Negatif Dışsallıkların Vergilendirilmesi

Merhaba arkadaşlar, son videoda plastik poşet kullanımının olumsuz dışsallıklarından bahsetmiştik Çöp oluşturarak bir şekilde hayvanlara ve doğaya zarar verebileceğini ifade ettik Bir plastik torbanın dışsal maliyetinin hesaplanabileceğini varsaymıştık Bu 2 kuruş bir plastik torbanın çöp oluşturmaya ve çevreye etkisinin maliyetiydi Eğer bunu da işleme dahil edersek,yani Marjinal maliyet eğrisini dışsal maliyete eklersek Elimizde, sadece tedarikçi marjinal maliyet eğrisi yerine Tedarikçi artı dışsal maliyet marjinal maliyet eğrisi olur Plastik poşetlerin en uygun fiyat ve miktar değerlerini elde ederiz Böylece burada poşetlerin maliyetlerinin faydalarından fazla olduğu negatif bir fazlalık yaratarak Pozitif fazlalığı eritmemiş oluruz Temas etmediğimiz konu ise bunun nasıl gerçekleştiğiydi Eğer elimizde sadece tedarikçilerin marjinal maliyet eğrisi ve Tüketicilerin talep eğrisi olsaydı Ki bu durumda tüketiciler süpermarketler denge fiyatı bu noktada olacaktı Çünkü teorik olarak belirtmiş olduğumuz bu maliyet pazarlara yansıtılmamış olacaktı Diyelim ki bu toplumun hayırsever imparatoru siz olsaydınız, ne yapardınız bu durumda? Denge miktarı burada iken ve dışsal maliyetleri pazara yansıtmıyorken Miktarı bu noktaya yakın bir değere getirmek için ne yaparsınız? Birkaç ihtimal var.Plastik torbayı yasaklayabilirsiniz Bir kota uygulayarak belirli bir miktardan daha fazla torba üretimini engelleyebilirsiniz yada Plastik torbaları vergilendirirsiniz Şimdi bunlardan hangisinin toplum için en verimli olacağını düşünelim Torba başı dışsal maliyet olarak belirlediğimiz bu rakamı doğru değerlendirme olarak kabul edeceğiz Eğer bu toplumun hayırsever imparatoru olarak plastik torbaları yasaklarsanız ne olur? Bu pazar tamamen yok etmiş olursunuz Gerçekleşebilecek olan tüm bu rant yok olucak Yani buradaki fazlalığı yok etmiş olursunuz Şöyle diyebilirsiniz: “Plastik torbalar korkunç. Kesinlikle tamamen yasaklanmalılar .Ortada plastik torbaların kullanmaya değer olduğunu gösteren bir fayda söz konusu değil.” Fakat bu durumda, tam buradaki bu rakam ile ters düşüyorsunuz Torba başı olumsuz yan etki maliyetinin 2 kuruş değil, 10 kuruş olduğunu tartışıyor olursunuz Böylece bu eğri daha da yukarı kayar ve Bunu karşılayan bir pozitif miktar olamıcak O zaman belki yasaklama mantıklı olabilir fakat Olumsuz yan etki değeri 2 kuruşsa ve yasaklama yoluna gidiyorsanız Bu getirimi/rantı toplumun elinden almış olursunuz Dolayısıyla bu iyi bir ihtimal olmaktan çıkıyor Peki bir de kota uygulaması ihtimalini düşünelim Bu çalışmaya bakarak da şöyle diyebilirsiniz “O halde, Bakın, plastik torbalar için optimal miktar haftada 1,9 milyon torba, öyleyse pazar en fazla bu miktarda üretim yapabilir.” Bunu söylediğiniz zaman talep eğrisinin gerçekten ne anlama geldiğini anladığınızı varsayıyorum Anlaşılmasını basitleştirmek için buraya düz bir çizgi çizmiştim Marjinal maliyet eğrisini de gerçekten anladığınızı varsayıyorum Bu sunumda tüm bu şeylerin anlaşıldığı varsayalım fakat Gerçek hayatta marjinal maliyet eğrisinin tam olarak neye benzediğini bilmek gerçekten çok zordur Ayrıca marjinal fayda / talep eğrisinin de tam olarak neye benzediğini bilmek oldukça zor Zor olmasının sebebide sürekli değişim göstermeleridir Her zaman rakip sayısında bir artış ya da azalma Daha fazla yedek ürünler, daha fazla ar-ge olabilir Daha yüksek ya da düşük verimlilik olabilir.Bu sebep ile gerçek denge miktarını bilebilmek çok zordur O halde kota uygulaması zor bir ihtimaldir diyebiliriz Tam olarak doğru bir bilgi edinemiyorsunuz gelelim vergi uygulamasına Bu gerçekten ilginç bir uygulamadır çünkü Vergi uygulaması “marjinal maliyet eğrisinin şekli nasıl olursa olsun, biz 2 kuruş yükselteceğiz.” demektir Daha önce vergi üzerinde konuşurken dedik ki Bu uygulama, “dara kaybı/fahiş maliyet uygulamasını getiriyor Çünkü sen üretmen gereken miktar kadar, ya da tüketilmeye ihtiyaç duyulan miktar kadar üretim yapmıyorsun.” bu anlamına geliyordu 2 kuruş olan olumsuz dışsal maliyeti vergi adı altında tam buraya Tedarikçilerin maliyetine eklerseniz bir denge miktarı belirleyebilirsiniz Bu denge noktasında artık olumsuz rant olmayacaktır Hatta olumlu yan etkisi olacaktır Tekrar ediyorum, tüm bu varsayımlar bu rakamın doğru olması kaydıyla geçerlidir Bu uygulama ile devlete bir kısım gelir sağlandığı için Olumlu yan etki oluşturacaktır Vergi uygulamasının en güzel tarafı Ne marjinal maliyet ne de talep eğrisinin şekilleri hakkında Varsayımda bulunmamanızdır Bu rakamın doğru değer olduğunu varsaydığımızda marjinal maliyet eğrisi nasıl olursa olsun bir şekilde kayacak ve her nerede olursa olsun talep eğrisi ile kesişmiş olucak Bu gördüğünüz denge noktası da bize bir denge fiyatı ve bir denge miktarı verecektir Öyleyse bu rakam doğru olduğunda ve her torba başına 2 kuruş vergi uygulandığında Bu ihtimal toplam rantı optimize etmek açısından En doğru seçim olacaktır