Reel ve Nominal Getiri

Merhaba arkadaşlar diyelim ki geçen sene 100 TL'mi bankamdaki bir tasarruf hesabına yatırdım. Yani bir yıl önce, 100 TL. Tam bir sene sonra bu para 110 TL'ye yükselmiş. Eğer işe sadece TL yönünden bakarsak, param 10 TL artmış. Yani 100 Tllik bir yatırımdan 10 TL kâr sağlamışım. Yani yüzdelik olarak düşünürsek yüzde 10'luk bir kazancım var. Ancak benim asıl öğrenmek istediğim şey şu bu oran, bir sene önce 100 TL alabileceğimden ne kadar daha fazlasını alabileceğime tekabül ediyor mu? Gerçekten de bir sene öncesine kıyasla yüzde 10 daha fazla ürün veya hizmet alabiliyor muyum? Bunu hesaplamak için geçen seneden bu seneye varsayımsal bir enflasyon oranı düşünelim. Ne diyelim diyelim ki bir sene öncesi ile bugün arasındaki enflasyon oranı yüzde 2 olsun. Bu durumda geçtiğimiz yılın 100 TL'si bugünün parasıyla ne kadardır? Eğer enflasyon yüzde 2 ise, geçtiğimiz sene 100 TL'ye aldığınız şeyi bugün 102 TL'ye alabilirsiniz. O halde TL kazancımız bugünün parasıyla, yani bugünün kuruyla ne kadar? Yani şu anki alım gücümüz nedir? 110 TL şu anda elimizdeki para ve yine bugünün parasıyla düşünürsek 102 TL yatırmıştık. Bir sene önce, bugünkü koşullarda 102 TL'lik bir alım gücüne denk düşen bir yatırım yapmışız. Şimdi bu para bize 110 TL'lik bir alım gücü sağlıyor. Yani bugünün parasıyla 8 TL daha fazla alım gücüne sahibiz. Peki reel kazancımız nedir? Bunu bulmak için de 110 TL'den geçen seneki paramızın bugünkü değerini düşeceğiz böylelikle asıl TL kazancımızı bulmuş olacağız. Reel kazanç, yani bir sene içinde kazandığımız miktar, bugünün parasıyla 8 TL. Yatırımımız ise bugünün parasıyla 102 Tlidi. Şimdi hesap makinemizi alalım 8 bölü 102'yi bulalım. Evet yüzde 7,8'e eşit. Yani nominal kazancımız yatırdığımız paraya karşılık aldığımız paranın fazlalığı yüzde 10 olsa bile gerçek alım gücümüz yüzde 2'lik enflasyon sebebiyle yalnızca yüzde 7,8 artmış.