If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Talebin Fiyat Esnekliğine Giriş

Ekonomistler talebin fiyat esnekliği kavramını, talep edilen miktarların fiyat değişikliklerinden nasıl etkilendiğini tanımlamak için kullanırlar. Bu videoda, talebin fiyat esnekliğini hesaplamak için en basit yöntemle tanıştıktan sonra bu hesaplamanın nasıl yorumlanması gerektiğini ve talebin fiyat esnekliğinin talep eğrisi üzerinde nasıl değiştiğini öğreneceksiniz.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Evet bu dersimizde talebin fiyat esnekliği konusuna giriş yapacağız kulağa son derece havalı geliyor olabilir aslında oldukça basit bir konuyu anlatıyor talebin fiyat esnekliği ekonomistlerin bir ürün ya da hizmet için Talep edilen miktarın fiyattaki değişimlere göre ne kadar hassas olduğunu Yani fiyattaki değişimlerden ne kadar etkilendiklerini göstermek için kullandıkları bir kavram bu video boyunca talebin fiyat esnekliğini büyük e harfi ile göstereceğiz esnekliğin Ya da elastikiyeti neyse olarak hatırlayabilirsiniz aşağıda yazdığım p fiyatı üstüne eklediğimde ise talebi ifade ediyor ve Ey de miktardaki yüzde değişimi bölümü fiyattaki yüzde değişimi olarak hesaplayacağız e eşittir miktardaki yüzeysel değişim bölü fiyattaki yüzdesel değişim hatırlayıp üçgen gibi görünen bu işareti değişimi ifade ediyor kum miktar PS az önce söylediğim gibi fiyat demek Tabi bu konunun günlük hayatımızda sıkça kullandığımız esneklik ya da fizikte daha sık karşımıza çıkan elastikiyet kavramıyla nasıl bir ilgisi olduğunu merak ediyor olabilirsiniz gözünüzün önüne iki tane halka ya da Bilezik getirmeye çalışın bu halkalardan biri esmeyecek bir malzemeden Örneğin metalden yapılmış olsun Diğeri ise esnek bir malzemeden Örneğin lastikten yapılmış olsun Şimdi esnek olmayan halkaya ne kadar kuvvet uygularsanız uygulayın esnemeye jactir Yani pek değişmeyecektir öyle dedim belki kırılabilir ya da kopabilir ama esnek olmayan bir cismi esneterek büyütemezsiniz Çünkü elastik değildir ama söz konusu olan esnek bir halka olduğunda aynı kuvveti uyguladığımız takdirde büyüdüğünü ve diğerine göre çok daha fazla esnediğini göreceğiz Aslında öğreneceğimiz konuda her ne kadar physics ve kuvvet uygulanması söz konusu olmasa da miktarın fiyattaki değişimlere göre ne kadar esnediğini yani ne kadar elastik olduğunu ölçümleme amaçlıyoruz fiyattaki değişime göre Talep edilen miktarın çok fazla değişiklik gösterdiği bir durumu esnek olarak tanımlayabiliriz esneklik yüksek olduğunda burada elde ettiğimiz değerde büyük bir değer olacak Talep edilen miktar fiyattaki değişimlerden çok fazla etkilemiyorsa bunu da esnek olmayan bir durum olarak tanımlayabiliriz fiyatı ne kadar çekersek çekelim miktar esnemiyor Aynı yerde duruyor tüm Bunların ne anlama geldiğini sayısal örneklerle somutlaştırır dışımızda daha iyi anlayacağınızı düşünüyorum isterseniz hemen buradaki talep tablosuna bir göz atalım Eskiler talep cetveli de derler tabloya ait grafiği de burada görebilirsiniz dikey eksende hamburger fiyatları var yatay eksende de saat başına Talep edilen bu evlerin sayısı ya da miktarını görüyoruz buraya not ettiğim talebin fiyat esnekliği formülü kullanarak grafik üzerindeki farklı noktaları talebin fiyat esnekliği açısından değerlendirelim mi buraya hemen yeni bir sütun ekleyeceğim Çünkü talebin fiyat esnekliğini yazacağız ve bunu hesaplamak için son derece basit bir yöntem kullanacağım ilerleyen videolarda daha farklı yöntemler Örneğin Orta nokta yöntemi üzerinde duracağımız ı hemen eklemek istiyorum ama şimdilik en basit olanla başlayalım Bu arada bu yöntemi uygularken size zayıf yönlerinin ne olduğundan da bahsedeceğim yine de ileri seviye ekonomi ya da mikro ekonomi dersleri için bile bu yöntemin yeterli olacağını bilmelisiniz o halde isterseniz a noktasından B noktasına gelirken talebin fiyat esnekliği ne Ne olduğuyla başlayalım bunun Talep edilen miktardaki yüzdelik değişimin fiyattaki yüzdelik değişimi oranı olacağını söylemiştik Peki miktardaki bu değişim nedir başlangıç miktarı iki olduğundan faydaya bunu koyan 2'den 4'e yükseldiği için iki eklemiş oluyoruz 2/2 yüzde yüze çarparsak miktardaki yüzdelik değişimin yüzdeyüz olduğunu buluruz bunu bir de fiyattaki yüzdelik değişime bölmemiz lazım bakalım buna karşılık gelen fiyattaki yüzdelik değişim neymiş başlangıçtaki fiyat dokuzdu 9'dan 18'e düşüyoruz O halde