Fang Etnik Grubuna Ait Röliker Figürü

Şu anda Brooklyn Museum’da, ahşaptan yapılmış bir heykeli inceliyoruz. Bu figür çok önemli bir görev üstlenip, bir rölikeri koruyordu. Adeta bir tılsım gibi! O kutunun içindekileri, kötülüklerden koruyordu. Ya da, konu ile alakası olmayan ve bu obje ile karşılaşan insanların zarar görmelerine engel olmaya çalışıyordu. Bu figürün koruduğu kutunun içinde, Kutsal, ve manevi açıdan çok güçlü objeler vardı. Kutuda toplumun önde gelen bireylerinin ya da atalarının kemikleri, ilaç ya da boncuk gibi malzemeler bulunurdu. Peki, Fang etnik kökenine sahip insanlar arasında bu statüye kimler sahip olabilirdi? Bu kişinin, toplumun üst tabakalarına mensup, önemli biri kişi olduğunu, Uzun ve rahat bir yaşam sürdüğünü düşünüyoruz. Bu kimliğe sahip kişiler, kabile reisleri, sülale liderleri, özel savaşçılar, çok yetenekli zanaatkarlar ya da çok sayıda sağlıklı çocuk dünyaya getirmiş kadınlar olabilirler. Fang etnik kökenine mensup insanların, göçebe ya da yarı göçebe bir hayat tarzını benimsedikleri için, ölülerini mezarlıklara gömmek yerine, bu kutularda sakladıklarını düşünüyoruz. Toplumdaki yaşlılar tarafından saklanan ve korunan rölikerler, önemli bir karar arifesinde, toplumun güç aldığı, adeta karar için danıştığı objeler arasında yer alıyordu. Figürün uzun bir gövdesi, Geniş ve yuvarlak bir kafası, Aşağı bakan gözleri, Kapalı bir ağzı, Kavuşturulmuş kolları ve çok kuvvetli olduğu hissini uyandıran bir kas yapısı var. Sakin ve kendinden emin havası, güçlü görüntüsü ile büyük bir uyum içinde. Figür, eğer gerekirse ileri atlayacakmış gibi kanlı canlı bir izlenim yaratırken, aynı zamanda durduğu yerde sakinliği ve huzuru simgeliyor. Başın üst kısmı genişletilmiş. Fang eserlerinde, başa, özellikle de saçlara vurgu yapılır ve kol, bacak gibi vücut kısımlarının yuvarlak hatlı olması dikkat çekicidir. Şişkin göbek deliği, göbek bağının hayat vermesi ile inanışa göre yaşam sona erdiğinde ve kişi öteki dünyaya geçtiğinde yeniden doğmayı beklerken, bu figürlerin koruyuculuğunu ifade eder. Bu figür bir erkeğe ait. Ama Fang eserleri arasında, kadın formunda röliker figürlerine de rastlıyoruz. Bunlar genç erkeklerin kabul törenleri esnasında, kukla olarak da kullanılıyordu. Kabilenin genç erkeklerine, etnik gruplarının kurucuları olan ataları hakkında bilgi vermek, köklerinin geldiği yere daha yakın hissetmelerini sağlamak amacıyla da kullanılıyorlardı. Figürün yüzüne özel bir şekil verilmiş. Obje yapıldığında bu saç şeklinin çok popüler olduğunu ve Fang etnik grubundaki yüksek statü sahibi erkeklerin saçlarının bu şekilde tarandığını düşünüyoruz. Afrika sanatını yakından incelediğimizde, çok da doğal olmadıklarını görüyoruz. Ve bunun bilinçli bir şekilde yapıldığını düşünüyoruz. Objenin yapılma amacı bazı manevi fikirleri ortaya koymak olduğu için, soyut öğeler görmek son derece doğal. Küre şekli verilmiş gözler ve yüze köşeli bir hava veren yanaklar, tarihçilerin soyutlama olarak adlandırdığı, geometrik şekillere indirgeme sayesinde sağlanmış. Kolların ve bacaklarında silindirik şekilleri de bu tezi doğruluyor. Figürü yapan sanatçı, kolaylıkla daha doğal bir görüntü seçip heykelini bu şekilde yapmak yerine soyutlamayı seçmiş. Bu kavramsal bir parça. Bir insan ve normal görüntüsü yerine, röliker ve koruyuculuk fikirlerinden yola çıkılmış. Kapalı gözleri ve sabırlı havasıyla, şerefli ve saygı duyulan bir görüntü yaratan bu figür aynı zamanda, kutusunun içindekilere zarar vermek isteyen kötü ruh ve insanları korkutmak için gücünü göstermekten de çekinmiyor.