Dördüncü Koalisyon Savaşı ve Napolyon

Son video'da Napolyon'un durumu gayet iyiydi. Evet önce biraz tekrar yapalım. Napolyon, 1804 yılında kendisini imparator ilan etti. Bir önceki video da 1805 yılında gerçekleşmiş olan Üçüncü Koalisyon Savaşı ile ilgiliydi. Ve gördük ki 1805 yılının sonunda, Austerlitz Muharebesinden sonra, Napolyon Rusya ve Avusturya'nın çoğunluğunu oluşturduğu 3. Koalisyonu devirdi. Tekrar kısmı bu kadar. Evet bunları zaten bir önceki video'da gördük. Napolyon'u heybetli göstermesinin yanı sıra, bu olayın bir sonucu olarak Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun da sonu gelmiş oldu. Hatırlayacağınız üzere Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ne kutsal, ne Romalı ne de bir imparatorluktu. Bu devlet sadece Almanca konuşan federal hanedanlıkların oluşturduğu bir topluluktu. Sonuç olarak bu olay, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğunu sona erdirdi. Napolyon Austerlitz'de Avusturya ve Rusya güçlerini yendikten sonra o kadar kendini o kadar iyi hissetti ki Paris'te kendi adına Zafer Takı adında bir anıt inşaa ettirdi. Şu an bu anıt, Fransa için ölmüş olan bütün askerleri temsil ediyor, ama ilk olarak Napolyon tarafından Austerlitz zaferini kutlamak için inşa ettirildi. İşte bu Zafer Takı. Sonuç olarak işler Napolyon için iyi gidiyordu.Diğer bir tarafta ise diğer büyük Avrupa devletleri ya da güçleri kendi yaralarını sarmakla meşguldüler. Bu güçler tam olarak ne işler döndüğünü anlayamamış ve kendileri tehdit altında hissediyorlardı. Özellikle bu adam kendini çok fazla tehdit altında hissediyordu.Bu gördüğümüz portre 3. Frederick Wilhelm'e aittir. Wilhelm ve William isimleri de aslında aynı isimlerdir. William, Almanca olan Wilhelm isminin yalnızca İnglizce olanıdır. Neyse gereksiz bir bilgi daha. Bu gördüğünüz kişi 3. Frederick Wilhelm'dir ve kendisi Prusya kralıdır. 3. Koalisyon boyunca olaylardan uzak kalmıştır. Şu an bile Prusya, Avrupa'nın büyük güçlerindendir. Tabi bu esnada da Wilhem, Avusturya'nın Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu üzerindeki etkisini bozmuş olan yükselen güç Napolyon'un tehdidi altındadır. Ve bu devlet, yani Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, da Ren Konfederasyonuna dönüşecektir. Şimbi bu olayları bir de harita üzerinde inceleyelim. Burda gördüğünüz bütün alan, şu anda Almanya'ya ait, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuydu eskiden. Buranın imparatoru ise pek de etkili olmayan ama yine de bütünleyici nitelikte olan Avusturya Kralıydı. Burası ise Fransa. Napolyon, Avusturya ve Rusya'yı Austerlitz'de bozguna uğrattığı zaman, Ren Konfederasyonu'nun da temelleri atılmış oldu.Bunu biraz daha açıklayayım şimdi... Bu gördüğünüz bölge, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve bu imparatorluk yok olmuş durumda.Ve şimdi daha çok Fransa'nın kontrolu altında bulunuyor.Fransa büyük bir güce sahip. Tahmin de edebileceğiniz üzere Prusya kralı bu durumdan biraz rahatsız oluyor ve kendisini tehdit altında hissediyor. Fransa, aynı