If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Yuan - Dolar Kur Çıpası

Çin Merkez Bankası'nın Yuan basarak Yuan- ABD doları paritesinde kur çıpası kullanması. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Bir önceki videomuzda, Yuan ile ABD doları paritesinin, 10'a 1 olduğu bir dünyada yaşıyorduk. Bu paritede, Çin ABD'ye, ABD'nin ona sattığından daha fazla mal satıyordu. Bu sebeple kurlarda de bir dengesizlik oluşmuştu. Yuan daha pahalı hale gelmişti, veya $ daha ucuzlamıştı, ikisini de söyleyebilirsiniz. Peki bu para cinslerindeki bu değerlenme, nereye kadar devam etmişti? Çin malları daha pahalı hale gelip bu mallar için ABD'deki talep azalana veya talep azalana kadar veya, ABD malları, daha ucuz hale gelip bu mallar için, Çin'deki talep artana kadar ve, iki ülke arasındaki dış ticarette denge kurulana kadar devam etmişti. Dış ticaretin dengede olması için neler olması gerektiğini bu şekilde açıklamaya çalıştık. Ama diyelim ki Çin hükümeti, ABD ile olan dış ticaretlerinin dengede olmasını istemiyor. Çin diyor ki: ABD zaten gelişmiş bir ülke, bizim ise daha gelişmemiz lazım. Endüstriyel üretimimizi artırmak istiyoruz. Artırabilmemiz için de bize, mallarımızı satabileceğimiz bir pazar lazım. ABD'ye yapacağımız ihracatın, onlardan yapacağımız ithalattan daha yüksek olmasını istiyoruz diyorlar. İhracat odaklı büyümek istiyorlar. Kur seviyesinin burada oluşmasını, yuanın daha pahalı hale gelmesini istemiyorlar. Ve diyelim ki Çin hükümeti kur çıpası kullanmaya karar verdi, kuru 1 $ için, 10 Yuan olarak sabitlemek istiyorlar. Kur çıpası kullanmaya karar verdiler, çünkü mevcut durumu ilelebet, sonsuza kadar, korumak istiyorlar, İstiyorlar ki Çin, ABD'ye, ABD'den satın aldığından çok daha fazla mal satsın; ihracatı, ithalatından yüksek olsun, Ve bu sayede de Çin endüstriyel üretimde sağlam bir baz oluşturabilsin istiyorlar. Bunun bir şekilde, ABD'nin üretimini azaltacağını, tahmin edebilirsiniz, sanırım biraz art niyetli bir davranış. Çin'in ürettiği mallar, gitgide ucuzluyor , ve ABD'deki üretici, ucuz Çin malları ile rekabet edemiyor. Tabi bu işin sadece Çin'e, yani %100 tek bir tarafa yaradığını düşünmeyin, bu durumdan aslında, ABD de faydalanıyor ama, bu konuya, başka videolarda değineceğiz. Diyelim ki, Çin hükümeti mevcut durumu korumak, bir anlamda, bir manada, zamanı bu noktada durdurmak istiyor. Dış ticaretin dengede olmasını istemiyorlar, kısacası. Peki, mevcut durumu hiç değişmeden koruyabilmek için döviz piyasalarına ne şekilde müdahale etmeliler? Daha önce de söylediğimiz gibi, eğer Çin malları satın alınırsa, Yuan için, daha çok talep oluşuyor, Yuan değer kazanıyor ve $ değer kaybediyor. Peki ne yapacağız da, her iki hedefe birlikte, beraber ulaşacağız? Hem Çin'in ABD'ye ihracatı ithalatından fazla olsun, hem de Yuan değer kazanmasın? Ve işte burada Çin hükümeti, daha doğrusu Çin Merkez Bankası devreye giriyor. Çin Merkez Bankası, Yuan'ın değerini düşürebilmek için para basmaya karar veriyor. Şimdi buraya Çin Merkez Bankası'nı çizelim. Çin Merkez Bankası Yuan basıyor. Daha önceki iki videoda dış ticaret dengesizliğinin olduğu bu senaryo üzerinde durmuştum. Hatırlarsanız,1,000 Yuan'lık talep vardı ama, sadece 500 Yuanlık arz vardı. Kısacası, Çin Merkez Bankası arz ve talebi dengeleyebilir. 500 Yuan basarlar ve bunu dolara çevirirler. Bu durumda ne oldu? Eğer parite sabit olsaydı, 1000 Yuan'a çevrilmek için bekleyen 100 $'lık talep vardı. 1,000 Yuan'lık talep var. Çin Merkez Bankası devreye girmeden önce, sadece 500 Yuan'lık arz vardı. Ancak Çin Merkez Bankası devreye girdi ve, 1,000 Yuan için talep var, Yuan arzı sadece 500 Yuan, o zaman biz de, 500 Yuan daha yaratırız dedi. Yeni para basıyorlar, ve bastıkları yeni Yuan'ları da, ABD dolarına çevirecekler. Bu durumda arz ve talep dengelenecek. 500 Yuan burada, 500 Yuan burada toplam 1,000 Yuan'ınız var bunu $'a çevirmek istiyorsunuz. Burada da 1,000 Yuan almak üzere, 100 $'lık bir talep var. Bunu yaparlarsa, parite değişmeyecek. Her iki para cinsinin arz ve talebi eşit olacak. Bu işe yarardı, emin olun, zaten bir süredir yapmakta oldukları da bu. Ancak gözden kaçırmamamız gereken bir soru var; Bunu sürekli yapmaya devam ettiklerinde neler oluyor? Çin'in ABD'ye ihracatı, bu ülkeden yaptığı ithalattan yüksek kalmaya devam ediyor. Çin Merkez Bankası, Yuan'ın ucuz kalmasını sağlayabilmek için sürekli olarak, Yuan basıp bununla ABD doları satın alıyor. Yani ellerindeki ABD doları tutarı, yükselmeye devam ediyor. Yuan basıyorlar ve dolar rezervlerini yükseltiyorlar. Buraya çizeyim, Çin Merkez Bankası, çok yüksek tutarlarda dolar biriktiriyor. Tabi, istedikleri kadar Yuan basabilirler ve, bunu dolara çevirebilirler ve burada çok ciddi tutarlarda dolar biriktirebilirler. Kendi lehlerine, kendi avantajlarına olan bu dış ticaret dengesizliğinin devam etmesini istedikleri sürece, dolar biriktirmeye devam edecekler. Bunu yapmaya devam etmek zorundalar, durdurmaları mümkün değil. Ticaret dengesini, daha doğrusu ticaret dengesizliğini korumak için bunu yapmaya devam etmek zorundalar. Bir sonraki videoda, biriktirdikleri bu ABD dolarları ile ne yaptıkları üzerinde duracağız. Bu kadar yüksek miktarda doları nakit olarak tutmuyorlar, bu dolarların ne şekilde kullanıldığının ABD ekonomisine etkilerine değineceğiz.