If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Faşizm ve Mussolini

İlk faşist yönetim İtalya'da Benito Mussolini tarafından 1925'te kuruluyor. Faşizm sözcüğü İtalyanca sopa demeti anlamına gelen ve birlikten doğan kuvveti temsil eden "fascio"dan geliyor. Faşistler tek parti yönetimine ve ulusun ve ekonomisinin tamamen kontrol altına alınmasına inanıyordu. Faşist yönetimler aşırı milliyetçilik, askerileşme ve kültürel üstünlüğe inanır. Mussolini'nin 1920lerdeki faşist yönetimi Adolf Hitler'in Almanya'daki iktidarı için ilham kaynağı olmuştur. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu İnsanlar günümüzde Faşizm ya da faşist terimlerini kullandıklarında bunu genellikle belli bir grubu rejimi ya da fazla agresif fazla kontrolü ve denetleyici bir bireyi aşağılayıcı anlamda kullanırlar ama aslında faşizmin kökeni 1920 ve 1930'larda ve İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalya'da iktidar olan benito Mussolini ya dayanır Bunlar kendilerine gururla faşistler ve ideolojilerini de Faşizm olarak adlandırdı sıfa şist ve Faşizm kelimelerinin kökeni Aslında İtalyanca Demet anlamındaki Faşo kelimesinden gelir bir de metintek olandan daha güçlü olacağı düşüncesinden ortaya çıkmıştır ve bu da aslında faşizmi sembolüdür Demet sembolü bu sopalardan oluşan deste de aslında Mussolini den Binlerce yıl öncesine dayanan bir semboldür roma dönemine kadar uzandığı söylenir Hattab Ben okuduğum başka bazı kaynaklara göre bu Birlik sembolü resmi güç sembolü Aslında Roma döneminden de öncesine gidiyor Hatta Mussolini başa geçmeden önce bu Terim kendilerini devrimci ittifak içinde gören pek çok grup tarafından da kullanılıyordu bir şekilde değişim için savaşan bir grup ve Mussolini de bunlardan farklı değildi 1914 ün sonu ve 15'in başlarında Mussolini fajid azione revolüsyon arayayım kurar tekrar tekrar italyancayı kat ettiğim için hepinizden özür diliyorum ama bunu tercüme etmeye kalkarsak şöyle bir şey ortaya çıkıyor bu kelimeler tek tek Grup hareket ve Devrim anlamına geldiğine göre devrimci hareket grubu diyebiliriz bu sol yeni bunu 1915'te kuruyor bu aslında Sosyalist Parti'nin bir Fraksiyon uydu aslında burada bir İroni var çünkü Mussolini ve Faşizm Öz en son derece güçlü bir anti Sosyalist ideoloji İle bağlantılı andırır ama 1914'te 1914 Avrupa 1. Dünya Savaşı'na girmek üzereyken İtalyan Sosyalist Partisi'nin ana görüşü İtalya'nın savaşa girmemesi gerektiği yönündeydi İtalya'nın tarafsızlığını korunması gerektiğine inanıyorlardı ve bunu istiyorlardı ama aralarında bazı fraksiyonlar Bakın bu İtalya'nın hak talep etme şansıdır İtilaf Devletleri yanında savaşa girmeliyiz diyen daha milliyetçi grupları içinde barındırıyordu yani bu fraksiyonları içinde daha milliyetçiler vardı ve onlar savaşa girmek istiyordu Bu soru yine de işte onlardan biriydi ve bu güçlü Savaş deyin de duruşu nedeniyle Aslında 1914'de sosyalist bir gazetenin başındayken bu gazeteden kovulmuştu Mussolini ve sonra 1915'te fajid azione revolüsyoner yayı kurdu bunlar Bu Dünya Savaşı'nın sonunda 1919'a geldiğimizde faji İtalyan idi Kombat çimento adıyla yeniden bir araya geldiler Bu da aslında fasulye Grup dersek devrimci Grup İtalyan devrimci muhalif grubu olarak çevrilebilir ya da İtalyan devrimci muharebe birliği ya da Muharip İtalyan devrimci Grup diyebiliriz ya da İtalyan mavi grubu denebilir Bütün bunlar çeşitli tercüme önerileri ama çok da önemli değil faji İtalyan idi Kombat çimento orjinali budur ve bunların ideolojisi ideolojileri kurulduklarında hemen doğru bir şekilde kararlaştırılmıştı aslında Sadece aşırı milliyetçilik taraftarı olma düşüncesi etrafında kurulu bir ideoloji diama O da 1920'ler ve 30'larda geliştirilmeye başlandı ana fikir Zaten bunu pek çok ya söyledim aşırı milliyetçilikte aşırı ve milliyetçilik aşırı milliyetçilik ya da genel olarak milliyetçilik hakkında konuşurken her şeyden önce bir milletin bir grubun çıkarları hakkında konuşmuş oluyoruz Devleti her şeyin üzerine koymuş oluyoruz yani Faşizm genellikle sağ eğilimli bir ideoloji olarak görülür ama en saf haliyle ne sahnede sol eğilimli bir Aslında siyasi