Neden-Sonuca Odaklanma: İnsanların Göçü

Tekrar tekrar, farklı ortamlara yerleşen tek bir kolonici gruptan gelen insanların, o ortamın özelliklerine bağlı olarak farklı şekillerde geliştiklerini görüyoruz.

Örneğin, Güney Çinliler, yerli yiyecek üretimi ve teknolojiler geliştirmiş, Kuzey Çin'den yazı, diğer teknolojileri ve siyasi yapıları alarak; tropik Güneydoğu Asya'yı kolonileştirmişlerdir (...). Güneydoğu Asya'da, yiyecek üreten Güney Çinli kolonilerden gelenler arasında (...) kuzeydoğu Tayland'ın dağlık yağmur ormanlarında ve Laos'ta avcı-toplayıcılığa geçiş yapanlar bulunuyordu, bunları Vietnam'daki yakın akrabaları ise zengin Kırmızı Vadi'de yiyecek üreticileri olarak devam etmiş ve metale dayalı büyük bir imparatorluk kurmuşlardır.

(...) Avustronezya göçmeni çiftçiler, (...) Borneo'nun yağmur ormanında, avcılık toplayıcılık yapmaya geri dönmek zorunda kalmış, ancak Java'nınzengin volkanik topraklarında yaşayan akrabaları yiyecek üretici olarak devam etmiş, bir krallık kurmuş, yazıyı almış ve Borobudur Budist anıtını inşa etmişlerdir. Polinezya'yı kolonileştirmeye giden Avustronezyalılar, Doğu Asya metalürjisinden ve yazısından uzak kalmış ve bu iki gelişimi yaşayamamıştır.