Put-call paritesi

Hisse senedi fiyatındaki olası düşüş durumunda, zararımızı nasıl azaltabileceğimizi daha önce görmüştük, hisse senedini satın alıyorduk ve eş zamanlı olarak bir de satım opsiyonu alıyorduk, fiyat belli bir yerin altına indiğinde, bu satım opsiyonu değerleniyordu ve dolayısıyla zararımızı azaltıyordu. Hatırlayacak olursak, buradaki grafikler, şu sol taraftaki, varlıklarımızın gelecekteki değerlerini gösteriyor. Gelecekteki derken, opsiyonumuzun vadesini kastediyorum. Buradaki ise, vadedeki kar, bu sebeple bu pozisyonu almak için yaptığımız işlem maliyetlerini bu sağdakinden çıkarmıştık. Bu videoda cevaplamaya çalışacağım soru şu: 'Hisse senedi veya put yani satım opsiyonu satın almaksızın aynen bu ödeme tablosunu elde edebilir miyim?' Size biraz ipucu vereyim, sadece alım opsiyonu alsak neler olurdu biraz düşünün. Şimdi aynı renkle yazalım bunu. Eğer sadece bir alım opsiyonu satın almış olsaydınız, ödeme tablosu böyle olurdu. Varsayalım ki vadedeki durum bu, Ve bu durumda alım opsiyonunuzu kullanmazdınız, ancak eğer vadede hisse senedinin fiyatı 50 TL'nin üstündeyse, o zaman hisse senedini 50 TL'den satın almak için alım opsiyonunuzu kullanırdınız. Yani hisse senedi fiyatının 50 TL'nin üstünde olduğu durumda opsiyonun bir değeri olmaya başlıyor. Eğer hisse senedinin fiyatı 60 TL'ye yükselirse, alım opsiyonunuzu kullanarak 50 TL'den satın alabilirsiniz, sonra piyasada 60 TL'ye satarsınız ve size 10 TL kar kalır. Yani yükselişten faydalanırsınız. Bu grafiği birebir aynı ödemeleri sağlayacak şekilde yukarı kaydırmak için ne yapmamız lazım? Bir alım opsiyonu alabiliriz, ve ayrıca bütün bu grafiği 50 TL yukarı taşımamızı sağlayacak bir şey daha olsun elimizde. Ne olsun? Buldum, diyelim ki vade sonu değeri 50 TL olan bir bono olsun elimizde. Opsiyonun vadesinde 50 TL olacak bir bonomuz olsun. Yazalım bunu, opsiyonun vadesinde 50 TL olacak bir bono. Bononun faizini de gözönünde bulunduracak olursak, nominal değerden biraz daha düşük bir fiyata satın almış olabiliriz. Hesaplama kolaylığı açısından diyelim ki faiz oranı sıfır olsun, satın almak için 50 TL ödemiş olalım. Bugünkü değeri de, vade sonu değeri de 50 TL olan bir bononun ödeme grafiği bu şekilde olur. Yatay bir çizgi. Size 50 TL ödeyeceğini taahhüt ediyor. Yani eğer hem bu bonoya hem de alım opsiyonuna sahipseniz, hisse senedinin fiyatının 50 TL'nin altında olduğu durumda alım opsiyonunuzun bir değeri yok, burada sadece bono olacak. Eğer hisse senedinin fiyatı 50 TL'nin üstünde ise, bononuz hala duruyor, ancak artık alım opsiyonunuzun da bir değeri var. Yani bononuzun değeri artı alım opsiyonunuzun değeri. Hisse fiyatı 60 TL olduğunda, alım opsiyonunun değeri 10TL'dir. Bononun değeri 50 TL. Toplam 60 TL. Burada sol tarafta gördüğünüz, bono artı alım opsiyonunun toplam değeri, bu, ödeme tablosu, hisse senedi ve satım opsiyonunda elde ettiğinizle birebir aynı. Yani gelecekte bir tarih için düşündüğünüzde, hisse senedini ve uygun kullanım fiyatlı bir satım opsiyonunu birlikte elinizde tutmanın getirisi eşittir. Buna, bono ve alım opsiyonunu beraber elinizde tutmanın getirisi. Buna Satım/Alım Paritesi deniyor. Aslında ben Türkçesini söylüyorum, ancak finansçılar kendi aralarında bunun orijinal söylenişiyle kullanıyorlar, Put/Call paritesi diyorlar buna, aklınızda olsun. Satım/alım paritesi, bu değişik menkul kıymetler arasındaki ilişkiyi gösteriyor, Arbitraj imkanlarının oluşmasını, neyse bu konuyu bir sonraki videomuza bırakalım dilerseniz. Tekrar görüşmek dileğiyle, hoşçakalın arkadaşlar!