İspanya, Portekiz ve Küresel Ekonominin Oluşumu

merhaba Bu videoda size 16 yüzyılda İspanya ve Portekiz'in Nasıl Küresel bir ekonomik kurulmasına sebep olduklarını anlatacağız küresel ekonomi derken şuna dikkatinizi çekmek istedim o tarihe kadar dünyanın bu kadar büyük bir çoğunluğu Ticaret L birbirine bağlı değildi konuya girip size bu ikilinin nasıl olup da küresel bir ekonominin meydana gelmesine katkıda bulunduklarını anlatmadan önce gelin 1598 gidelim Ve o zamanlar dünya ülkelerinin Nasıl iç içe geçmiş olduk ona bir bakalım Evet 1598 De Bir Gemi filosu Hollanda'dan ticaret yapmak üzere demiraldı Bunlar flemenk gemiler iyiydi ancak bir tanesinde Williams adında İngiliz bir gemici vardı Filo Afrika kıyılarına yol aldığı Batı Afrika'da durdular o dönemde herhangi bir ticaret gemisinin yapacağız Bu bir alışveriş yapıp Güney Amerika civarda devam ettiler en son Peri açıklarında durdular var tam bu noktada veriyorum bir günlük tutmaya başladı ve şöyle yazdı peru'dan çıkıp yönümüzü Japonya'ya çevirmeye karar verdik Çünkü oradaki herkes kıyafetlerin ticari açıdan iyi birer ürün olduğunu biliyor bir yandan da Peru açıklarında kralın gemileri bizi arıyor burada Kral dediği kişi İspanya kralı Çünkü o zamanlar Peru İspanyol kolon isiydi ve filonun ait olduğu yer olan Hollanda'da İspanya ile savaş halindeydi Daha doğrusu Hollanda İspanyol hükümeti de baş kaldırmıştı başlı başına bu bile dünya ekonomisinin ne derecede birbirine bağlı öğelerden oluştuğunu göstergesiydi bi gelgelelim bizimkilere Öncelikle Japonya'yı da oraya nasıl gideceklerini de biliyorlardı keza Japonya'da ne tür ticari malların işe yarayacak Bu arada fikir sahibi idiler Bu yüzden yola çıktılar Japonya'ya vardılar ancak nihayetinde kendilerini Japon imparatorunun Tutsağı olarak buldular o esnada Japonya'da yaşayan Portekizli rahipler de imparatordan bu flemenk ve İngilizleri korsan oldukları gerekçesiyle idam etmelerini istiyorlardı fakat İmparator onları ticaret yaptıkları için idam etmektense Ticaret yapmalarına müsaade etti ve bir yandan da İngiliz değilim adam ısı orada kalıp kendi donanmasını inşa etmesi için zorladı bilinsin Birkaç yıl içinde İngilizce Phone ticaretini başlata bileceğini anladığı noktada tam burası oldu işte Daha önce Portekiz'in bu yeni küresel ekonominin baş aktörlerinden biri olduğunu belirtmiştim admın hikâyesinde de gördüğümüz üzere o dönemde Japonya'da 1600'lü yıllarda yaşayan por bu sahipler de vardı bu da akıllara doğal olarak Portekizli ayetleri Japonya'da ne yaptığı sorusunu getiriyor bunu anlamak için 1498 e dönelim Oil Portekizli denizci vasko dö Gama gemisiyle tüm Güney Afrika sahillerini geçip indi Stan dakika likut şehrine ulaştı bu Hint Okyanusu ve Doğu Hindistan'da ki Portekiz İmparatorluğu hâkimiyetinin başlangıcıydı Portekiz İmparatorluğu üzerinde çalışmalar yapan tarihçiler bu imparatorla Ticaret Merkezi İmparatorluğu diyorlardı Bunun anlamı şuydu portekizliler büyük kara parçalarına etmektense var olan ticari merkezleri bulup oralardaki ticari a dahil oluyor ve buna bağlı olarak Ticaret merkezleri ve Fabrikalar kuruyorlardı ekranda 1500'den sonunda kalem kutu şehrindeki bir Portekiz fabrikasını gösteren bir çizim var şurada kaleye benzeyen bir bina var ve bu bina Bu Şehirde bulunan bir Portekiz fabrikası bu Fabrikalar sanayi devrimi denince aklımıza gelen içinde üretim yapılan Fabrikalar değildi Daha ziyade gemiler gelip malları alana kadar malların tutulduğu depolar gibiydiler diyeceğim O kim portekizliler ticaret merkezi olarak imparatorluklarını Hint Okyanusu ve Doğu Hindistan'a kadar genişletiyor de 1542d Çin hükümeti onlara makavo adasından da Ticaret yapma izni verdim burada Çin'in gerçekten istediği şeylerden bir tanesi de gümüştür Çünkü kağıt paraları vardı ve bu paranın kur değerini koruyabilmeleri için onu gümüşle desteklemeleri gerekiyordu Japonya'da da Gümüş üretiyor üretiliyordu yani Japonya'da Gümüş üretiyordu yani portekizliler Çin porselenleri peyni Gümüş karşılığında Japonlar ile takas ederek içine getiriyorlardı ve portekizlilerin ticari ürünlerin yanı sıra getirdiği diğer o kendi dilleriyle bi ve bunu rahip ve misyonerler aracılığıyla yapmaktaydı lar ve bu noktada verimed ve mürettebatı karaya ayak bastığında Portekizli ayetlerin Oraya nasıl geldiğini görmüş oluyoruz ve Doğu yarım kürede tüm bunlar olurken İspanya'da Amerika kıtasında