Tam rekabet neden önemli?

Google Classroom

Tam rekabetin ekonomi alanındaki önemini öğrenin

Temel Noktalar

Tam rekabetçi bir firma aynı zamanda piyasadaki fiyatı kabullenen firmadır. Fiyatı kabullenmek, firmanın piyasada sattığı ürünün denge fiyatını kabullendiğini gösterir. Bu yüzden eğer tam rekabetçi bir firma sattığı ürünün denge fiyatını çok az bile olsa değiştirmeye kalktığı zaman sattığı ürünü kimse satın almaz.
Tam rekabetin gerçekleşebilmesi için piyasada bir sürü satıcının belirli bir ürünü satması, o ürünün satıcısı olmaya karar verenler için giriş engelinin maliyetli olmaması, farklı satıcılar tarafından satılan ürünün aynı olması ve satıcıların fiyat kabullenen taraf olması gerekir.
Piyasa yapısı, piyasadaki satıcı sayısı, giriş engeli ve satılan ürün çeşidi gibi bir takım sektör koşullarını kapsayan kavrama denir.

Tam rekabet neden bu kadar önemli?

Bir firmanın tam rekabetçi olabilmesi için aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi gerekir:

Piyasadaki bir sürü satıcının aynı ürünü satması gerekir.
Satılan ürüne alıcılar tarafından yüksek bir talep olup bu talebin bir sürü satıcı tarafından karşılanabilmesi gerekir.
Alıcıların ve satıcıların rasyonel kararlar verebilmesi için ürün hakkında yeterli bilgiye sahip olması gerekir .
Firmaların hiçbir giriş engeline maruz kalmamaları, başka bir deyişle piyasada istedikleri gibi ticari ilişkiler kurabilmeleri veya piyasadan çıkma hakkına sahip olmaları gerekir.

Tam rekabetçi bir firma fiyat kabullenen taraf olarak bilinir. Bunun nedeni ise piyasadaki rekabetin baskın olmasıdır. Rekabetin baskınlığı aynı ürünü satan bütün firmaların denge fiyatını kabullenmesine neden olur. Eğer tam rekabete dahil bir firma sattığı ürünün fiyatını bir kuruş bile arttırırsa bütün müşterilerini kaybeder. Örneğin bir buğday çiftçisi buğdayın denge fiyatından haberdar olmak istiyorsa televizyon, radyo ve bilgisayar gibi teknolojik ürünlerden buğdayın fiyatını araştırarak bilgi sahibi olmak zorundadır. Tam rekabette piyasadaki denge fiyatı, tamamen arz ve talebe bağlıdır, tek bir satıcıya değil. Aynı zamanda tam rekabetçi bir firma, milyon satıcıdan sadece bir tanesidir. Bu yüzden de toplam satışının artışı veya azalışı, diğer firmaları veya genel piyasa üretimini etkilemez.

Tam rekabetçi piyasa kavramı son derece varsayımsaldır. Ancak, bazı sektörlerde satıcılar tam rekabetçi firmalarla karşı karşıya gelebilirler, sattıkları ürün aynı olduğu zaman. Bu durumda bütün taraflar fiyat kabullenen taraf olurlar. Tarım sektörü bu kavramın tipik bir örneğidir.

Farklı çiftçiler tarafından üretilen hasatlar genellikle birbirinin yerine geçebilir. Örneğin mısır ve buğday çiftçileri, mısırın ve buğdayın kilo başına belirlenen fiyatını kabul etmek zorundadırlar. Herhangi bir mısır veya buğday çiftçisi sattığı ürünleri belirlenen fiyattan daha fazla fiyatlandırırsa, hiçbir alıcı o satıcılardan ürün satın almaz.

Bundan yola çıkarak şunu söyleyebiliriz: Tam rekabetçi bir firma sattığı ürünü denge fiyatının aşağısında da satmaz. Bunun nedeni ise, hiçbir satıcının daha yüksek fiyattan satıp kâr edebilecekken sattığı ürünün fiyatını düşürüp daha az kâr etmek istememesidir. Neredeyse tam rekabet piyasasına yakın şekilde işleyen diğer tarım piyasalarına örnek olarak, yol üstünde gıda ürünleri satılan standları ve küçük organik çiftliklerini verebiliriz.

