Döviz İşlemleri - Giriş

Bu videoda sizlere para piyasasının nasıl işlediğini aktarmaya çalışacağım. Para birimlerinin birbirine karşı daha pahalı veya daha ucuz olmasını tartışacağız. Yapmak istediğim, size sezgisel bir yaklaşım kazandırmak. Bugünlerde gündemin en üst sırasındaki konu olduğu için, seçeceğimiz iki para birimi Çin Renminbisi ve Amerikan Doları olsun. Evet, Çin Renminbisi Çin para birimi konusunda bu arada aklınız karışmasın, çünkü bazen 'Renminbi' için 'Yuan' kelimesini kullanıyorlar. Yuan, Renminbi'nin birimi. Diyelim ki bir WEB sitesine baksam, şu anki gerçek kur bu değil. Ama diyelim ki verilen kur, 1 USD için 10 Yuan olsun. 10 Yuan eşittir 1 USD. Tabi bu arada her 'Dolar' dediğimde, Amerikan Dolarından bahsediyorum. Eğer 1 dolarım olsa, ve bunu Yuan'a çevirmek istesem, elime 10 Yuan geçer. Ve 10 Yuan'ım olsa ve bunu dolara çevirmek istesem, elime 1 Dolar geçer. Şöyle bir durum düşünelim. Ve bu arada bundan sonraki birkaç videoda, bunun gerçekten olacağı ticaret dengelerinden bahsedeceğim evet, neyse ne dedik. Diyelim ki birisinin 1,000 Yuan'ı var. Evet, şimdi diyelim ki buradaki kişinin 1,000 Yuan'ı var ve bunu dolara çevirmek istiyor. Diyelim ki, bu tarafta, bu 1,000 Yuan'a ve kote edilen pariteye bakarak, diyebiliriz ki 'Biz, Bu 1,000 Yuanı böleceğiz, her 10 Yuan için bir dolar aldığımıza göre bu kote edilen pariteye göre 100 dolar eder.' Şimdi diyelim ki buarada 2 kişi daha var. Aklımızda tutatlım ki, aslında gerçek hayatta piyasa 3 kişiden çok çok daha fazla sayıda insandan oluşuyor. Şimdilik sadece 3 kişi olduğunu düşünmemiz, piyasa işleyişini basitleştirerek, bu paritelerin nasıl işlediğini anlamamızı kolaylaştıracak. Şimdi diyelim ki bu aradaki kişi bu bıyıklı olan evet bir de şapka çizelim, şapkasıda var. Diyelim ki 50 dollar yok 100 Doları var ve bunu Yuana çevirmesi lazım. Belki bazı Çin malları satın alacak. Belki de mallarını 100 Dolar karşılığı ABD'ye satmış olan bir Çinli bir fabrika sahibidir mesela. Şimdi de çalışanlarına maaşlarını ödeyebilmek için bu parayı tekrar Yuan'a çevirmesi lazım veya ev kredisi borcunu ödemesi gerekiyordur, kimbilir. Ve diyelim ki burada da başka birisi olsun. Ve diyelim ki bu hanımın da Yuana çevirmesi gereken 100 Doları olsun. Şimdi, nete net baktığımızda, burada ne oluyor? Yuan'ı Dolara çevirmek için toplam ne kadar talep var peki Doları Yuan'a çevirmek için talep ne kadar? Peki, eğer toplam talebe bakacak olursak, Yuan'a çevrilmesi gereken 200$var. Şimdi bunu bir yazalım. Bu durumda 200 $'ın Yuan çevrilmesi gerekiyor. Ve sonra, işlemin diğer tarafında ise, $'a çevrilmesi gereken 1,000 Yuan var. Ve işi basitleştirmek amacıyla, bütün piyasa oyuncuları bu kadar. Bu 3 kişi bütün piyasayı oluşturuyor. Bütün piyasa bu 3 kişiden ibaret. Bununla birlikte, bildiğimiz gibi, özellikle gerçek para piyasalarında, binlerce, bazen milyonlarca katılımcı olur. Yani şimdi ne olacak? Bütün bu insanlar internete girip cari pariteye bakabilirler veya son gerçekleşmiş olan işleme ve diyebilirler ki 'Hey, biliyor musun, elimde 100 $ var, ve bu pariteye göre bunu 1,000 Yuan'a çevirebilmem gerekiyor' derler. Bu hanım da diyor ki ' Bu 100 $'ı 100 Amerikan $'ı 1,000 Yuan'a çevirebilirim' Yani ikisini toplarsak, toplam 200$ karşılığında 2,000 Yuan alabileceklerini düşünüyorlar. Şimdi buraya bir soru işareti koyalım. Bunu gerçekten 2,000 Yuan'a çevirebilecekler mi? Ve buradaki kişi de diyor ki 'Şimdi, cari pariteye göre, 1,000 Yuanım karşılığında 100$ alıyor olmam lazım.' 