Negatif Dışsallıklar

Merhaba arkadaşlar Şimdi plastik torba piyasasını ele alalım Bu örneği özellikle seçiyorum Çünkü plastik torba piyasasında hem üretici hem tüketici açısından bazı masraflar gözden kaçabiliyor Burada Süpermarketlerin ürüne olan talebini gösteren bir talep eğrimiz var Buna marjinal kar olarak da bakabiliriz. Bu durumda Süpermarket üretilen ilk plastik poşetten büyük bir marjinal kar sağlar Poşet almayı çok istiyorlar Çünkü markete gelen insanlara aldıkları ürünleri evlerine kadar taşıyacakları bir şey vermeleri gerekiyor Fakat öte yandan, alınan ilk poşetten sonra Alınan, birbirine eş tüm poşetlerden elde edilen marjinal kar giderek azalır Buradaki yeşil eğri de bizim arz eğrimizdir Bu eğriyi üretilen ilk poşetin marjinal maliyet eğrisi olarak da düşünebiliriz İlk poşetin fırsat maliyeti her poşet için birkaç kuruş gibi Ancak daha çok poşet ürettikçe eğri giderek yükseliyor Burada bir denge fiyatımız ve denge miktarımız var Bizim denge miktarımız 3 buçuk milyon poşet gibi görünüyor Poşet başına denge fiyatımız da 2 kuruş Eğer bunlar tüm maliyetler ve tüm karlarımız ise Şurada kalan alan bize bu işlem sonucunda Buradaki ekosistemin, yani üreticinin ve tüketicinin toplam karını gösterecektir Bizim durumumuz da bu süpermarket ve onun müşterilerinin Bu işlemlerden elde ettikleri kar yani Şuradaki tüm alan, daha önce de birçok kez gördüğümüz gibi fazlalıktır Yani ihtiyaç fazlasıdır Dilerseniz şimdi sadece plastik torbaların maliyet ve satış fiyatlarında ya da Karlarında gösterilmemiş olan ek maliyetlerine bakalım Plastik torbaların negatif dışsallığı var Tekrar ediyorum Negatif Dışsallık Bu negatif, yani olumsuz bir dışsallıktır Çünkü plastik torbaların marjinal maliyet eğrisinde göz önünde bulundurulmamıştır Burada pozitif dışsallık olması da mümkündür, ki bu kardır Örneğin, ağaç piyasasından bahsediyor olsaydık ve O zaman bir ağacın daha dikilmesiyle oluşacak çevresel faydalardan bahsederdik Onlar pozitif dışsallık olucaktı Bazı şeylerin oluşturduğu bu negatif dışsallık Birçok boyutta olabilir Mesela elimizdeki torba örneğine bakalım Bu torbalar sağa sola saçılacaklar, yol kenarına atılacaklar Belediye bunları toplamak zorunda, çünkü bu bir çevre sorunu oluşturacak Hayvanlar yemeye çalışacak bu torbaları, boğulacaklar, falan filan Bu sorunları çözmek için uzmanlar kiralanacak, ki bu da öyle kolay bir şey değil Şimdi bu plastik torbaların negatif dışsallığı 2 kuruş olarak hesaplanıyor Bunu şöyle de ifade edebiliriz Poşet başına üretici için marjinal maliyetin 2 kuruş üstü kadar Çevre ve topluma zarar verecektir Şimdi, farz edelim ki bu saptanan değer, yani 2 kuruş doğru bir değer Tabi negatif dışsallığın sayısal değerini saptamak çok da kolay değildir O zaman bizim optimum yani En uygun miktarda torba üretimimiz nedir ve Bu kadar üretirsek ne yapıyor oluruz? Bu soruyu cevaplandırmaya çalışalım O zaman buraya bir tane daha eğri çizebiliriz , buda bize üretici artı toplumun marjinal maliyetini göstermiş olsun Böylelikle olaya toplam kar ya da toplam net kar açısından bakabiliriz Süpermarketin satın aldığı ilk torba, üreticiye 5 kuruş kar sağlıyor ancak Toplumun net karından söz edecek olursak bu değer 1 kuruşa kadar iner Grafiğin şurası kadardır Buradaki 5 ve 3 kuruş arasındaki farkta marjinal net karı gösterir bize Buradan marjinal karı bulup, onu da dışsallıkların da dahil olduğu toplam marjinal maliyetten çıkarırsak Görüyoruz ki toplam maliyet birazcık artıyor Marjinal kar da birazcık azalır Bu şekilde devam ederse toplumun ve ekosistemin karı gitgide artacaktır Ta ki şurada bir yerlerde bir denge konumuna gelinceye kadar Bu denge konumunu da geçtikten sonra, bütün olarak bakarsak yani Çevreyi ve devleti de hesaba katarsak Her birimin marjinal maliyeti marjinal karından daha fazla olur Eğer bundan daha fazla üretecek olursak Maruz olacağımız masraf elde ettiğimiz tüm karı yememize neden olur Yani eğer buradan eski denge noktamıza kadar olan yere kadar üretecek olsaydık durum bu olurdu Gördüğünüz gibi mor alan sarı alandan daha fazla Şu anda toplum için negatif bir kar elde ediyoruz yada negatif bir fazlalık var Halbuki başlangıçta böyle olacağını düşünmemiştik Denge noktasının bu tarafında oluşacak kaybı tahmin etmemiz çok olağan değil Şurası bize negatif fazlalığı gösteriyor Bütün olarak bakacak olursak eğer Siz toplumun iyi niyetli yöneticisiyseniz ve plastik torbaların oluşturacağı tüm kar ve zararları Göz önünde bulunduracaksanız Toplumun karını arttırmak için yapabileceğiniz bir şey var Denge ücretinin şuralarda bir yerde olması, yani neredeyse 3.5 kuruş Ve denge miktarın da 1.8 milyon civarı olması yapabileceğiniz en ideal şeydir Buradaki miktar fazlalığını da istemiyoruz, çünkü bu toplum için olan verimi azaltıcaktır