Chavin, Nazca, Moche, Huari ve Tiwanaku Uygarlıkları

ve Güney Amerika'nın batı ve kuzey batı kıyılarının antik uygarlıklar söz konusu olduğunda ilginç bir bölge olduğunu söyleyebiliriz buranın tarımın Diğer bölgelerden bağımsız olarak geliştiği yerlerden biri olduğuna inanıyoruz önceki videolarda da gördüğünüz gibi burası aynı zamanda bir çok önemli kültürün Uygarlığı ve imparatorluğun ortaya çıktı bir bölge ilginç olansa bu bölgede kurulan uygarlıklar Mezopotamya'da antik Mısır'da Çin'de sarıırmak veya Hindistan ve Pakistan'da indus Nehri etrafında örneklerini gördüğümüz Nehir etrafında kurulan uygarlıklar gibi değil bu bölgede uygarlıkların humboldt akıntısı etrafına kurulu olduğunu biliyoruz humboldt akıntısı Güney'den ve günümüzde Peru'nun konumlandığı kıyıların açıklarından gelen ve okyanusun derinliklerinden bir sürü besin öğesini de beraberinde getiren bir Farklı özelliklere sahip akıntı olan bu nitelendirilebilir bu da balıkçılık için çok elverişli bir alan oluşturduğundan bu bölgede balık çeşitliliği çok fazla diyebiliriz bunun yanında karadaki iklim üzerinde de ilginç etkileri var harita üzerindeki bu bölgeye baktığımızda ince bir çöl şeridi görüyoruz ve sonrasında an dağları varant dağlarının öteki tarafında ise tropik yağmur ormanları başlıyor peru'ya Özellikle de Peru'nun Batı kıyısına gittiğinizde böyle bir Okyanus manzarası sizi karşılar kıyıdan içeri ilerledikçe çorap bir çölle karşılaşıyoruz kıyıdan yükseldikçe yüksek rakımlı dağları görüyoruz aralarında yüksekliği mm metreyi geçen Hatta 3000 ya da 4000 metreyi bulanlar da var Bu bölgedeki antik uygarlıklardan bazılarının Balıkçılık yapabilmek için kıyıya yerleşmiş olduklarına inanıyoruz bölgede dağlık alanlardan başlayıp çöl boyu ilerleyen nehirler vardı günümüzde de var ve tarım alanlarının da bu nehirlerin etrafında ortaya çıktığını biliyoruz aynı zamanda bu yüksek rakımlı vadilerin olduğu bölgede kurulan uygarlıklar da olmuş bu uygarlıklar hakkında gerçekten İlginç olan şeyse şu bölgenin yapısından dolayı mezo Amerika'da görülen uygarlıklar gibi tek bir uygarlık altında birleşmemiş ler hakkında arkeolojik kanıtlara sahip olduğumuz Amerika'da kurulan ilk uygarlıklardan Biri Karal bir diğer adıyla norte Çiko uygarlığı burada önemli bir noktaya de inmemiz gerek bu uygarlıklar kendilerinden Benim kullandığım isimlerle bahsetmiyor durdu genellikle eski uygarlıklar bulundukları alandaki önemli arkeolojik bölgelere göre isimlendirilir yaklaşık 3000 yıl geriye gittiğimizde çavin uygarlığının ortaya çıktığını biliyoruz bu dönemde artık Daha gelişmiş uygarlıklar görüyoruz günümüzde Peru Bolivya Şirin'in bu Ekvator'un konumlandığı bölgede günümüzden Binlerce yıl öncesinden itibaren yerleşik yaşamın olduğuna dair kanıtlar var çavin uygarlığını biraz daha iyi anlayabilmek için keşfedilen arkeolojik eserlere bir göz atalım bu eserler çavin Doğan tarda bulundu zaten uygarlık da adını Buradan alıyor kimi yerlerde çayı uygarlığı kimi yerlerde çay din kültürü olarak karşınıza çıkabilir bu eserlerin bulunduğu yerin o dönemde dini bir Merkez olduğu düşünülüyor Chucky'nin bu bölgede ortaya çıkmış bir inanç sistemi olduğuna İnananlar var Ancak resmi bir imparatorluk olduğu düşünülüyor yazılı kanıtlar olmadığı için kesin olarak bilmiyoruz tabii ki ama arkeoloji kanıtlardan öğrene bildiklerimizde yorumlayabiliriz Biz İlginç olan şu ki chavin kültürünün düşüşe geçtiği dönemde bu uygarlıkların Çoğu da kendi aralarında çıkan savaşlardan ya da Ennio kasırgası kulaklık veya Ne gibi bir tür iklim değişikliğinden etkilenerek düşüşe geçmiş bu saydıklarımız toplumda çatışmalara neden olmuş olabilir tüm bunlar çayı kültürünün milattan sonra 200 