Fra Filippo Lippi'nin "Meryem ve Çocuk" İsimli Eseri

Merhaba ! Washington'daki Milli Galeri’de, 1440 senesine ait bu tabloda Madonna ve bebeğini görüyoruz. Madonna’nın saçının bukleleri, detayları; taktığı başlık, her şey çok büyük bir özenle çizilmiş. Madonna’nın yüzünde büyük bir hüzün göze çarpıyor. Bu hüzün, çok hassas ve samimi bir şekilde gösterilmiş. Kucağındaki çocuğunu elleriyle nasıl geride tuttuğuna, onu nasıl koruduğuna bir bakın. İşte bu an, o korkunç, anlamlı an Gözlerindeki ifade : "ne olacağını biliyorum" der gibi. “Bunun ne anlama geldiğini hepimiz biliyoruz ama benim bir anne olarak göğüs gerdiğim şeylerin farkında mısınız?" diyor sanki Madonna. Tablo açık bir şekilde 15.yüzyıl'a, yani erken Rönesans dönemine ait. Madonna önceki çizimlere göre çok daha insansı duruyor. İsa da daha çok gerçek bir bebeğe benziyor. Bunlar erken Rönesans evresinin getirdiği özellikler. İsa, bu resimde; küçük bir din adam gibi değil de, tombul yanakları olan gerçek bir bebek gibi gösterilmiş. Lippi’nin, bu bebek vücudunun içinde yüce bir varlık olduğu fikri konusunda rahat hissettiğini söyleyebiliriz. Bebeğin duruşu ve baktığı yön, resmin görsel yerleşimini gösteriyor. Arka planda bin yıl önce kullanılan arka planlardan çok daha farklı. Bebeğin beşiği, annesi için bir dayanak konumunda. Bu da çok hoş, klasik bir görüntü oluşturmuş. Işık sol taraftan vurup, annenin sağ tarafında görünen gölgeyi oluşturuyor. Bu da, resmi inceleyenlerin, resmin ve kişilerin sahip olduğu üç boyutlu özelliği fark etmelerini sağlıyor. Madonna bu tabloda, eski tablolarda olduğu gibi sade, düz bir figür değil. Bu resimde o, bundan çok daha fazlası. Fiziksel özellikler, 15.yüzyıl klasik mimari'sinde yansıtıldığı gibi yansıtılmış. Gölge, resimdeki mimarinin karmaşık olmasına karşın doğru yerlere, doğru açılardan düşmüş. Ve bence harika olmuş. Massacio'daki gibi. Ama Lippi'nin sahip olduğu yumuşaklık ve lirizm Massacio'da yok. Meryem Ana'nın yüzüne yakından bakacak olursak, başlığının etrafındaki tülün kıvrımlarının, aşağı doğru süzüldüğünü kendisinin de yavaş yavaş yok olduğunu, söyleyebiliriz. Lippi'nin Boticelli'nin hocası olmasına şaşmamak lazım. Başlığın üzerindeki hale'nin de yavaş yavaş yok olduğunu, altın pırıltılar bıraktığını görüyoruz. Aslında incelediğimizde, bütün renklerin çok hafif bir parlaklık saçtığını da görebiliriz. Bebek pencere çıkıntısı gibi bir çıkıntının üstünde duruyor. Zaman zaman insanların bebeğin bu duruşunu, nihai defnetmeye yordukları oldu. Meryem burada, bebeği bu mezardan yukarıda tutuyor. Onu bir çeşit yastıkla, mezardan koruyor. Evet, son olarak tablonun neredeyse 600 yıllık olduğunu söyleyelim. Onun için de bunun gibi bazı eserler müzede saklanmış bile olsa, ilk yapıldığı an ki kadar yeni ve sağlıklı görünmüyor olabilir. Ama yine de tablo kesinlikle görülmeye değer. Hoşçakalın !