Ana içerik
Konu: AP®︎ Dünya Tarihi > Ünite 2
Ders 7: Hristiyanlığın Erken DönemleriRoma İmparatorluğu'nda Hristiyanlık
Genel bakış
- Hristiyanlık ilk olarak, milattan sonra 1. yüzyılda Yehud (Yahudiye) eyaletinde Yahudi geleneğinden ortaya çıktı ve daha sonra Roma İmparatorluğu'nun tamamına yayılarak imparatorluğun resmî dini oldu.
- Hristiyanlık o dönemde ortaya çıktığı dönemin koşullarından büyük ölçüde etkilenmiştir.
Hristiyanlığın Başlangıcı
Hristiyanlık, milattan sonra 1. yüzyılın ortasında Hz. İsa'nın öğretileri doğrultusunda Yehud'da (Yahudiye) ortaya çıktı ve daha sonra Tarsuslu Pavlus'un yazıları ve misyonerlik faaliyetleri sayesinde yayıldı.
Başlangıçta, Hristiyanlık ölümden sonra kişinin kurtuluşa ulaşacağını vaat eden küçük ve düzensiz bir mezhepti. Kurtuluş, Yahudilerin da Tanrısı olan Tanrı'nın oğlu İsa'ya duyulan inançla mümkün kılınmıştı. İlk Hristiyanlar yalnızca Yahudilere mi vaaz vermeleri gerektiği, yoksa Yahudi olmayanların da Hristiyan olup olamayacağı konusunda tartışma yaşadılar. Sonuç olarak, Hristiyanlık sadece Yahudi topluluklarından değil, Roma dünyasının her yerinden müritler kazanmayı başardı.
Ara verin ve biraz düşünün: Hristiyanlığın Yahudiliği baz alarak gelişmesi, yayılmasını ne anlamda etkilemiş olabilir?
Hristiyanlık ve Roma
Hz. İsa'nın ölümünden sonraki yıllarda, Pavlus günümüzde İncil'in Yeni Ahit'in bölümünün bir parçası olan pek çok mektup yazdı. Roma vatandaşı olan Pavlus bu mektupları Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde yaşayan küçük Hristiyan topluluklarına gönderdi. Bu mektuplar bize Pavlus ve Hristiyan yoldaşlarının o dönemde Hristiyan olmanın ne anlam ifade ettiğini halen anlamaya çalıştıklarını gösterir. Yahudilik ve Hristiyanlık; Hristiyanlık ve Roma hükümeti arasındaki ilişkinin tam olarak ne olduğu ile ilgili konular o dönemin öne çıkan tartışma konuları arasındaydı.
Yahudilik Roma İmparatorluğu'nda o dönemde resmi koruma altında yasal bir din statüsünü kazanmıştı. Hristiyanlık da Yahudi geleneğinden ortaya çıkmış olmasına rağmen, o dönemde bu şekilde yasal bir koruma altında değildi. Hristiyanlar milattan sonra ilk iki yüzyıl boyunca resmi olarak cezalandırılarak zulme uğradı. Ancak, Hristiyanlar açıkça imparatorluğun otoritesine meydan okumadıkça, Roma Devleti'nin bu konuya karşı resmi tutumu genellikle onları görmezden gelmekti.
Roma'nın Hristiyan Olması
MS 313 yılında, imparator Konstantin diğer pek çok dinle birlikte Hristiyanlığa da yasal statü kazandıran Milano Fermanı'nı yürürlüğe soktu. Bu Hristiyanlık tarihi için önemli bir gelişme olsa da, geleneksel Roma inançlarının yerini tam anlamıyla Hristiyanlığa bırakması anlamına gelmiyordu.
325 yılında Konstantin, Hristiyan liderlerin toplanıp hangi Hristiyanlık inancının resmî (ortodoks) olduğuna karar verdikleri İznik Konsili'ni topladı. Bu konsilin sonucunda üzerinde anlaşma sağlanan inançlar doğrultusunda Nicaea (İznik) Mezhebi ortaya çıktı.
MS 380 yılında, İmparator Theodosius, Hristiyanlığı ve özellikle İznik Hristiyanlığı'nı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini haline getiren Selanik Fermanı'nı yürürlüğe soktu. Pek çok Hristiyan mezhebi kafir ilan edildi, yasal statüsünü kaybetti ve mallarına Roma Devleti tarafından el konuldu.
Ara verin ve biraz düşünün: Roma İmparatorluğu Hristiyanlığın ilk dönemini nasıl şekillendirdi?
Sonuç
Roma İmparatorluğu aniden ve hızlı bir biçimde Hristiyan olmadı. İmparatorluktaki dini inançlar zaman içinde yavaş bir değişim gösterdi. Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkıldığı MS 476 yılında, Hristiyanlık hala yayılma aşamasındaydı. Şunu da unutmamak gerekir; Hristiyanlık birdenbire veya tamamen son halini almış şekilde ortaya çıkan bir din değildir. Hristiyanlık Yahudi geleneklerini baz alarak ortaya çıktı ve yüzyıllar boyunca Roma'daki kültürel ve siyasi yapılardan etkilenerek şekillendi.
Günümüzde hala geçerli olan bir örneğe bakacak olursak, Roma Katolik Kilisesi'nin başında bulunan Papa, unvanını Roma'da eskiden yüksek rahiplik seviyesi olan pontifex maximus'tan alır. Roma kültürü tamamen değiştirilmemiş, ancak sık sık başka insanlar ve kültürlerle etkileşime girdikçe farklı amaçlar kazanmıştır.
Hristiyanlık, hem Yahudilikten ve hem de Roma'daki kültürel kurumlardan büyük ölçüde etkilenmiştir. Bu yüzden, bu tarihsel bağlamı göz önünde bulundurmadan Hristiyanlık dininin gelişimini tam olarak anlamamız mümkün değildir.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.