dolaylarında neden ortadan kaybolduğu ile ilgili öne çıkan teoriler o tarihlerde başka bir çok uygarlığın da ortaya çıktığını görüyoruz ünlü nazka uygarlığı hemen burada Peru'nun güneybatısında ortaya çıkmış nazka kültürün Aska çizgileri diye bilinen 300 metre uzunluğunda alanlara yayılan arazi üzerine yapılan çizimlerle tanır Bu çizimler ya da desenlerden bazıları o kadar geniş bir alanı kaplar ki belirli bir yükseklikten bakmadığınız sürece ne anlama geldiklerini Anlamak mümkün değildir Bu Çizimlerin Gök tanrılarına göndermeye çalıştıkları bir mesaj olduğunu düşünenler de var uzaylılarla iletişim kurmak için geliştirdikleri bir yol olduğunu düşünenler dedi bu sorunun cevabını belki de hiçbir zaman bulamayacağız çizimler arasında en bir astronot diye adlandırılan çizim nasıl uygarlığı hakkında yani milattan sonra iki yüzyılında ortaya çıkmış bir uygarlık hakkında teoriler öne sürmekte ilginç ve heyecan verici imiş doğrusu tekrar belirtelim bu uygarlık hakkında Yazılı kaynaklara sahip değiliz sadece mimari yapılarına ve çizdikleri bu desenlere bakarak yorum yapabiliyoruz Kısa bir süre sonra ise Burada açık mavi ile belirtilen alanda maçika olarak da bilinen moschee uygarlığı ya da kültürünün ortaya çıktığını görüyoruz inşa ettikleri en önemli yapılardan biri güneşin Tapınağı olarak bilinen huwa delsol Ancak bu Yapı yağmalar yağmalama lar Daha doğrusu ve özensizce yürütülen kazı çalışmaları Dolayısıyla zarar görmüş bu tapınağın Amerika'da Kolomb öncesi dönemden günümüze gelen en büyük yapı olduğunu da belirtelim Kolomb öncesi dönemde erken kışlık Kolomb'un Amerika'ya gelmesinden yani Amerika'yı keşfinden önceki dönemi kastediyoruz bu bu Eğer gerçekten çok ilginç bir uygarlık yazı kullanmadıkları halde geride bıraktıkları sanat eserlerinden pek çok şey öğrenebiliyoruz burada bazı örneklerini görebilirsiniz ve bunlar en sade örnekleri V Yüzyıl civarına geldiğimizde Başka önemli kültür ve uygarlıklarına ortaya çıktığını görüyoruz milattan sonra 500 yılı civarında yani kabaca 1500 yıl önce kırmızı ile gösterilen bölgede var ya uygarlığının ortaya çıktığını görüyoruz Bu uygarlık üzerine tartışmalar olduğunu söylemeliyim bu tip Tartışmalara antik dönemleri incelemeye devam ettikçe daha çok rastlayabilirsiniz bu uygarlığın bir imparatorluk mu yoksa sadece o dönemde Çok etkili iz bırakan bir kültür mü olduğu tartışılıyor imparatorluk olduğunu savunanlar gerekçe olarak refah sahibi bir topluma gelişmiş altyapılara sahip olmalarını ve farklı yerleşim bölgeleri arasında benzerlik olmasını öne sürüyor gelelim tiwanaku ya ki bana konum bir imparatorluk olduğuna inanılıyor tabi genel olarak ti o uygarlığın da diyebiliriz hemen şurdaki sarı alanda titikaka Gölü nün tam kıyısında Şuradaki bölgede yer alıyor unutmayın Bu derste bahsettiğimiz uygarlıklar dünyanın bu bölgesinde ortaya çıkan ve bugün elimizdeki bulgularla var olduğuna dair bilgi sahibi olduğumuz uygarlıklardan sadece birkaç örnek diyebilirim İlginç olan şey şu ki bu uygarlıkların çoğu resmi olarak bir devlet ya da imparatorluk kuramamış sebebinin de büyük ölçüde bölgenin yapısı yani aradaki dağlar ve vadiler yüzünden insanların ve farklı uygarlıkların Ticaret yapamaması ya da askeri olarak birbirlerinin üzerinde kontrol kuramaması olduğu düşünülüyor nihayetinde zaman ilerledikçe bölgede güçlü imparatorluklarda ortaya çıkıyor tabii 1438 civarında 15'inci yüzyılda ortaya çıkan İnka İmparatorluğu gibi daha sonra Avrupalıların Amerika'ya ayak basmasıyla güçlü İnka İmparatorluğu da düşüşe geçiyor bitirmeden şunu da belirtelim saydığımız coğrafi engellere rağmen tiwanaku İmparatorluğu'nun da dön bu atlarına göre güçlü bir imparatorluk olduğu düşünülüyor bu