Piyasalarda Rekabet Türleri ve Marjinal Hasılat (Gelir)

Az önceki videomuzda ekonomi derslerinde karşımıza çıkan piyasa türlerine göz atmıştık bir Spektrum çizmiştik bir ucunda tam rekabet bulunuyordu tam rekabetteki mallar ya da ürünler için farklılaşma söz konusu değildi piyasaya girişte de engel bulunmuyordu bu tür piyasalarda firmalar fiyatı olduğu gibi kabul ettikleri için marjinal gelir evleri de piyasadaki fiyatla belirleniyordu bu firmalar ne kadar üretim yaparlarsa yapsınlar bu ürünleri piyasa fiyatından satmak zorunda oldukları için marjinal gelirleri piyasa fiyatına eşit oluyor hatırlıyorsunuz değil mi Bundan sonra da eksik rekabet olarak adlandırdığımız durumlardaki firmaları incelemiştik spektrumun diğer ucunda Tekerler bulunuyordu burada piyasada sadece tek bir firma oluyor piyasaya giriş engelleri oldukça yüksekti bu firmanın Bir nevi piyasanın kendisi olduğunu da düşünebiliriz bu durumda typer ileride piyasa Talep eğrisi ile aynı olur öyle değil mi ikisinin arasında Tekelci rekabet vardı Tekelci rekabet te rekabet içerisinde olan firma sayısı fazladır ürünler arasında bir farklılaşma vardır ve piyasaya gel işte bazı engeller bulunur Tekelci rekabet te yada eksik rekabete verilebilecek örneklerden biri spor ayakkabısı piyasası olabilir' spor ayakkabı bu esasında bir sürü firma bulunur Nike Adidas Reebok ki bu listeyi istediğimiz kadar uzatabiliriz bu firmaların ürünleri birbirlerinden farklıdır kendilerine ait markaları vardır çeşitli sporcularla işbirliği yaparlar bazılarına ait ayakkabılar bazı spor branşları için diğerlerinden Üstün olarak kabul edilir ve hepsi rekabet içindedirler rekabet te olduklarını söylediğimizde aklımızda tam rekabet geliyor Ancak bu piyasanın Tekelci rekabet olarak adlandırılmasının sebebi Nike spor ayakkabılarını sadece Nike'ın satıyor olması Bu yüzden de yalnızca Nike ayakkabılarını ait bir talep eğrisinden bahsedebiliriz eksik rekabet te her bir firmanın kendisine ait bir talep eğrisinin bulunması ve üretim miktarlarının ürünlerinin fiyatlarını etkilemesi durumu söz konusudur Bu videoda eksik rekabetten bahsettiğimiz de piyasa fiyatının macunu ve eşit olmadığını göreceğiz söylediğimi daha iyi anlatabilmek için size hemen basit bir örnek göstereyim ekranda eksik rekabet ortamındaki bir firmanın talep eğrisini görüyorsunuz ek olarak firmanın üretim miktarı arttıkça fiyatlarında düştüğünü görebilirsiniz Talep eğrisi Alışık olduğumuz gibi aşağıya doğru evli bir Talep eğrisi Şimdi de marjinal gelir üzerine biraz düşünelim Bir birim ürün ya da mal satıldığında 32 lira 50 kuruş gelir elde ediliyor iki birim ürün satıldığında birim başına 32 lira 50 kuruş yerine 25 lira kazanılıyor piyasa fiyatı 25 lira olduğunda 25 lira kazanılıyor alıcılardan biri ürünlerin biri için 32 lira 50 kuruş ödemeye razı iken bu durumda 25 lira ödeyecekler bunun marjinal Gelir açısından ne anlama geldiğini düşünelim mi ve hatta Hemen şimdi videoyu durdurun ve tabloyu benden önce Kendi kendinize tamamlamaya çalışın evet Hadi bakalım toplam gelir sıfır tane ürün sattığımızda doğal olarak Sıfır lira olur bir tane ürün satıldığında 32 lira 50 kuruş kazanırız iki tane ürün sattığımızda ise işler biraz ilginç [ __ ] ir ürünlerin her biri 25 liradan satılır Evet doğru duydunuz birinci ürünü 32,5 liradan ikincisini de 25 liradan satmayacağız piyasa fiyatı 25 lira olduğundan ürünlerin İkisi de 25 liradan satılacak Yani toplam gelir iki çarpı 25 liradan 50 lira olacak üç tane ürün sattığımızda piyasa fiyatı 17 lira 50 kuruş Bu da Toplam gelirimizin 52 lira 50 kuruş olması anlamına gelir piyasa fiyatı 10 lira olduğunda daha başka bir deyişle 4 adet ürün satmak istediğimizde bunu 10 liradan yapabileceğimizi düşüneceğiz ve bu durumda toplam gelirimiz 40 lira olur buna Dayan ve marjinal gelir de hesaplayabiliriz birinci ürün için marjinal gelirimiz ürün fiyatına eşit olur sıfırdan 32 lira 50 kuruşa çıktığımızda göre buraya 32,5 yazıyorum Peki bir üründen ikinci ürüne geçtiğimizde ne olur birim olarak bakarsak ürün sayısı bir artı ama gelire bakacak olursak 32 lira 50 kuruştan ehliyet çıktığımız için buraya 17 lira 50 kuruş yazacağız marjinal gelir ve fiyatını aynı olmadığını görüyorsunuz değil mi devam edebiliriz ikinciden üçüncüye geçtiğimizde gelirimiz sadece iki buçuk lira artıyor başka bir değişle marjinal gelirimiz iki buçuk lira eşit bundan sonra olansa daha da ilginç 3 birinden 4 birime geçtiğimizde toplam gelirin düştüğünü görüyorsunuz değil mi Evet 12,5 lira azalıyor eksi 12,5 lira yazıyorum Bunun sebebi fiyat bu seviye düştüğünde bu olmaz her bir ürün bundan etkilendiği için toplam gelirin izinde düşmesi bunu grafik üzerine gösterdiğimizde marjinal gelir 50'sinin eksik rekabet piyasasında yer alan bir firmanın taleplerinden farklı olduğunu görmek son derece kolay bakın birinci ürün için marjinal gelir aynı iken iki ürün de 17 buçuk üç üründe iki buçuğa geleceğiz bunun sonucunda da marjinal gelir eğrisi buna benzeyen bir Eğer olacak bu videodan almamız gereken ders eksik rekabet piyasasında yer alan bir firma fiyatı olduğu gibi kabul etmez başka bir değişle ürettiği ürünlerin ya da malların hepsini aynı fiyattan satamaz piyasada farklılaşma olduğu için kendine ait bir Talep eğrisi olur Talep eğrisi aşağı emi Bir Eğridir aşağıya mi taleplerine bağlı olarak marjinal gelir eğrisi de aşağı yönlü olur hatta marjinal gelir eğrisi bu tarihi pelisine göre daha hızlı azalan bir eğime sahiptir Buna dayanarak bir firmanın analizini yaparken marjinal maliyetin marjinal gelir de hangi noktada kes içeceğini bulmak istediğimizde tam rekabet piyasası söz konusuysa marjinal gelir ilerisi bundan önceki videolarımız da da gördüğünüz gibi yatay birer olur ancak firma eksik rekabet piyasasında yer alıyorsa marjinal gelir eğrisi de aşağı eğimli olur hata talep eğrisine göre daha hızlı azalan bir eğime sahip olur ha