100$ Unutmayalım ki, herkes verdiğinin karşılığında diğer paradan maksimum miktarda alabilmek istiyor. Ellerine geçen para mümkün olduğunca yüksek olsun istiyorlar. Şimdi... Bu 2 kişi paraları karşılığında 2,000 Yuan alabilecekler mi? Hatırlayalım ki bu 3 kişi bütün piyasayı oluşturuyor.Büyün piyasa bu 3 kişiden ibaret demiştik. Bu ciddi hatta abartılı bir basitleştirme. Ancak burada bir eşitsizlik var: Yuan'a dönmesi gereken $ miktarı, dolara dönmek isteyen Yuan miktarından fazla. Şimdi, ellerine 2,000 Yuan geçmeyecek çünkü piyasada işlem yapmak isteyen sadece 1,000 Yuan var dedik. Düşünebilirsiniz ki, buradaki adam, belki işi ağırdan almak istiyor, piyasanın nasıl olduğunu görmek için. Diyelim ki öncelikle parasının 10 Yuan'ı için işlem yapmak istiyor. Sadece 10 Yuan'lık işlem yapmak istiyor. Bunu diğer türlü de düşünebilirsiniz. Belki buradakilerden birisi dolar için işlem yapmak isteyebilir. Bu kişi Yuan almak üzere $ veriyor. Veya bu kişi Yuan veriyor. Şimdi bu kişiler dolar bazında teklif verecekler. O veya bu. Para işlemlerinin bazen karışık gözükmesinin sebebi de bu. Çünkü başka bir para birimini alıyorsunuz. Ama bu adamın parası daha çok talep gördüğü için.. İşleri basitleştirmek için bunun ihale yapabilecek bir kişi olduğunu düşünelim. aslında bu, piyasaların arz ve talebi dengeleyebilmek için tam da yapmaya çalıştığı şey. Ve bu kişi diyebilir ki 'Biliyor musun, paramı çevirmek istiyorum.' 100 Yuan'ı var ve bunu çevirmek istiyor. Yani diyor ki 'Benim 100 Yuan'ım var ve bunu 10$ karşılığında satmak istiyorum' Diyelim ki 10$ karşılığında 100 Yuan satıyor. satmak yerine aslında satmayı öneriyor demeliydim. Satmayı öneriyor.10 $ almak için 100 Yuan vermeyi öneriyor. Bu hanım bunun makul bir fiyat olduğunu düşünüyor. Ve buradaki kişi Yuanlarını dolara çeviriyor. Peki şimdi ne olacak? Bu aradaki 2 kişiden birisi bu teklife atlayacak.Diyecekler ki 'Bence bu adil bir fiyat' Ve böylece, diyelim ki, buradaki hanım teklifi yapıyor. Aslında belki her ikisi de, 10$ karşılığında 100 Yuan satma teklifini gördüler.Ve her ikisi de mouse'larına bastılar , düğmelerine bastılar veya her ne yaptılarsa neyse bu teklifi kapmaya çalıştılar. Ama diyelim ki bu hanım mouse'a daha çabuk bastı daha çabuk clickledi ve işlemi yaptı. Şimdi bu kişiye B kişisi, buna A kişisi ve buna da C kişisi diyelim ki işler karışmasın çok. B kişisi teklifi kabul etti. Bundan hemen sonra 2 şey oldu. Bir kişi, C kişisi, ' Vay, bu çok hızlıydı' dedi. 