Dolar başına marjinal faydadan, talep eğrisini bulma

Bundan önceki derslerde, buradaki faydalar doğrultusunda harcayabileceğimiz her bir lira için marjinal faydayı hesaplayarak elimizdeki 5 liranın faydasını arttırabileceğimizi gördük. Burada da gördüğünüz gibi 1 liranın marjinal faydası 100 puan. Örneğin ilk çikolata için lira başına 100 puan fayda mevcut ve bu da herhangi bir meyveye harcadığınızdan daha fazlası. İkinci çikolataya bakalım, o da meyveye göre daha fazla marjinal faydaya sahip. Üçüncüye bakalım bir de, üçüncü çikolata ilk sırada yer alan meyveyle aynı oranda faydaya sahip yani eşitler. O zaman kalan 2 liramı meyveye harcıyorum çünkü meyvenın fiyatıyla elimde kalan miktar aynı. Bu derste, fiyatları değiştirdiğimizde lira başına düşen faydanın ve talep edilen kalitenin ne olacağını bulacağız. Önceki derste burada yaptığımız tek bir fiyatla 3 tane çikolata talep ettik sonra fiyatı değiştirdik ve talep eğrisi meydana getirdik. Bu eğriyi de buradaki bilgilerle ortaya çıkardık. Şimdi çikolatamıza 2 lira diyelim. Buradaki denklem, yani lira başına düşen marjinal fayda. Bunu iki sütun olarak gösteriyorum; biri 1 lira için, diğeri ise 2 lira için. İlk çikolatada yine 100 puan marjinal faydam var ama artık fiyat 2 lira olduğu için faydam 50 puana düşecek. İkinci çikolatada lira başına düşen marjinal faydam 80'den 40'a, üçüncü çikolatadaki faydam 60'tan 30'a düşecek. Ve son olarak, dördüncü çikolatamdaki faydam 40'tan 20'ye düşecek. Peki şimdi 5 liramı nasıl harcayacağım? İlk liramı marjinal faydası en çok olana harcayacağım tabi ki ve ilk liramla buradan yarım çikolata alabilirim. Burada yazan rakamları kullanamam çünkü bu rakamlar fiyat 1 lirayken geçerliydi. O yüzden şu anda, yanında yazan rakamlar yani ikinci sütun benim için geçerli olacaktır. İlk liramı harcarken en mantıklı olanı yapacağım yani onu meyve almak için kullanacağım. Buradan yarım kilo meyve alabilirim. Çünkü lira başına düşen marjinal fayda 60 puan. İkinci liramla yine marjinal faydası 60 olan meyve alabilirim. Tekrar söylüyorum, bu hikayede buradaki sütunu kullanmayacağız. Onun için üzerini şöyle çiziyorum kafanız karışmasın. İkinci liramla marjinal puanı 60 olan meyveden yarım kilo daha alıyorum. Peki üçüncü liramı nasıl harcayabilirim? Acaba paramı yani 2 liramı marjinal puanı 50 olan çikolataya mı yoksa aynı puanda olan meyveye mi harcasam? En iyisi yarım parça çikolata almak olacak. Dördüncü liramı harcarken önümde birçok seçeneğim var; tekrar yarım parça çikolata da alabilirim. Ki zaten öyle de yapacağım ve yine yarım parça çikolata alacağım. Geldik son liraya, evet son liramı çikolata almak için kullanmak mantıklı olmıcak. Çünkü çikolatadan alacağım marjinal faydam düşecek. Ama sonuncu liramı aynı puana sahip olan meyveye harcayabilirim. Yani beşinci liramla yarım kilo meyve alabilirim. Şimdi 5 lira harcarken toplam marjinal faydamı hesaplayalım hep birlikte. 60 artı 60 eşittir 120. Bu taraf ise 50 artı 50 artı 50 eşittir 150 olacak. Yani toplam faydam270. Burada ilginç olansa aldığım çikolataların miktarı ve fiyatıydı. Tam olarak 1 parça çikolata aldım yani üçüncü ve dördüncü liralarımı buna harcadım. Burada hiçbir şeyi değiştirmedik; fiyat aynı, marjinal fayda aynı. Peki çikolataların fiyatını değiştirdiğimizde ne oldu? Onu da bu tarafta gösterelim. Sadece çikolatayı ele alalım. Buraya fiyat ve miktar yazıyorum. Fiyat 1 lirayken talep edilen miktar 3 adet çikolata oluyor. Fiyat 2 liraya çıktığında talep edilen miktar da 1 adede düşüyor. Birde Grafik olarak gösterelim. Bunun fiyat, bunun da miktar olduğunu düşünelim. Fiyat 1 lirayken talep edilen miktar 3 fiyat 2 lirayken talep edilen miktarsa 1. Yani talep eğrisinde iki tane noktamız var ve eğrimiz de bunun gibi görünüyor. Tabi ki bu eğrinin tam olarak nasıl göründüğünü bulabilmek için yandaki bilgileri de kullanabilirsiniz.