Bu konu başlığında kâr amacı güden firmaların tam rekabet kavramı altında ne kadar ürün satmak isteyeceklerini inceleyeceğiz. Bu tür firmalar üretim miktarını maliyetine göre hesaplayan firmalardır. Kısa vadede tam rekabetçi firmalar, üretim hesabını sonucunda elde edilen net kâra göre hesaplarlar. Diğer yandan, eğer üretimden kâr etmek mümkün değilse, hatta firma üretimden zarar ediyorsa, bunun sonucundaki zararı en aza indirmeye çalışır. Verilen örnekte kısa vade sürecinde firmalar, üretimlerini sadece bir tane sabit girdiyle sağlayıp bunun sonucunda sadece sabit giderlerin maliyetini karşılar. Gerçek hayatta firmaların üretim için birden fazla girdisi vardır.

Uzun vadede, tam rekabetçi firmalar elde ettikleri kâra göre üretimlerini arttırırlar. Bununla birlikte eğer bir firma kârdan çok zarar ediyorsa iki tane seçenekle karşılaşır: üretimi azaltmak ya da piyasadan ayrılmak. Bunun sonucunda, eğer yeni bir firma sektöre girmek istemiyorsa ve sektörde varolan firmalar piyasadan çıkmak istemiyorsa, üretimde uzun vade dengesi sağlanır. Bunun sonucundaysa, firmaların elde ettiği kâr sıfıra eşittir.

Özet

Tam rekabetçi bir firma aynı zamanda piyasadaki fiyatı kabullenen firmadır. Fiyatı kabullenmek, firmanın piyasada sattığı ürünün denge fiyatını kabullendiğini gösterir. Bu yüzden eğer tam rekabetçi bir firma sattığı ürünün denge fiyatını çok az bile olsa değiştirmeye kalktığı zaman sattığı ürünü kimse satın almaz.
Tam rekabetin gerçekleşebilmesi için piyasada bir sürü satıcının belirli bir ürünü satması, o ürünün satıcısı olmaya karar verenler için giriş engelinin maliyetli olmaması, farklı satıcılar tarafından satılan ürünün aynı olması ve satıcıların fiyat kabullenen taraf olması gerekir.
Piyasa yapısı, piyasadaki satıcı sayısı, giriş engeli ve satılan ürün çeşidi gibi bir takım sektör koşullarını kapsayan kavrama denir.

Kontrol soruları

Tam rekabetteki firmalar, fiyat kabullenen taraf olarak bilinir. Bu kavram piyasadaki çoğunluk tarafından belirlenen bir ürün fiyatını kabul etmektir. Eğer tam rekabet bağlamında belirlenen denge fiyatından memnun değilseniz, sattığınız ürünün fiyatını bir kuruş bile olsa arttırır mısınız?

Tam rekabetçi piyasalarda satıcılar kamyonla satış yapabilirler mi?

Mümkün. Kamyonla ticaret yapan çok da fazla satıcı yoktur ve gereken tek şey kamyon ve kamyon ehliyetidir. Fakat, kamyon çok da ucuz bir araç değildir. Bu piyasadan çıkmak içinse satıcının yapması gereken tek şey kamyonu satmaktır. Bütün kamyonlar hemen hemen birbiriyle aynıdır, bir yolcuyu veya şöförü bir yerden başka bir yere götürür (özelleşmiş olan kamyonlar dışında). Bununla birlikte, kamyonla satıcılık yapanlar müşterilerinden nakliye maliyeti de alabilirler. Bu yüzden kamyonla satıcılık, tam rekabetin çoğu özelliğini bulundurur.

Tekrar soruları

Tam rekabetin olduğu bir piyasada herhangi bir firma, piyasanın geri kalanına bakıldığında çok küçük kalır. Sizce bu ne demektir? Küçük derken ne kadar bir küçüklük söz konusudur?
Bir piyasada tam rekabet olabilmesi için hangi dört temel unsurun var olması gerekir? Bu unsurlar, tam rekabetçi bir firmayı nasıl etkiler?
Fiyat kabullenen firma ne anlama gelir?

Analitik düşünme soruları

Kendinize uygun bir hayat arkadaşı bulmak çok uzun zaman alabilir. Bu süreç o kadar karmaşıktır ki bunu hayat arkadaşı için arz ve talebin olduğu bir piyasa gibi düşünmek nerdeyse imkansızdır. Bu piyasanın nasıl işlediğini ve maliyetlerinin (hayat arkadaşı aramanın maliyeti gibi) neler olabileceğini düşünün. Sizce hayatı arkadaşı bulmak tam rekabetin bir parçası mıdır?
Tam rekabet piyasalarına beş tane örnek verebilir misiniz?

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Giriş Yap

Sıralama ölçütü:

Henüz gönderi yok.

İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.