Zhou, Qin ve Han Hanedanlıkları

Evet bu dersimizde Çin tarihinin antik ve imparatorluk dönemlerinde ortaya çıkan ilk önemli hanedanlıklar hakkında konuşacağız önceki videolardan birinde Şia hanedanlığından bahsetmiştik şey ya hanedanlığının gerçekten var olup olmadığından Emin değiliz çünkü elimizde pek fazla arkeolojik Kanıt bulunmuyor ancak Efsaneye dayanarak milattan önce 2100 ile 2200 civarında ortaya çıktığını söyleyebiliriz Yani yaklaşık 4 bin yıl öncesinden bahsediyoruz milattan önce 1600d şanka nedenle ortaya çıkana kadar varlığını sürdürdüğünü de biliyoruz şu an hanedanlığını tarihi açıdan ilk gerçek hanedanlık olarak düşünebiliriz Çünkü bugün böyle bir hanedanlığın var olduğuna dair kanıtlara sahibiz o dönemden kalan eserler arkeolojik buluntular Hatta yazılar bile var şu an hanedanlığının meşhur Kehanet kemiklerini duydunuz mu Bu kemikleri Önemli bir karar alınacağı ne Geleceği tahmin etmek amacıyla kullanıyorlarmış işin daha ilginç olan yanı ise şunu günümüzün Çin yazısı 3000 yıl önceki bu eski yazıya dayanıyor zaman içinde gelişerek şimdiki halini almış Ayrıca Şan hanedanlığından kalma büyük bronz eserler günümüze ulaşmış bu eserlerin öneminin altını çizmek isterim çünkü bunlar sarıırmak ve yalnız ırmağın etrafında son derece geniş bir coğrafi bölgede gördüğümüz ilk gerçek tarihi kanıtlar var şu an hanedanlığı hakkındaki videoda milattan önce 1046 yılında hanedanlığı nasıl yıkıldı üzerine konuşmuştuk çoğu hanedanlığı tarafından yıkıldığını hatırlıyor olabilirsiniz to hanedanı 1046 da mu ye Savaşı'nda son şanti İmparatoru dişini yeniyor onların bakış açısına dayanarak ya da o dönemki tarihi kayıtlara bakarak konuşacak olursak dişin kötü bir yönetici imiş ve tamamen eşinin Bu altındaymış çular da şarkıları yenerek yerlerine geçmelerinin ve yeni bir hanedanlık kurmalarının göklerden gelen bir emrin sonucu olduğuna inanmışlar göklerin emri çoğu hanedanı tarafından ortaya atılacak ve sonrasında Binlerce yıl boyunca Çin kültürü ve geleneğinin parçası haline gelecek olan bir düşüncedir bir gök kelimesi buradaki kullanımda Batı geleneğinde hayal edilebileceği gibi bulutların içinde bir yer değildir Çin inanışına göre evrenin yönlendirici bir gücü olarak düşünebilirsiniz liderlerin yozlaşması yetersiz ve kötü yöneticiler olmaları halinde evrenin bu yönlendirici gücü sayesinde onları devirip yerine daha yetenekli liderleri iktidara getireceği düşüncesidir dişini yenen bu ya savaşın galibi çoğu hanedanlığından Kral bu göklerden gelen Emir geleneğini başlatır ve Bu gelenek devam eder chu hanedanlığı çok uzun ömürlü bir hanedanlık ancak Merkezi bir yönetim değildi bu bir bir tek odalı sistem olarak tanımlanabilir çuya bağlı birden çok Krallık vardı Ve bu krallıklar farklı zamanlarda farklı özellik ve güçlere sahiplerdi to hanedanlığı genellikle ikiye ayrılır başkentleri batıda iken Batı çoğu ve başkent doğuya taşındığında ise Doğu hanedanlığı olarak Anılır Doğu hanedanları inceleyecek olursak burada gördüğümüz milattan önce 770 ile milattan önce 476 arası dönemden bahsediyoruz genellikle ilkbahar ve sonbahar dönemleri olarak bilinir ve Çin felsefesinin Altın Çağ olarak Anılır ünlü düşünür Konfüçyüs bu dönemde yaşamıştı Tao felsefesinin temellerini oluşturan Love u da bu dönemde yaşadı Bu nedenle pek çok felsefi akım Hatta modern Çin felsefesinin temel taşları bile bu dönemde ortaya çıkmaya başlamıştır gelelim Doğu dönemi ikinci yarısına Bu dönem savaşan devletler dönemi olarak biliniyor işte burada o noktalı çizgileri gördüğünüz dönem işte burası chu hanedanlığı zaten Merkezi bir yönetime sahip değil ve bu dönemde daha da bölünmüş bir hale geliyor Çin milattan önce 221e kadar yeniden gerçek anlamda bir bütünlük sağlayamıyor milattan önce 221 de ise ch'in hanedanlığı ortaya çıkıyor ch'in