Rönesans Dilinden Anlar mısınız? Carlo Crivelli’nin “Meryem ve Çocuk İsa” İsimli Tablosu

Herkese merhaba Bu videomuzda Metropolitan sanat Müzesinde bulunan küçük Ama oldukça detaylı bir tabloyu inceliyoruz o kadar çok Detay var ki bu tabloyu tam anlamıyla incelemek saatler sürebilir 1480 yılı civarında sanatçı Carlo crivelli tarafından yapılmış olan Meryem ve çocuk İsa isimli tabloya bakıyoruz tabloda ilk bakışta dolu dolu bir manzara kesildi ve Meryem'in üzerindeki canlı renklerde ince ince işlenmiş kumaş dikkatimizi çekiyor Bu tabloda Meryem'i Çocuk ishali tutarken görüyoruz Meryem ve İsa'nın bu tip tasvirlerini dönemin eserlerinde oldukça sık rastlanır İsa bir çıkıntı bu üzerinde duran bir yastığın üzerinde oturuyor bu özellikle de venedikli ressamların eserlerinde sık sık karşımıza çıkan bir tasvir ressamlı kariyeri boyunca hayatının büyük kısmını venediğin güneyinde bulunan marka bölgesinde geçirmiş olsa da kremi elinin Aslında venedikli olduğunu belirtmekte fayda var Meryem'in önünde bu güzel sarı renkte ipekten örtünün durduğu korkuluk duvarı var arkasında ise kırmızı bağcıklar la tutturulmuş lavanta renginde başka bir İpek parça görüyoruz Bu dönemin resimlerinde Meryem ve çocuk İsa nın arkasında sıkça rastladığımız özel bir kumaş Bu bağcıklar elma ve salatalık yetişen dalların etrafında dolanıyor bu resimde Neredeyse her şey sembolik karşımızda bolluk içinde göze oldukça hoş Görünen bir sahne var ama aslında 15'inci Yüzyıl sanatının dilinden anlayanlar için tüm bu detaylar çok daha fazlasını anlatıyor Örneğin resimdeki elmaları ele alalım Havva'nın Cennet bahçesinde bir yılanın bilgi ağacından çaldığı bir elma ile aklının Çelik'in dini düşündüğümüzde resimdeki elmalar insanoğlunun düşünün ve ilk günahın sembolü olarak yorumlanabilir bu güzel lavanta rengindeki kumaşı tutan kırmızı varlıklarda yılan gibi görünüyor bağcıkların uçları ise yılan başını andırıyor Bir de yine bu dönem eserlerinde sıklıkla karşımıza çıkan saka kuşu sembolünü görüyoruz çocuk insanın göğsüne bastırdı bu kuş günahlardan arınmanın sembolü Bu da aslında elma sembolünün tam zıddı bir sembol Adem ve Havva insanoğlunun Cennetten kovuluşu na sebep olurken Hristiyanlık ikonografisinde İsa Mesih Yani bir kurtarıcı olarak görülüyor bu Tablodaki en ilginç detaylardan biri de sol altta gördüğümüz Bu sinek Aslında bu sinek tabloda gördüğümüz günah sembollerinden biri sinek göz yanılsaması tekniği ile resmedilmiş boyutu bize göre orantılı iken Meryem ve İsa ya göre orantılı değil çocuk insanın resimdeki boyutlarıyla karşılaştıracak olursak sinek Gerçekten de çok büyük görünüyor Hatta insanın ayağı büyüklüğünde sinek tablonun yüzeyine sanki daha yeni konmuş gibi de resmi edilebilirdi Ancak daha vurgulu bir şekilde tasvir edilmesi sineğin Rönesans dönemi eserlerinde Bir Günah sembolü olarak kullanılmasından kaynaklanıyor 1480 yılı civarında İtalya'nın bu bölgesinde Özellikle de flaman resim sanatı başta olmak üzere Kuzey'in etkisi çok görülüyordu bu etkiyi resmin arka planındaki Manzarada açıkça görebiliyoruz lavanta bu kumaşım kenarlarından görebildiğimiz bu Manzara güzel derin bir boşluğa uzanıyor ve biz de Bu manzaradaki Yolları seyret alıyoruz Manzarada gördüğümüz figürler ise oldukça dikkat çekici bu figürlerin Çağdaş döneme ait Batı Avrupalı figürleri olmadığı Aşık Er arka planda gördüğümüz tüm figürler sarıklı olarak resmedilmiş 1480 yılı civarında Kutsal Topraklar müslümanlar tarafından kontrol edildiğinden Rönesans döneminin bu noktasında Doğu akdenizli figürlerin sarıklı olarak resmedildiği ni biliyoruz daha sonra Sarık diğer topluluklar içinde bir sembol haline geldi Yani yalnızca Müslümanların değil bazen Yahudilerin de sarıklı resmi edildiklerini