If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

GSYİH'nin Hesaplanmasına Örnek

Değişik türdeki harcamaların GSYİH hesaplamasına katılması. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Merhaba arkadaşlar Burada belirtilen bir dönem içerisinde meydana gelebilecek olayların bir listesini oluşturdum Bu videoda Bunların GSYİH’nin hesaplanmasında Özellikle gider açısından Yerleri olup olmadığını irdeleyeceğiz. Şimdi videoyu durdurup Belirli bir dönemde gerçekleşen bu olayları GSYİH’yı hesaplamaya çalışırken Ne gibi etkileri olacağını Daha önce bahsettiğimiz GSYİH’nin gider açısını oluşturan bileşimleri Dikkate alarak değerlendirmenizi istiyorum. Ve bu konu ile ilgili kafa yorduğunuzu varsayıyorum Şimdi Bu olayları tek, tek değerlendirmeye çalışalım sizinle. Khan Academy Bu bir şirket. Kar amacı gütmeyen Topluma hizmet veren bir oluşum Fakat sonuçta bir şirket. Khan Academy bünyesinde yazılım mühendisleri istihdam ediyor ve Onlara yıl bazında 100 000 TL ödüyor olsun. Eğer bu firma makul ve hatta kavramsal olarak Böyle bir harcama yapıyorsa Bu aynı zamanda bir yatırımdır. 100 000 TL gelecekte yarar sağlamak olarak ifade edilen Gelişim için yapıldığından Yatırım kategorisinde yer alacaktır. Bunu “I” olarak belirtelim ve aynı renkle yazalım. “I” – yani yatırım 100 000 TL artacaktır. Genelde şirketlerin yaptığı harcamalar yatırıma girer. Şimdi ikinci olaya göz atalım sizinle Ve diyelim ki bu A firması olsun A firması ise Khan Academy'nin tam tersi kar amacı güden bir şirket olsun Bu firma İstanbul için kurduğu bir bilgi işlem sistemi karşılığında 10 milyon TL gelir elde ediyor Evet 10 milyon TL gelir. Evet, A bir firma ama İstanbul' da açıkça devleti temsil ediyor. Simdi GSYİH’nın masraflar açısından baktığımızda bu durumu nasıl değerlendireceğiz? İstanbul bu dönemde yeni bilgi işlem sistemine 10 milyon harcıyor, öyleyse bunu devlete ekliyoruz. Bu harcama sebebiyle Devlet kalemi 10 milyon artıyor. Şimdi diğerine geçelim Annem Bursa’daki evimizi 200 bin TL karşılığında İsveçli bir kadına satıyor olsun Bir ev ülke içerisinden biri tarafından başka bir yabancıya satılıyor. Burada dikkat etmemiz gereken unsur Evin yeni bir ev olmadığını bilmek. Yani Olay Var olan bir evin el değiştirmesinden ibaret oluyor Herhangi bir üretim söz konusu değil Öyleyse bu olayın GSYİH ile hiçbir bağlantısı yok. Bir İsveçli bayana ya da bir yabancıya satılmasının hiçbir önemi yok çünkü Yeni bir ev üretilmiyor ve sadece var olan bir ev el değiştirmiş oluyor Yani GSYİH’ya hiçbir etkisi yok. Diğerine geçelim Varsayımlı ki ben İstanbul’da yaşayan bir Türk vatandaşı olarak 200 bin TL karşılığında Japon malı bir çim biçme makinesi alıyorum. Bu gerçekten ilginç bir durum. Teorik olarak düşünürsek Türkiye de her hangi bir üretim yok öyleyse GSYİH’a eklenecek bir şey de yoktur ortada Sonuç öyle fakat bu rakamı tüketime ekleyip, ithalattan düşerek bu sonucu elde ediyoruz, yani burada iki ayrı işlem söz konusu. Evet, Ben Türk bir tüketiciyim ve normalden 200 TL daha fazla harcama yapıyorum. Bu değeri buraya ekliyoruz Ama net ihracattan da düşmemiz gerekiyor. Bunları aynı renkle yazalım Burada bir dış alım yok fakat Ben şahsen bir ithal ürün satın alıyorum Öyleyse net ihracat 200 TL eksilecek. Aslen bu 200 TLlik ithalat, tüketimdeki 200 TL artışı götürmüş olucak ve böylece GSYİH’ya hiçbir etkisi olmayacak Şimdi Ben İstanbul’da 500 bin TL’ye yeni bir ev satın alıyorum. Satın alınan yeni bir ev haricindeki bütün ev harcamaları Tüketim olarak değerlendirilir. Ben bir şirket olmasam da Yeni yapılmış bir ev aldığım için bu yatırıma giricek. Yani yatırım 500 000 TL artar. Son olarak ,Türk Havayolları yeni bir Airbus jeti satın alıyor olsun Airbus’lar Avrupa da üretilir Yine Türkiye’de herhangi bir üretim yok O halde net esasta GSYİH ile bağlantısı olmamalı. Esasen sonuç olarak şöyle Bir birbirini götürme durumu söz konusu olacak Bir Türk şirketi mal alımı gerçekleştiriyor Rakam belirtmemişim, şuraya 100 Milyon TL yazalım. Bunun yatırıma yansıması 100 milyon TL’lik bir artış olur Bir Türk şirketi 100 milyon TL’lik bir alım yapıyor ve bununla insanlara ulaşım-nakliye gibi yeni mal ve hizmetler sunacak. Bir ithalat söz konusu bu ihracata 100 milyon TL olarak yansıyacak Bu değer ithalattan düşülmesi gereken bir ihracat değeri olduğu için ve burada uyan bir artı ithalat değeri olmadığı için net ihracat değeri 100 milyon TL düşecek. Bu 100 milyon TL bir net ithalat değeri olduğu için net ihracatın azalması mantıklı. Evet , net ihracat eksi 100 milyon TL olacak. Bu ikisi yine birbirini götürecek ve net GSYİH’ya bir etkileri olmayacak Sonuç gayet mantıklı çünkü bu uçak Türkiye’de üretilmemişti.