zamanda, bu geniş sınırlarıyla diğer büyük Avrupa güçlerini de kolalıkla yenebileceğini göstermiş oldu. Sonuç olarak Prusya kralı bu durum karşısında biraz paranoyaklaşıyor ve Fransa'nın da kendisini ele geçirebileceğini düşünüyor. Ya da belki de bu yeni bitmiş gücün diğer soylu Avrupa devletleriyle aynı çıtaya yükselmesi hoşuna gitmemiştir. Belki de Napolyon'u geldiği yere geri göndermek istiyor. Bütün bu olaylar sonucunda Üçüncü Wilhelm Fransa'ya karşı savaş ilan ediyor. Şimdi 1806 yılındayız ve Prusya, Fransa'ya savaş açmış durumda. Hatırlamamız gereken önemli bir bilgi de şu aslında: Bu 1. , 2. , 3. ve 4. koalisyonlara baktığımız zaman Britanya her zaman işin içinde. Aslıdan Britanya daha çok okyanusları ele geçirmiş durumda.Yani kara savaşlarından bahsettiğimiz zaman, Britanya pek de işin içerisinde değil. Ama bütün bu zaman aralığında Britanya arka planda Fransa ile uğraşmaya devam ediyor. Diğer Koalisyonlara da bakarsak, hepsinin Prusya, Avusturya ve Rusya'nın kombinasyonlarından oluştuğunu görebiliriz. Ve bir de etrafta bulunan birkaç ülke daha ama bu ülkeler sürekli aralarında çekişip duruyorlar. Napolyon ise bu esnada sürekli ilerleyip gücüne güç, topraklarına toprak katıyor. Bu durumun üzerine de diğer devletler kendilerini tehdit altında hissediyor ve yeni koalisyonlar kurmaya devam ediyorlar.Ve durum bu şekilde devam ediyor. 4. Koalisyon da işte bu şekilde kuruluyor. Bir önceki video'da 3. Koalisyon'dan bahsetmiştik ve şimdi 4.'ye geldik. Genele baktığımızda ne zaman Britanya dışında bir devlet savaşa karışsa, yeni bir koalisyonun kurulduğunu görüyoruz.Çünkü Büyük Britanya Fransa ve Napolyon ile sürekli bir savaş durumu içerisinde. Gelelim asıl konumuza, Dördüncü Koalisyona. Büyük Britanya ve Rusya da Prusya'nın yanında savaşa girmek istiyor. Anlayacağınız üzere, 3. Koalisyon'un dağılması Rusya'yı savaştan uzun süre uzak tutmuyor. Şunu bir yazalım.Bir tarafta Prusya, Rusya ve Büyük Britanya var. Başka devletlerin de tabi etkileri var ama bunlar en büyük olanlar. Ve bu aslında Prusya için saçma bir durum.Çünkü Prusya 3. Koalisyon'un içerisinde yer alsaydı, şu anda çok daha iyi durumda olabilirdi.Ve belki bu bütün sonuçları bile değiştirebilirdi.Ama şimdi hepsi kendince Napolyon ile savaş içindeler. Rusya her zaman Avusturya ve Prusya'nın arkasındaydı, tabi bu her koalisyonda farklı olarak görülüyordu.Yani Prusya ve Avusturya saldırı hattındaki ilk güçlerdi. Bu öndeki güç Prusya'ydı. Ama Prusya Jena-Auerstedt Muharebesi'nde bozguna uğradı.Evet size bunun tam olarak nerede olduğunu göstereyim. Bu işte Napolyon'un askerlerini yani Jena-Auerstedt'de toplaması. Tam burası ise Fransız birliklerin saldırıya geçtikleri yer.Şunu bir yazalım önce. İki şehir Almanya sınırları içerisinde oldukça yakınlar.Kabaca buradalar diyebiliriz.Şimdi bakalım, bu harita okuması biraz zor bir harita.Ama kabaca bu bölgedeler diyebiliriz. Napolyon Prusya'yı bozguna uğratıyor.Yani Prusya yoldan çekilmiş oldu. Tarih de 2806 yılının Ekim ayı. Daha sonra ise Napolyon Rusları şu an Polonya sınırlarına dahil olan topraklarda takip ediyor. Tam burada, Eylau'da kanlı bir çıkmaz gerçekleşiyor ve iki taraf da çok asker kaybediyorlar.