yelpazenin en solunda komünizm ya da sosyalizm var diye düşünebilirsiniz ben komünizm yazacağım sosyalizmin en uç hali olarak bunu düşünebiliriz komünizm ve en sağda Tamamıyla serbest piyasaya düşünebilirsiniz tamamen Kuralsız serbest piyasa son derece küçük bir hükümet ve faşistler aşırı milliyetçiler kendilerini siyasi yelpazenin hiçbir tarafında görmediler kendilerini her şeyin bağlı olduğu ayrı bir yol olarak gördüler Aslında ekonomi devlete tabiydi Bunu söylemekle bir ve kendilerini daha çok Sağdaki lerle aynı çizgide gördüklerinde söylemek mümkün her ne kadar tamamen serbest piyasa kapitalistleri olmasalar da kesinlikle komünizm ve Sosyalizm karşıladılar bu kesin bu da onların Sadece nahla biraz daha fazla uyum içerisinde olmalarına neden oldu Ama yine de onların ideolojisi diğer sağ ideolojilerden farklıydı onların bakış açısına göre hükümetin ekonomiye tâbi olduğu hükümetin mümkün olduğu kadar küçük olduğu aşırı sağ ideolojiler çok da doğru değildi en azından onların ideolojisi bu değildi ekonomi daha çok milliyetçi çıkarlara hizmet etmek için vardı faşistlerin tutunduğu bir diğer ideolojide siyasetin içindeki şiddettir yani siyasetin içinde şiddetin Meşru bir parça olarak yer alması Siyasette şiddet ve bunu benito mussolini'nin faşist derinin siyah gömlekler giymesinden de a Allah bilir görebilirsiniz Aslında bu siyah gömlekler denen Grup paramiliter bir gruptu ve zamanla siyasi kontrolü ele geçirerek zor uygulamaya şiddet uygulamaya başladılar ve Aslında siyaseti de şiddet yoluyla ele geçirmiş oldular daha sonra bunu yani Bu strateji nazilerde uyguladı onlarda Faşizm İle bağlantılı olarak değerlendirilirler bu yüzden saldırı birlikleri tavırları paramiliter güçleri esas olarak siyasi kontrolü elde etmek için kullandılar bir başka yönleri ise Mussolini ya da nazilerden söz ederken tahmin edersiniz ki pek fazla demokrasi taraftarı olmalarıydı sadece herşeyin devlet kontrolüne tabi olması gerektiğini düşünmek almıyor devletin mutlak güce sahip olması gerektiğini savunuyorlardı yani demokrasiyle pek ilgili değiller en tepede güçlü bir lider güçlü bir tek parti olmalı ve Mussolini içi bu faşistler de itler içinse bu nazilerde son derece totaliter bir yapı tamamen totaliter Bundan başka Aslında Bunlar hepsi bir bütün ama bundan başka agresif bir dış politika düşüncesi de var bu agresif dış politika gerçekte kültürel üstünlük inanışına dayanıyor Eğer nazilere bakarsanız aşırı ırksal üstünlük de var kültürel üstünlük düşüncesi de var aşırı ırksal üstünlük düşüncesi de var burada küçükgünaydın yapıyorum çünkü Mussolini hitler'i son derece küçük görüldü Aslında Hitler 1922'de başa geçen Mussolini bir rol model olarak görmüş ve 1923'te ki birahane darbesi ondan esinlenerek yapmıştı buna rağmen usulünü 1920'lerin büyük bir kısmında Hatta 1930'ların başlarında hitler'i ve ciddiye almıyordu açıkçası Hitler İnsaf kırık düşüncesini tamamen hayal olarak görüyordu Çünkü gerçekte saf ırk diye bir şey yoktu hitlerini ve bunların soyunu karışık olarak nitelendirmesini dende pek hoşlanmıyor dua Mussolini kendisi italyanların kültürel olarak üstün olduğunu düşünüyordu bu da onların agresif bir dış politika için Avrupa ve Afrika'da diğer memleketleri işgal etmek için bahaneler iyiydi ve göreceğimiz gibi ideolojik olarak çok ortak noktaları olduğundan nazileri daha aşırı bir düşünce tarzı olarak görebilirsiniz faşistlerle son derece aşırı da ama Naziler aynı ideolojinin daha aşırı bir versiyon uydu 1920'ler ve 1930'larda başlarında musolini özellikle İngiltere ve Fransa gibi Avrupa'nın diğer güçleri ile aynı seviyede olmak istiyordu 1930'ların ikinci yarısında ise bu sorun ve Hitler Birbirlerini çok yakın buldular Her ikisi de agresif bir dış politika istiyordu Her ikisi de başka memleketlere ele geçirmek istiyordu Herkesi de Üstün En azından kültürel olarak Üstün nüfusları için daha fazla yer istiyordu Naziler özellik bu olarak Üstün nüfuslarının artmasını ve zenginleşmesini istiyordu Böylece 1930'ların ikinci yarısına ve İkinci Dünya Savaşı'nda doğru ilerlerken bu sorunu ve faşistler Hitler ve nazilerle yakın müttefik olmuş olduk bu