görebilirsiniz Biz tarihsel açıdan bu tam olarak doğru olmasa da Meryem'in Ortadoğu'da yaşadığına dair söylentiler de var resim bu vurgusu bundan da kaynaklanıyor olabilir Bir eski zamanları çağrıştıran bir başka detay daha var bunu çocuk insanın üzerinde oturduğu korkuluk duvarında görebiliyoruz duvarın bizden taraf olan kısmına baktığımızda antik Roma'ya özgü desenlerin olduğu kabartmalar görülüyor her ne kadar birbirinden ayrı semboller olsalar da bu Detaylara bakarak eserde hem ortadoğu'ya dair Coğrafi bir sembol hem de antik döneme dair zamansal bir sembol olduğunu söyleyebiliriz Ortadoğu ile bağlantılı bir diğer sembolü ise Meryem'in üzerindeki kıyafetin kumaşı üzerinde oldukça detaylı işlenmiş bir Şam kumaşından bir kıyafet olduğunu görüyoruz kumaşın üzerindeki motifler s İtalyan kumaş üreticileri tarafından bile taklit edilen Doğu Akdeniz'de İslam kültürüne özgü Desenler bu oldukça karışık bir durum Çünkü bildiğimiz kadarıyla Meryem oldukça ya Ne oldu Ancak onu burada özenle hazırlanmış bir kıyafetin içinde görüyoruz Bu şekilde resme edilmesinin bir sebebi Meryem Ana'nın manevi önemini sembolik olarak göstermek olabilir Bir diğer sebebi ise doğunun detaylıca işlenmiş pahalı kumaşlarla ilişkilendirilmesi olabilir tabloda havalelerin tasviri de oldukça dikkat çekici Her ikisi de Altından yapılmış İnci ve değerli taşlarla süslenmiş ler bu haleler Resim sanatında kuzeye Özge unsurları hatırlatıyor Özellikle de tanrı sağlığı temsil etme aracı olan maddi Zenginliğin kullanımını eserde karşıt unsurların bir arada kullanımında dikkat çekici Salatalık ve elmaların Hatta Meryem Ana'nın arkasından sarkan kumaşın bir arada kullanımı Meryem'in ve İsa'nın yüzünün sanki balmumundan yapılmış gibi görünmesi oldukça etkileyici bu dirilişin sembolü olarak kabul edilen salatalığın bu denli gerçekçi tasvir edilmesi nekri Veli'nin eserlerinde sıklıkla rastlarız bu tarzıyla insanoğlunun Doymak bilmez liğini hırslarını yansıttığını söyleyebiliriz salatalık bu kadar gerçekçi tasvir edilmişken öndeki figürlerin ciltlerinin bu denli pürüzsüz resmedilmesi ilginç bir tezat yaratıyor bu tezatlığı neyi temsil ettiği ise tam olarak anlaşılmıyor Belki de elmalar ve salatalık dünyevi alemi temsil ederken Meryem ve çocuk İsa nın da manevi açıdan önemli vurgulanmak istenmiş olabilir bu tablo daha çok ibadet ederken önünde dua etmek üzere yapılmış gibi duruyor çap oldukça küçük ve kolayca taşınabilir durumda Mesela bir soylunun evinde bulunan özel bir sunakta kullanılmış olabilir bir kulübe bu eserleri arasında bu tür tablolara sıklıkla rastlarız Meryem'in elinin resmedilişi şekli dikkat çekici Çocuk ishali ne kadar özenle tutuyor değil mi mi parmaklarıyla çocuğu İki taraftan kavramış sahiline baktığımızda çocuğun Kalçası ile Allah arasında bir bölge olduğunu görüyoruz baş parmağıyla İşaret parmağı arasında kalan alanın yoğunluğunu hissedebiliyoruz o aralıkta gördüğümüz şey sadece boşluk değil aynı zamanda ver Yemin tuttuğu çocuğun ne kadar kıymetli olduğunu yansıtan Önemli bir detay crivelli Ayrıca tablonun Alt kısmını imzasını dağıtmış göz yanılsaması tekniği kullandığı için sanki bir kağıt parçasının üzerine atılmış gibi görünüyor Bu kağıt parçası görünümündeki kısmın üzerinde Latince bir yazı var o bu opuscula likely belli veneti yazıyor yani tablonun venedikli Carlo crivelli tarafından yapıldığını belirtiyor bu tablonun yapıldığı dönemde bir evin özel bir alanında durduğunu Hayal edebiliyoruz burada gördüğümüz detaylar ilk bakışta bize yabancı gelse de 15'inci yüzyılda Bu tabloyu Sipariş eden kişi için her birinin bir anlam ifade ettiğini tahmin edebiliriz resimdeki her sembolik detayın eseri manevi açıdan daha da güçlü kıldı söylenebilir [Müzik] hoşçakalın