If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Helenizm'in Etkisi

Genel bakış

  • Helenistik İmparatorluklar Büyük İskender'den daha uzun ömürlü olup, Yunan kültürünü Avrupa, Doğu Asya ve Kuzey Afrika boyunca yaymışlardır.
  • Hellenizm'in sosyal, kültürel, siyasi ve ekonomik etkisi yayılmaya ve sonradan gelen devletleri ve imparatorlukları etkilemeye devam etmiştir.

Helenistik Dönem

Antik Yunan tarihçisi Diodorus'a göre, İskender ölüm döşeğindeyken refakatçileri ona krallığını kime miras bırakacağını sormuşlardır. Kısa ve öz cevabı şu olmuştur: tôi kratistôi —"en güçlü olana." Bir başka akla yatkın hikaye ise İskender'in mühür yüzüğünü Perdiccas'a , kraliyet süvari birliğinin lideri ve koruma görevlisine bırakarak onu resmi varisi olarak aday gösterdiğini ileri sürer.
İskender'in imparatorluğu kısa ömürlü olmuş olabilir, ancak onun imparatorluğunu takip eden Helenistik İmparatorluklar olarak bilinen imparatorluklar yüz yıllarca daha yaşamış ve Yunan kültürünü büyük topraklara yaymışlardır. Helenistik dünya kararlı siyasi bloklara ayrılmadan önce Diadochi -ya da halefler- arasında 40 yıllık savaşlar başlamıştır. Nihai olarak, İskender'in imparatorluğu çoğunlukla Antigonus, Seleucus ve Batlamyus arasında bölüşülmüştür. Selevkos Selevkos İmparatorluğu'nu kurarak, Mezopotamya'yı, Anadolu'yu ve Hindistan'ın bir kısmını içine almıştır. Batlamyus MÖ 30'a kadar ayakta kalan Mısır'daki Batlamyus Hanedanlığı'nı kurmuştur. Antigonus Ön Asya'nın büyük bir kısmına ve Kuzey Suriye'ye hükmetmiştir.
Helen imparatorluklarını gösteren bir harita.
Helen imparatorluklarını gösteren bir harita. Görsel hakları: Wikimedia
İskender'in ölümünden MS ilk yüzyıla kadar süren Helenistik Dönem boyunca, Yunan düşüncesi ve kültürü yerli halkın kültürüyle iç içe geçti - bu sürece Helenleşme diyoruz. Helenistik imparatorluklara ek olarak, yeni bir Yunan kolonileşme dalgası bu bölgelere Yunan etkisini aşıladı.

Helenizm Etkisi

Helenistik kelimesi Yunanca "Yunanları taklit eden" anlamındaki kelimeden gelmektedir. Helenizm, Yunan dilini, sanatını, kültürünü, siyasi fikirlerini, ve felsefesini Akdeniz'e ve Orta Doğu'ya tanıtmış ve yaymıştır.
Helenizm'in yayılmasının en yaygın, en kalıcı ve tarihsel olarak önemli etkileri nelerdi?
Siyasi açıdan, İskender'in imparatorluğunu bölen bütün hükümdarlar monarşiyle yönetim ilkesinin peşinden gitmişlerdir. İskender gibi, onlar da otokratik güçle yönetimlerini sürdürmek için askeri kuvvet kullanmışlardır. Bu gelişme, Yunan şehir devletinde kurulan demokratik geleneklerle gelen değişimden ziyade Klasik Yunan'da ve diğer erken devletlerdeki otokratik yönetim biçimiyle gelen devamlılığa işaret eder. Romalılar imparatorluk kurmaya başladıklarında, onlar da benzer bir şekilde Helenistik Dönem'i domine eden bu yönetimin sosyal ve siyasal özelliklerini benimsemişlerdir.
Sosyal ve kültürel açıdan ise Helenistik medeniyeti, etkisi bugün hala Batı medeniyetinin sanatsal, entelektüel ve dilbilimsel temellerinde hissedilen Yunan dilini, felsefesini, ve sanatını yaymıştır.
Daha da önemlisi, bu fikirler kısmen İskender'in saltanatında Avrupa, Orta Doğu ve Asya arasında kurulan ticari bağlantılar aracılığıyla yayılmıştır.
Aşağıdaki Helenistik dönem Yunan heykelindeki ve Gandhara Buddha heykelindeki tarz ve giysi kıvrımlarındaki benzerliklere dikkat edin.
Tahtta oturan kadın ve hizmetçisi, mermer mezartaşı. Doğu Yunanistan; yaklaşık MS 100.
Helenistik dönem tahtta oturan bir kadın ve hizmetçisi, mermer mezartaşı; Doğu Yunanistan. Yaklaşık olarak MS 100. Görsel Hakları: Wikipedia
Buda'nın ilk tasvirlerinden biri, MS 1.-2. yüzyıl, Gandhara, Pakistan.
Buda'nın ilk tasvirlerinden biri, MS 1.-2. yüzyıl, Gandhara, Pakistan. Görsel Hakları:Wikipedia
Büyük İskender imparatorluğunun yayılmasıyla güçlenen kültürel ve ekonomik bağlar daha sonraki imparatorluklarda da -Pers ve Roman imparatorlukları gibi- devam ederek, bu bölgeler arasındaki bağları sonraki dönemlerde sağlamlaştırdı.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.