Edimsel Koşullanma: Kaçmayı ve Kaçınmayı Öğrenme

Bugünkü konumuz kaçmayı öğrenme ve kaçınmayı öğrenme. Bu iki öğrenme çeşidi kaçınmalı kontrol kategorisinin altında bulunur. Kaçınmalı kontrol, hoşa gitmeyen bir şeyin tehdidi karşısında bir davranışın harekete geçtiği durumları açıklamak için kullanılan bir terim. Diyelim ki bu sizsiniz ve kaçmayı öğrenme tanımına çalışıyorsunuz. Bu da bir davranışı sergilerken ne oluyor ya ? Yangın çıkıyor Üzgünüm ama bu videodan çıkmak zorundasınız ! Burası güvenli değil ! Neyse ki bir çıkış kapısı var. Sizi hemen buradan çıkaralım Ve çıktınız. Buradaki yangını bir söndürelim de dersimize devam edebilelim. Çok şükür güvenli bir şekilde çıktınız Ama sizi buraya geri getirip derse devam edelim. Dediğim gibi kaçmaya koşullanma da denen kaçmayı öğrenme; devam eden, hoşa gitmeyen, kaçınmalı uyarıcıyı sonlandırmak için bir davranış sergilediğinizde meydana gelir. Kendi kendinize çıkarın beni buradan dediğiniz zaman vereceğiniz bir tepkidir Kaçmaya koşullanma da bir sürpriz faktörü vardır çünkü kendinizi bir çıkış yolu bulmak zorunda kaldığınız bir durumun içinde buluverirsiniz. Yani bu durumda, yangın çıktığında bunun olmasını beklemiyordunuz Yine de çıkış kapısını kullanıp durumdan kaçarak uygun bir tepki vermiş oldunuz. İşte bu, kaçmayı öğrenmedir. Eğer kaçınmalı veya hoşa gitmeyen uyarıcı meydana gelmeden önce bir çeşit belirtisi olursa, kaçmayı öğrenme kaçınmayı öğrenmeye dönüşebilir. Mesela yangın örneğini ele alırsak, eğer burada durup beni dinlerken aniden bu yangın alarmı çalmaya başlasaydı yangın çıkmadan önce çıkış kapısına koşmuş ve çoktan çıkmış olurdunuz. Yani, yangından kaçınabilirsiniz. İşte bunlar kaçınmalı kontrolün iki çeşididir. Kaçmak ve kaçınmak.