Klasik Yunan Toplumu

Antik Yunanistan, yüzlerce bağımsız şehir devletinden oluşmaktaydı. Bunun nedenlerinden biri Yunanistan'ın coğrafyasıydı. Topluluklar birbirinden dağlar, tepeler ve suyla ayrılmıştı. Antik Yunanistan'ın, birleşmiş bir ülkeden çok; ortak dini, dili ve bazen de bağlılık hissi olan bir topluluklar ağı olduğu düşünülebilir.

Bu ortak kültüre rağmen, şehir devletleri arasında ilişkiler sağlam değil ve kısa süreliydi. Örneğin, Delian ve Peloponez Birlikleri tek bir güçlü şehir devletinin hakimiyeti altındaydı. Başka bir örnek ise Persler karşısında birkaç şehir devletininin birleşmesi olabilir. Ancak tüm Yunan şehir devletleri bu birliğe dahil olmadı ve tehdit azaldığında aralarındaki çatışmalar devam etti.

Yunanların Akdeniz ve Karadeniz'de kurduğu yeni sömürgeler de "ana" şehir devletini tanımalarına karşın büyük oranda bağımsızdı. Makedonya Kralı II. Philip, Yunanistan anakarasını Korint Birliği'nin hakimiyetine aldığında bile bireysel şehir devletleri bağımsızlıklarını büyük oranda korudu.

Antik Yunanlar, panhelenik oyunlar ve atletizm yarışmaları gibi geleneklerle birbirine bağlıydı. Bu yarışmalar aynı zamanda dini öneme de sahipti ve genellikle Yunan mitolojisiyle ilgiliydi. Bu oyunların en önemlisi olarak Olimpiyat Oyunları gösterilebilir.

Antik dönemde Olimpiyat Oyunları, yüce Yunan Tanrısı Zeus'un onuruna, kutsal Olympia kentinde dört yılda bir düzenleniyordu. Yunanistan'ın her bölgesinden katılımcı ve izleyicilerin geldiği Olimpiyat Oyunları, Antik Yunanistan'ın en önemli kültürel etkinliğiydi. Olimpiyatlar, MÖ 776 yılından MS 393 yılına kadar yapıldı ve bu süre esnasında 293 Olimpiyat art arda gerçekleşti.

Antik Yunan dünyasında din kişiseldi, doğrudandı ve hayatın tüm alanlarında mevcuttu. İnsanlığın kökenini açıklayan efsanelere dayalıydı ve Tanrılara insan yüzü verilmişti. Kentsel alanda çok fazla tapınak vardı ve şehir festivalleri, milli spor ve sanat yarışmaları çok fazla olduğu için, din antik dönemde, bir Yunan'ın aklından hiç çıkmıyordu.

Muhtemelen Yunan toplumunda bireylerin inanç dereceleri farklıydı, bazıları şüpheci de olabilirdi. Ancak, Yunan toplumunun genelinde Tanrıların var olduğu, insan ilişkilerini etkileyebildikleri ve hürmet ve ibadet gibi davranışlara cevap verdikleri gibi bazı temel inançlar Yunan toplumunun genelinde kabul edilmeseydi, toplum olduğu gibi işlemeyebilirdi.

Tapınaklar, özel günlerde dinin daha resmi bir hâl aldığı yerlerdi. Tüm Yunan topluluklarında papaz ve yardımcılarının kutsal bölgelerde ve tapınaklarda yaptığı törenlerde Tanrılara ibadet edilirdi.

Önceden kutsal bölgeler belli bir alandaki mihraptan ibaretken, zamanla bazı Tanrılar için devasa tapınaklar inşa edildi. Bu tapınaklar, genellikle onurlandırılan Tanrının heykeline ev sahipliği yapardı. Bunların en ünlü örnekleri, Atina Parthenon Tapınağı'ndaki Athena heykeli ve Olympia'daki Zeus heykelidir.

Festivallerde, belli Tanrıları onurlandırmak için spor oyunları, müzik ve tiyatro (tragedya ve komedya) yarışmaları yapılırdı. Atina'da City Dionysia, Olympia, Delphi, Nemea ve Isthmia kutsal alanlarındaki Panhelenik oyunlar bunlara örnek olabilir. Etkinliklere tüm Yunanistan'dan ziyaretçiler gelirdi. Bu deneyim, modern bir spor etkinliğinden çok, hac ziyaretine benziyordu. Bu kutsal etkinlikler boyunca savaş yasaktı ve hacıların Yunanistan'ın her yerine serbestçe gidebilme hakkı vardı.

Polislerin, yani şehir devletlerinin her birinin kendi kurumları ve uygulamaları vardı ancak çoğu bazı ortak özelliklere sahipti. Polislerin çoğunda, nüfusun çoğunluğu geniş bir alana yayılmış küçük tarım topluluklarında değil, şehirde yaşıyordu. Şehrin kalbi ise genellikle bir ya da daha fazla tapınağı içeren kutsal bir alandı.

MÖ yedinci yüzyıldan itibaren, şehirler genellikle surlarla korunuyordu. Sparta bunun önemli bir istisnasıydı. Aynı zamanda ortak bir alan olan agora, sivil ve ticari faaliyetler için inşa edilmişti. MÖ 5. yüzyıldan itibaren, özellikle de yeni kurulan koloniler olmak üzere birçok polis, şehir planlaması yapmaya başladı. Özel, kamusal ve dini faaliyetler için alanlar belirlenmeye başlandı. Birçok poliste, halkın siyaset ya da eğlence amaçlı toplanması için tiyatro ve spor salonu gibi alanlar ayrılmıştı.

Yunan toplumunda erkekler en güçlü gruptu. Ancak kadınlar, çocuklar, köleler, serbest bırakılmış insanlar, işçiler ve yabancılar gibi farklı sosyal gruplar toplam polis nüfusunun %90'ını oluşturabiliyordu. Toplumun uyum içinde kendini sürdürebilmesi için, bu grupların tümünün polise dahil edilmesi ve polisteki yaşama katılmaları gerekiyordu.

Bunu yapmanın bir yolu da, polisi diğerlerinden ayıracak bir sosyal kimlik oluşturarak bir dayanışma hissi yaratmaktı. Bu kimlik birçok şekilde oluşturulabilirdi. İnsanların sosyalleşip iletişim kurabileceği toplumsal bir alan olan agorayı inşa etmek buna bir örnek olabilir. Polisler, yılın belli zamanlarında, kendilerine özel ve genellikle dini nitelikte festivaller ve kutlamalar yapılıyordu. Bunlar, polislerin eşsiz, efsanevi, kurucu ve koruyucu bir Tanrısı olduğu fikrini kuvvetlendirdi.