İşte tam burada. Şimdi de tarih 1807 yılının Şubat ayı. Sonunda savaşı Fransızlar kazanıyor. Ama Rusya karşısında aldıkları galibiyet o kadar da büyük bir galibiyet değil. Istatistiklere bakıldığında her iki tarafta on beş bin ile yirmi beş bin arasında ölü sayısı var. O zamana göre bunlar büyük rakamlar.Hatta günümüz modern savaşlarına bakacak olursak bile, bir savaşta ortalama zaten bu kadar asker hayatını kaybediyor. Fakat Napolyon eşitliğe dayanamıyor ve sonunda haritada gösterdiğim Friedland'de Ruslarla karşılaşıyor. Tarih 1807 'nin Haziran ayı. Ve burda, Napolyon Dördüncü Koalisyonu devirmeyi başarıyor. Sonuç olarak 1807 yılının yazındayız.Haziran ayında Friedland savaşı gerçekleşiyor ve Rusya yeniliyor. Prusya zaten birkaç kere yenilmiş durumda ve durumları pek de iyi değil.Ve Temmuz ayına geldiğimiz zaman Fransa, Tilsit Antlaşmalarını imzalıyor. Hep yanlış söylüyorum, Antlaşma evet Antlaşma, Tilsit Antlaşmasını imzalıyor. Ve burada tek bir antlaşma söz konusu değil çünkü Prusya ve Rusya ile ayrı ayrı antlaşmalar imzalanıyor. Bu noktada Napolyon Prusya'ya karşı bütün saygısını yitirmiş gibi duruyor. Ve bunu biraz da belli etmek istiyor. İşte bu yüzden Prusya'yla ayrı, Rusya'yla ayrı bir antlaşma imzalıyor. Rusya ile yapılan antlaşma daha saygıdeğer bir antlaşma.Antlaşmanın içeriğine bakıldığında Napolyon ve Rus Çarı Birinci Alexander'ın nasıl arkadaş olduğu anlatılıyor. Bu gördüğünüz de Rus Çarı 1. Alexander. İleride de göreceğimiz gibi ve bu günkü durumdan da yani günümüz Dünyasına baktığımız zaman da tahmin edebileceğimiz gibi bu arkadaşlık çok geçici, çok kısa bir arkadaşlık Bildiğimiz gibi bu adam Napolyon'a daha çok kısa bir sure once Austerlitz'de yenildi. Yani bu arkadaşlık aslında sözde bir arkadaşlık da diyebiliriz.Ama Rusya ile yapılan antlaşma oldukça arkadaşçaydı. Bu Napolyon'un Rusya'nın gücüne hala saygı duyuyor olduğunu gösteriyor. Ve daha sonra, Fransa Rusya'yı müttefikleri ilan ediyor.Ama diğer Tilsit Antlaşması ile Prusya parçalara bölünüyor. Bu olaya Avrupa haritası üzerinden bakalım bir de. Prusya, Avusturya ve Fransa Üçüncü Koalisyon'Un sonun gelmiş durumda. Bu antlaşmanın ardından da Elbe nehrinin batı kısmı Prusya'nın elinden alınıyor. Bu gördüğünüz de Elbe nehri.Mavi alan Üçüncü Koalisyon'dan sonra Prusya'yı gösteriyor.İşte bu bütün alan Prusa'nın elinden alınıyor Ve büyük bir kısmı Vestfalya İmparatorluğu adı verilen Fransa kontrolu altında bir krallığa dönüştürülüyor. Bu durum Tilsit Antlaşmasının bir parçasıydı.Yani bu antlaşmadan sonra bağımsız olarak görülen ama Fransa'ya bağlı Vestfalya Krallığı kuruluyor. Napolyon da Prusyalılara hakaret edecek nitelikte bir hareket yaparak kardeşi Jerome'u bu krallığın başına getiriyor. Yani bu krallık Fransa'nın uydu devleti olmaktan başka bir şey değil. Sonuçta diğer Avrupa güçleri Büyük ordusu ve güçlü savaş taktikleriyle Napolyon'un ne kadar güçlü ve aşılması