'Birileri 1 $ için 10 Yuan almayı çok fazla istiyor olmalı'. Ve buradaki de diyor ki 'Aman Allah'ım. Paramı Yuan'a çevirmem gerekiyor, ama işlemi yapamadım' 'Birileri benden önce davrandı' Şimdi buradaki adam da diyor ki' Hımmm, bunlar çok istekli, belki de Yuan'larım karşılığnda bana daha fazla $ verebilirler.' Şimdi diyelim ki buradaki adam, bu turunculu olan satmayı teklif ediyor. Ve bu kez 10 $ karşılığında 90 Yuan vermeyi yani satmayı teklif ediyor. Dikkat edin: bu arada Yuan'ın fiyatı yukarı gitti yada $'ın fiyatı düştü. Her ikisi de söylenebilir, bunlar simetrik söylemler. İkisi de tam olarak aynı şeyi ifade ediyor. Sonra, aniden, bu kişinin Yuan'a çevirmesi gereken çok fazla $'ı var. Dolayısıyla teklifi çabucak kabul ediyor. Yani, A kişisi teklifi kabul etti. Ve unutmayalım, basitleştirebilmek uğruna abartılı bir basitleştirme yapıyorum. Ancak bu size gerçek bir piyasanın nasıl işlediği hakkında genel bir fikir verecektir. Yani A kişisi kabul etti.Dönelim konumuza dönelim.A kişisi kabul etti. Artık piyasada yeni bir parite var. Şimdi cari parite Nedir bu? 9 Yuan. Böylece yeni bir parite var ve artık işlemler dolar başına 9 Yuan'dan geçiyor. Şimdi, neler olup bitiyor bakalım? Sanırım oluşan dinamiği görüyorsunuz. Yuan'a dönmeye çalışan $ tutarı fazla. Ve $'a dönmeye çalışan Yuan tutarı ise o kadar çok değil. Böylece, bu kişi, 1000 Yuan'ını almak için çok talep olduğunu farkediyor. ve 1 $ karşılığında gitgide daha azalan tutarda Yuan vermeyi teklif edecek. Veya buradaki kişiler, verdikleri her $ karşılığında gitgide daha az tutarda Yuan almaya razı olmaya başlayacaklar. Bu gerçekleştikçe, Yuan'ın fiyatı yükselmeye başlayacak. Dikkat edin: Bu örnekte Yuan'ın fiyatı yükseldi. Eskiden 1 $ için 10 Yuan idi şimdi ise 1$ için 9 Yuan. Veya diyebilirsiniz ki $ın değeri düştü.Ve bu süreç, hepsi satmak istedikleri paralardan kurtulana kadar devam edecek. Aslında birbirlerine bağımlılar yani. Piyasanın dengeyi bulacağı paritenin ne olacağını söyleyen matematiksel bir formül yok. Pariteyi belirleyen piyasa katılımcılarının işlemi gerçekleştirmekteki iştahlarının derecesi ve birbirlerine karşı işlem yapmadaki yetenekleri. Ama buradaki genel sonuçlar ve aslında bu videodan hatırlamanızı istediğim şey de bu bu genel sonuçlar diyor ki para piyasaları mekanizmasında şunu söyleyen bir kural yok: ''Parite bu olmalı'' Böyle bir kural yok. Kur çıpalaması konusunu ileride inceleyeceğiz, ama her seferinde bunun olmasını gerektiren bir şey yok. Eğer Yuan için, $ için olduğundan daha fazla talep var ise bu örnekte gördğümüz gibi $'ın fiyatı düşecektir. Ve bu tam olarak şu anlama gelir: Yuan'ın fiyatı yükselecektir. Bunu iyi benimsemenizi istiyorum. $ bazında yukarı gidecektir. $'ın fiyatı, Yuan bazında, düşecektir. İşte döviz parite işlemlerinin özü bu. Bu fikirleri sindirin, ve düşünün ki gerçek bir piyasa var, ve bu Yuan'a olan talep veya Yuan'ın arzı ile şekilleniyor. Burada, Yuan'a olan talep arzı aşıyor ve dolayısıyla fiyatı yükseliyor. Veya diğer türlü de söyleyebilirsiniz. $'a olan talep, arzın altında. Dolayısıyla fiyatı düşüyor. Her halikarda, biraz düşünmeniz gerekiyor ve ben sizİ düşünmeniz İçin serbest bırakıcağım.Tamamen serbest hareket eden paritelerin dünyadaki ticaret dengesizliklerini eşitlemek yada en azından eşitlemeye çalışmak konusunda nasıl faydalı olabileceğini bir sonraki videoda işleyeceğiz.