buraya -1 yazacağım çarpı yüzdeyüz Bu da yaklaşık olarak eksi yüzde 11'lik bir değişime karşılık gelir işlemi de yapalım yüzde yüzler birbirine götürecek Burası bir olacak bir bölü eksi 1 bölü 9 ex9 eşittir talebin fiyat esnekliğini ex9 olarak bulduk Bunun ne anlama geldiği hakkında konuşmadan önce diğer noktalardaki esnekliği de hesaplayalım Evet eğer üzerindeki farklı noktalardan diğer noktalardan birine Doğru ilerlediğimizde neler olduğuna bakacağız Örneğin 3'den F ilerlediğimizde düşünürsek Az önce yaptığımın aynısını yapmamız lazım miktardaki yüzdelik değişim nedir başlangıç miktarı 16 the sonra 18 oluyorsa buraya iki yazıyor çarpı yüzdeyüz miktardaki yüzdelik değişim 2/16 çarpı yüzdeyüz fiyattaki yüzdelik değişim ise başlangıç fiyatı 2 sonra bir oluyor Yani buraya yine -1 yazmamız lazım eksi 1 bölü iki çarpı yüzdeyüz Burası 1/8 dir ve payda yaklaşık olarak yüzde 12,5 eşittir yazıyorum yüzde 12,5 Burası ise eksi 100 de 50 olacak fiyattaki yüzde 50'lik bir azalma miktarın yüzde 12,5 artmasına sebep olmuş yüzde 12,5 yüzde ellinin 1/4 üdür O halde talebin fiyat esnekliği bu defa da -0,25 oldu Şu ana kadar yaptığımız işlemler de gördüğünüz rakam bu ilgili bazı şeylerin dikkatinizi çektiğini düşünüyorum talep elbise bir Doğru olmasına rağmen başka bir değişle eğimi sabit olmasına rağmen talebin fiyat esnekliği nin grafiğin farklı noktalarında değiştiğini görüyoruz Bunun sebebini de aslında matematiksel olarak açıklayabiliriz a dan b ye giderken başlangıç fiyatları oldukça yüksekti başka bir değişle fiyat bir birim azalsa bile başlangıçtaki fiyat yüksek yani 91 indi bu yüzden yüzdelik değişimde göreceli olarak daha düşük oldu ek olarak miktardaki yüzdelik de işinde son derece yüksekti miktar iki iken dörde çıkarsa bu yüzde yüzlük bir değişme denk geliyordu eğrinin diğer ucuna ilerlediğimizde ise e&f noktalarını ele alırsak fiyatın başlangıç değeri düşük ve bu yüzden de fiyatı birbirine düşürmenin bile yüzdesel olarak büyük bir değişime karşılık geldiğini görüyoruz benzer şekilde bu Efe'ye ilerlerken miktar zaten büyük olduğundan Buna iki birim daha eklemek yüzdesel olarak büyük bir değişim yaratmıyor Bu arada talebin fiyat esnekliğini grafik üzerinde a dan b ye doğru hareket ederek hesaplamak yerine Bey'den Ay'a doğru ilerleyerek hesapla saydık farklı bir değer elde edeceğim izinde farkındasınız değil mi bunun sebebi başlangıç fiyat ve miktarlarının farklı olması başlangıç fiyatı 8 başlangıç miktarı da dört olacağından Sonuçta farklı olacak yöntemin zayıf yönlerinden ya da olumsuz yönlerinden biri İşte bu videonun başında da söylediğim gibi bu hesabı yapmamızı sağlayan ortak nokta yöntemi gibi başka tekniklerde var ve bu gibi yöntemler kullanarak daha istikrarlı sonuçlar elde etmek mümkün yani a dan b ye ya da Bey'den aya gitmeniz farketmez sonuçlar değişmiyor Bu yöntemle henüz işleyeceğiz ama varlıklarından haberdar olmanızın önemli olduğunu düşünüyor ve hatta Belki de bir sonraki ders videosunda Aynı hesabı Bu yöntemle yapmayı deneyebiliriz Neyse bu videoyu bitirmeden önce son olarak isterseniz bir de Bu gördüğünüz sayı ve oranları nasıl yorumlayabileceğinizi değilim Öncelikle konuyla ilgili yorum yapabilmek için talebin fiyat esnekliği nin mutlak değerini ele alacağız esnekliği tanımlamak için değişimin Pozitif ya da negatif olması değil değişimin boyutu ya da büyüklüğü önemli bu sebeple mutlak değerinin işimizi kolaylaştırdığını düşünebilirsiniz burada talebin fiyat esnekliğini mutlak değeri dokuza buradaysa 0,25 eşit Eğer talebin fiyat esnekliğini mutlak değeri birden küçükse esnek olmayan bir durumla karşı karşıya olduğumuzu anlıyoruz talebin fiyat esnekliğini mutlak değeri birden büyükse esnek olan bir durumdan söz edebiliriz Peki bir de işin mantığını düşünelim Bu söylediklerim ne anlama geliyor ol Ben burada fiyattaki belirli yüzdesel bir değişimin miktar üzerinde küçük bir yüzdesel değişime sebep olduğunu görüyoruz Burada ise fiyattaki aynı yüzdesel değişim miktarda daha büyük bir yüzeysel değişime sebep olur bu videonun başında verdiğimiz halka örneğini çağrıştırıyor Öyle değil mi a dan b ye giderken talebin fiyat esnekliği nin mutlak değeri birden büyükmüş ekonomistler Böyle bir durumu esnek olarak tanımlarlar eden veye ilerlerken s talebin fiyat esnekliğini mutlak değeri birden küçük olduğu için esnek olmayan bir durumla karşı karşıyayız demektir bu