tane futures eğrisi çizdim. Bu eğriler, değişik kullanım fiyatlarını ve değişik teslimat vadelerini gösteriyor. Önce, bu turuncu eğrinin bize ne söyleyeceğine bakalım. Eğer bugün, yani teslimat bugün olacak şekilde, bir elmayı almak veya satmak istersek, piyasa fiyatı 10 kuruştur. Bu aslında vadeli bir fiyat değil, bugünkü fiyat, yani spot fiyat. Spot fiyatı da kısaca açmak gerekirse Bir malın, ki bu mal pamuk, altın veya hisse senedi olabilir, şu anki işlem fiyatıdır. Bizim örneğimizde, bir elmanın cari fiyatı. Bu bize zaman sıfır iken, bir elmayı 10 kuruş fiyatla satın alabileceğimizi söylüyor. Bu eksende devam ettiğimizde, 1'e geldiğimizde, bu eksende 1 birim ilerlediğimizde 1 ay sonrası oluyor, buraya yazmışım bunu evet. Burası, 1 ay sonra elmanın fiyatının artacağını söylemiyor. Şunu söylüyor bize: Eğer bugün vadeli piyasaya gidersem, ve 1 ay sonra elma almak veya satmak istediğimi söylersem, 1 ay vadeli işlem fiyatının ne olacağını söylüyor. Bu eğriye bakarsam, bir ay sonraki fiyat yaklaşık 12 kuruş oluyor. Söylediğimi tekrar edeyim: Bu bize bir ay sonraki spot fiyatın yükseleceğini söylemiyor. Bugün, futures piyasasında 1 ay sonra teslim edilecek şekilde bir elma alır veya satarsam fiyatın 12 kuruş olacağını gösteriyor. Eğer bugün, teslimatı 2 ay sonra olacak şekilde bir elmayı alır veya satarsam, elma başına 15 kuruştan işlem yapabilirim. Eğer bugün, teslimatı 8 ay sonra olacak şekilde bir elmayı alır veya satarsam, elma başına 20 kuruştan işlem yapabilirim. Eğer yeni bir haber çıkarsa, ne olsun mesela diyelim ki elma yemenin insanları hemen zayıflattığı yönünde haberler çıkarsa, elmaya olan talep artar ve insanlar elma fiyatının daha da yükseleceğini düşünmeye başlarsa, bu durumda muhtemelen bu eğrinin tamamının yukarı kaydığını görürüz. Teslimat vadesinden bağımsız olarak, bu eğrinin tamamı yukarı kayacak. Çünkü insanlar, bütün futures eğrisi boyunca, yani tüm vadelerde daha fazla elma talep edecekler. Burada iki tane futures eğrisi çizdim. Turuncu eğri, yukarı doğru eğimli. Mavi eğri ise aşağı doğru eğimli. Burada mavi olan futures eğrisine bir sonraki videoda değineceğiz. Yukarı doğru eğimli olan turuncu futures eğrisi, normal bir eğri gibi görünüyor. Biz de bunu normal eğri diyoruz zaten. Çünkü pek çok mal için buna benzer bir fiyat eğrisi görürüz. Bunun sebebini tahmin edebilirsiniz: Eğer bu yukarı doğru eğimli olmasaydı, bu malı şimdiden almanızın bir anlamı olmazdı. Eğer bu eğri aşağı doğru eğimli olsaydı, vadeli fiyatlar giderek aşağı düşüyor olsaydı, bu malı şimdi almazdık. Şimdi satmaya çalışırdık, ve bu da spot fiyat üzerinde aşağı yönlü baskı oluştururdu. Bir önceki videoda ele aldığımız arbitraj konusu ve teorik olarak niçin aşağı doğru eğimli bir futures eğrisi görmeyeceğimizin konusu aklınıza gelebilir. Bir sonraki videoda, hangi istisnai durumlarda futures eğrisinin aşağı doğru eğimli olabileceğine değineceğiz. İleri tarihli fiyatların spot fiyatlardan daha düşük olduğu futures eğrilerini, yani bunun gibi eğrileri ters çevrilmiş eğri olarak adlandırıyoruz. Bir sonraki videoda bu konuya değineceğiz.