zor biri olduğunu hala görememişler. Bunun sonucunda da Üçüncü Koalisyon bir kısım bölgesini kaybediyor. Daha sonra ise Dördüncü Koalisyon'un daha da fazla bölgeyi kaybetmesine tanık olduk. Napolyon, Dördüncü Koalisyon'dan ve Prusya'yı yendikten sonra önemli bir şeyin farkına varır. Direk ya da dolaylı yollardan Avrupa'nın önemli bir bölümü onun kontrolü altındadır.Ama aynı zamanda, Büyük Britanya'nın okyanusları kontrol ettiğini de biliyor. Endüstriyel bir güçlenme de söz konusu. Artık Sanayi devrimi başlıyor Bunun üzerine de Napolyon Britanya'yı okyanuslarda yenemeyeceğini anlıyor.Çünkü Britanya okyanusların kontrolünü elinde tutuyor. Büyük Britanya zaten Fransa'nın deniz ve okyanuslarda daime peşinde olduğu için Napolyon, Britanya'yla ekonomik bir savaş başlatıyor. Ve 1806 yılının sonunda Büyük Britanya'ya Kıta Ablukası adı verilen bir abluka uyguluyor.Bunu da buraya yazalım. Bu 1806 yılının Kasım ayında gerçekleşir.Yani Napolyon'un Prusyalıları Jena-Auerstedt'te yenmesinden hemen sonra. Bu aralar, Kasım ayında, Napolyon kıta üzerindeki gücü konusunda kendini gerçekten iyi hissediyor. İşte bu gücünü korumak için de Kıta Ablukası adı verilen sistemi yaratıyor. Bu Büyük Britanya ile ekonomik savaşın sadece bir düşüncesi. Bu sisteme göre Fransız İmparatorluğunun bir parçasıysanız ya da bir şekilde onlara bağlıysanız, Büyük Britanya'ya ambargo uygulamanız gerekiyordu. Büyük Britanya her ne kadar denizleri kontrol ediyor olsada ticarete bağımlı tabi ki.Yani Napolyon'un bu Kıta Ablukası aslında Britanya'ya ambargo uygulamaya dayanıyor. Napolyon aynı zamanda Ruslar ile başka büyük bir adım atıyor. İmzaladığı Tilsit antlaşması ile Rusya'yı da Kıta Ablukası sistemine dahil ediyor.. Karşılığında da biraz kara ve Yunanistan kıyılarından bazı adaları, biraz da Dalmaçya kıyılarından kara alıyor. Evet burayıda bir size göstereyim. Ve bu Rusya için gayet iyiydi çünkü savaşı kaybetmişler ama karşılığında Osmanlı İmparatorluğu ile tekrar karşılaşma imkanı buluyorlar. Tabi Osmanlının gücünden bahsetmeye gerek bile yok. Sonuç olarak Rusya Osmanlı'nın karşısına daha kolay bir şekilde çıkabilecek.Çünkü bundan önce Napolyon Osmanlı ile müttefik konumunda. Yani bu Rusya için önemli bir durum. Genel olarak sonuca bakarsak, bu olaydan sonra da diğer güçler Fransa'nın gücünü hala anlamamış durumdalar. Özetle, Napolyon 3.Koalisyon'u yıkıyor ve Rusya ile Avusturya'yı durdurmayı başarıyor. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğunu da yok edip, onun yerine kendi kontrolü altında olan Ren Konfederasyonu'nu kuruyor. Bunun üzerine Prusya Napolyon'u devirmek istiyor ve 4.Koalisyon ile Fransa'ya savaş açıyor.Sonuçta da toprak kaybediyorlar ve Napolyon daha da güçlü hale geliyor. Napolyon kardeşini bu topraklara kurduğu Vestfalya Krallığının başında geçiriyor.Ve son olarak da Rusya'yı da Britanya'ya karşı ambargo uygulamak için yanına almayı başarıyor. Kısa özetimiz budur.Bütün tarihçilerin de hem fikir olduğu üzere 4. Koalisyon'dan sonra Napolyon'un Avrupa üzerinde ki etkisi artıyor.