Fırsat Maliyeti

Diyelim ki bir kaç gündür senaryo E doğrultusunda yaşıyoruz. Ortalama olarak 1 tavşan yakalayıp, 280 dut topluyoruz. Canıımız dut çekmiş... Ama artık daha çok protein daha çok protein almak istiyoruz. Şuraya yazayım: senaryo E'deyiz ve şimdi daha çok protein istiyoruz O yüzden ne yapacağız? Daha çok tavşan yakalayacağız değil mi? Şimdi de daha çok tavşan yakalamaya çalışmanın bedelinden bahsedeceğiz. Yani demek istediğim bir tavşan daha yakalamak istiyorsak, vazgeçmemiz gereken şey nedir? Bir tavşan daha yakalarsam, günde ortalama 1 tavşandan 2 tavşana çıkmış olurum. Yani senaryo E'den senaryo D'ye geçiyoruz. Vazgeçeceğim şey nedir? Burası artı bir oldu. 40 duttan vazgeçmiş olacağım. Bu durumu burada görebilirsiniz. Eğer 1 tavşan daha yakalamaya çalışıcaksam çalışırsam bu noktaya ulaşamam, bu elde edilmesi imkansız bir kombinasyon. Üretim imkanları Eğrisi'nin içinde kalmalıyım. Biz kısaca buna ÜİE diyelim. Ama bir tavşan daha istiyorsam üretim olanakları eğrisinde aşağı doğru inip, 40 duttan vazgeçmeliyim. Yani bir tavşan daha yakalamanın benim için bir bedeli var. Ortalama olarak 40 duttan vazgeçmeliyim. Bu durumun teknik dilde anlatımı şu: 1 tavşan daha yakalamanın fırsat maliyeti 40 duttur. Bunu şuraya yazayım. Bir ekstra tavşanın fırsat maliyeti Bu senaryo E'ye özel bir durum, sonradan göreceğimiz gibi her senaryoda durum değişiyor. Ekstra bir tavşanın fırsat maliyeti 40 dut. Senaryo E'de olduğumuzu varsayarsak, ekstra bir tavşan için 40 duttan vazgeçmem gerek. Fırsat maliyetlerinden bahsederken bir terimi daha açıklayayım. Fazladan bir birim daha üretirken karşılaşacağımız fırsat maliyetini marjinal maliyet olarak da adlandırılabiliriz. O zaman buraya da marjinal maliyet diyebiliriz. Bu videoda tavşanlardan ve dutlardan bahsettiğimize göre buradaki marjinal maliyet, toplamaktan vazgeçtiğimiz dutlar ve avlamaktan vazgeçtiğimiz tavşanlardır. Kısacası vazgeçtiğim fırsatlardır. Başka senaryolarda, marjinal maliyet tabiki para cinsinden verilecek, mesela dolar gibi, Türk lirası gibi.. O ekstra birimi üretmenin maliyeti parasal olarak her ne ise o marjinal maliyettir. Başka örneklerle devam edelim ve fırsat maliyetini daha iyi anlayalım. Az önce, senaryo E'deyken bir birim daha tavşan üretmenin yakalamanın maliyetini gördük. Diyelim ki senaryo E'deyiz ve vejeteryan olmaya karar verdik. Senaryo F'ye gitmeye karar verdik. Yani hiç tavşan yemeyeceğiz ve elimizden geldiğince çok dut yiyeceğiz. Senaryo E de sorgulanabilecek başka bir şey de, 20 tane daha dutun, kolay bir rakam olsun diye 20 dedim fırsat maliyetinin ne olduğudur. 20 tane dutun fırsat maliyeti nedir? Bu da bir tavşandır. Öyleyse dut sayımı 20 artırmak için 1 tavşandan vazgeçmem gerekir. E senaryosunda olduğumuzu varsayarsak 20 dutun fırsat maliyeti bir tavşandır. Bu bir marjinal maliyet değildir çünkü konuştuğumuz şey 20 birimin maliyetidir. Sadece bir tanesinin değil. Eğer bunu, bir dutun marjinal maliyeti olarak yazmak istersem tek bir dutun bedelini bulmam gerekir. 20 dut bir tavşan ediyorsa iki tarafı da 20'ye bölmem gerekir. Fazladan bir dutun marjinal maliyetini, ki daha teknik bir ayrıntı vermem gerekirse, bu marjinal maliyet şuralarda lineer bir bileşen Yani fazladan bir dut , 1 bölü 20 tavşan demek. Eğer E senaryosunda fazladan bir duta sahip olmak istersem Vazgeçmem gereken tavşan miktarı; ortalama 1 bölü 20 tavşandır. Buna marjinal maliyet de denebilir. Burada tekrar teknik detaylara girecek olursak, burada bir eğri var o yüzden sonuçtan tam olarak emin olamayız. Çok kafanızı karıştırmak istemiyorum o yüzden, bu örnek için bizim varsaydığımız yol, daha kolay bir yol. Burayı linear bir bileşen olarak kabul etmeye devam edelim. Böylece, fazladan bir dut için fırsat maliyeti 1 bölü 20 tavşan. Başka bir deyişle fazladan bir dutun marjinal maliyeti 1 bölü 20 tavşan kadar. Bu işlemi eğrinin başka noktalarında da uygulamak mümkün. Geçen videoda oluşturduğumuz tabloları kullanarak da yapabilirsiniz. Bu eğriyle değişik senaryolardaki fırsat maliyetlerini hesaplayabilirsiniz. Eğer senaryo B'deyseniz ve ekstra bir tavşan istiyorsanız bunun size kaç duta mal olacağını i ya da daha fazla dut istemeniz durumunda bunun ne kadar tavşan edeceğini bu eğriyi kullanarak bulabilirsiniz.