hanedanlığı çok kısa ömürlü bir hanedanlık 15 yıl kadar sürüyor ancak gerçek anlamda ilk güçlü Merkezi yönetime sahip hanedanlık olması bakımından da çok önemli genellikle ilk imparatorluk hanedanlığı olarak bilinir çular daha önce değindiğim gibi çok dağınık feodal bir sistem kurmuşlardı ancak ch'in hanedanlığı Bu bakımdan oldukça farklıydı Çin şu an çok güçlü bir hükümdardı çok sıkı kanunlarla yasalara son derece bağlı bir hükümet kurdu muhaliflere çok ciddi baskı uyguladı ve bu sert politikaların sonucu olarak Çinli gerçekten de birleştirmeyi başardı bu önemli başarılarının arasında Çin Seddi de var tabii Çin Seddi'nin sadece onun tarafından yapıldığını söylememiz doğru olmaz onun döneminde Çin'in pek çok yerinde duvarlar zaten inşa edilmiştir Çin şu anki ise bu duvarları birleştirmeye ve İmparatorluğu'nun içindeki duvarları yıkmaya başladı bu nedenle Çin Seddi'nin inşasını başlatan kişi olarak bilinir daha sonraki nesiller ve hanedanlar Çin Seddi'ni inşa etmeye geliştirmeye devam ettiler Bir diğer önemli başarısı ise Merkezi bürokrasiye sahip bir devlet sistemi kurması oldu Bu gelenek içinde birkaç bin yıl devam etti bu kadar uzun ömürlü icraatları hayata geçirmiş olsa da ch'in hanedanlığı daha önce de bahsettiğim gibi çok kısa ömürlü oldu ama ondan sonra gelen hanedanlık Çin hanedanların çalışmalarını devam ettirecek Ancak bunu biraz daha olumlu bir şekilde yaparak bugün bildiğimiz için tarihinin en önemli hanedanlık larından biri olacaktı Han hanedanlığı dönem için ta iki tarafından genellikle Çin'in altın çağı olarak adlandırılır konfüçyüsçü felsefenin gerçekten Çine hakim olduğu dönemdir matematik Bilim ve teknolojide önemli gelişmelere sahne olmuştur Bu gördüğünüz matematik sanatında 9bölüm kitabının görüntüsü Gavs indirgeme yöntemi ve cramer yöntemi gibi Avrupa'da bin yıl daha keşfedilecek şeyler Han hanedanlığı döneminde içinde kayıtlara geçmişti yine Han döneminde için kağıdın keşfi ile tüm insanların geleceğini etkileyecek teknolojik gelişmeleri evsahipliği yaptı gördüğünüz gibi Han hanedanlığı 4 yüzyıldan fazla hüküm sürüyor zaman çizelge miz desin hanedanlığının kurulduğu Kısa bir dönem var Ve bu da Batı Han'ı Doğu Handan ayırıyor Ancak bu dönemde de Çin felsefesinde için yazılarında Çin teknolojisinde önemli bir gelişim dönemidir ve etkileri Bugüne dek uzanmıştır konfüçyüsçü felsefede değinecek olursak Konfüçyüs hatırlarsanız an hanedanlığından yüzlerce yıl önce yaşamıştı ama bu dönemde öğretileri gerçek anlamda felsefeye dönüştü ha ve o gün için bu felsefe için dini inanışı olarak ne düşünebilirsiniz bu noktada konfüçyüsten birkaç alıntı paylaşmak istiyorum Bu sözler gerçekten çok anlamlı gerçek bilgi cehaletinin sınırlarını İdrak edebilmektir ve bir tane daha konfüçyüs'ün altın kuralı Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapma komşusu bu fikirlerinin yazının bu dönemden yükselen matematiğin bunların hepsinin kamu hizmet olduğunu unutmayın Hatta Tüm insanlar bir ilmek olarak da düşünebilirsiniz etkileri binlerce yıldır devam ediyor Son olarak bu gelişmeleri zaman bağlama oturtmak için aynı dönemde dünyada olup bitenlere değinecek olursak Tüm bunları Roma İmparatorluğu ile aynı dönemde olduğunu görüyoruz ilginçtir ki Çin'de gerçek anlamda Merkezi bir imparatorluğa ilk kez sahip olunan Çin ve sonra Han hanedanlığı dönemi tam Roma İmparatorluğu'nda merkezle Şti Merkez iyileştiği dönemi Aslında denk geliyor o zaman bu videonun sonunda Alın size ilginç bir düşünce tarihin bu döneminde Merkezi yönetime sahip bu iki önemli imparatorluğun ortaya bu neler olan şey ne olabilir ortak bir neden var mı Coğrafi olarak birbirlerinden uzak olsalar da bu iki imparatorluk tümüyle soyutlanmış değiller di Aslında aralarında bir etkileşim vardı ilerleyen videolarda bu konulara değineceğiz