devasa bir sömürge İmparatorluğu inşa ediyordu sömürge İmparatorluğu derken İspanyol sömürgecilerin ya da kolonistler in bu fethedilmiş topraklara yaşamak için gönderildiğini ve böylece İspanyol etkisini buralara yaygını kastediyorum ve bir noktada yüzölçümü ve nüfus öylesine büyüdü ki İspanya Krallığı burada hükümetler kurmak zorunda kaldı ve 1535 de bu bölgede yeni İspanya genel valiliğini kurdular buraya Valilik denmesinin nedeni şu Kral adına buraya yöneten bir vali vardı ardından 1542d Tamda Veli Madam 1600l itibarıyla günlüğünde de bahsettiği ve genel valiliğini kurdular bu İspanyol valiliklerin de plantasyon denen alanlar temel geçim kaynağıydı plantasyon lar yüksek karla ihraç edilip satılabilen çok değerli ürünlerin üretildiği büyük çiftlikler dir diğer ana geçim kaynağı madencilikte Özellikle de Gümüş madenciliği kötü 1540 ların ortalarında günümüz meksi kasanın zakka tek kasında ve yine günümüz boyasının potosi sinde İspanyollar dünyanın en büyük Gümüş rezervlerinden birkaçını bulmuşlardı bu durum henüz oluşmaya başlayan küresel ekonomi üzerinde iki ana etkiye sahiptir altını çizmek istediğim ilk etki Amerika kıtasındaki işgücüne yönelik plantasyon ve maden işlerini sürdürebilmek ciddi manada sıkıntılı bir işte Bu tip işleri yaparken ölen insanlar vardı ve bölgeyi sürmekte olan İspanyolların kendileri bu işi yapmıyorlardı Üstelik plantasyonları da ve Madenlerde üretimi arttırmaya odaklanırken giderek daha çok iş gücüne ihtiyaç ve bu sebeple de gözlerini köle afrikalılara diktiler yani Gelişmekte olan küresel ekonomi açısından bakacak olursak Batı Afrika'nın bu ticari ilişkiler ağına daha da fazla dahil edilmeye başlandığını görebiliriz öncesinde Batı Afrika İspanyol ve portekizlilerin altın Fildişi ve bazı baharatları aldığı bir ticaret bölgesi iken artık köle işçiler satın aldığı yer haline de gelmiştir ve bunun kaçınılmaz olarak Batı Afrika ülkelerinin ekonomileri üzerinde ciddi etkileri oldu artık bu bölgeye yalnızca giderek artan sayılarda Avrupa malları gelmiyor köle işçilere olan talep arttıkça kendi ekonomilerini bu yörüngede Kur'an bazı Batı Afrika toplumlarında oluyordu bu Gümüş keşiflerinin küresel ekonomiyi inşa etmede ki Diğer bir ana etkiside Portekiz'in Japonya ile içinde kimin hanedanlığı arasında yaptığı Gümüş Ticaret iyiydi bu noktada Ming hanedanlığı nüfus bakımından dünyanın en büyük devletiydi ve Tam da bu nedenle tüm risklere ve aradaki mesafeye rağmen bu İspanya Çin'e gidip Gümüş ticareti yapma arzusunda ydı 1521 de Ferdinand Macellan Filipinler'in İspanya'ya ait olduğu iddiasında bulundu İspanya o zamanlarda filipinler'i Koleji etmiş değildi Ancak 1565 de sömürgecileri oraya gönderdi Bunun ardından O grubun bir kısmı Pasifik boyunca filipinler'den günümüz meksi kası olan yeni İspanya'yı nasıl Yelken açacaklar üzerine çalışmaya başladılar zaten bu gelişmede pasifik'te Kalyon Ticaret dediğim ş yol açtı Kalyon çok uzun mesafeler gidebilen devasa boyutundan ötürü ciddi yük taşıyabilen ve sahip olduğu silahlarla İyi de korunabilen Büyükşehir gemiler iyiydi Böylelikle 1571 itibariyle Ticaret anın durumu şuydu Amerika kıtasından çıkan Gümüş filipinler'deki manilya getiriliyor oradan Çin ile porselen bebek karşılığında takas ediliyor şu sonra bu mallar Amerika kıtasındaki Akapulko limanına götürülüyor oradan Kara taşımacılığı ile taşınıyor sonra madenlerden çıkarılmış diğer Gümüşler ile birlikte gemilere yükleniyor ve İspanya'ya geri gönderin bu nihayetinde bu küresel ekonomi 1580 de İber birliği ile tam rayına oturmuş oldu İber Birliği döneminde İspanya kralı aynı zamanda Portekiz Kralı dolmuştur İspanya ve Portekiz'de zaten Coğrafi olarak İber yarımadasında adam şunu biliyoruz O dönemde İspanya'nın da Portekiz'in de çok büyük küresel Ticaret imparatorlukları vardı Ve artık her ikisi de aynı kral tarafından yönetiliyordu Yani bütün bu Ticaret ağları tek bir imparatorluk altında toplanmıştı bu durumda elimizde Çin ve Avrupa'daki Gümüş talebinin Amerika kıtasındaki işgücü üzerinde bunun da Batı Afrika halkları üzerinde ciddi etkileri olduğu bir tablo var hikayemizin en başına gidecek olursak bu ciddi ölçüde içe geçmiş küresel Ticaret ağı aynı zamanda 1600 yılında Japonya'ya bir film en gemi filosuyla giden ve orada Portekizli ayetlerin olduğu bir gruba denk gelen bir İngiliz'in hikayesi ne de sebep olan şey bir başka de işte verimed hikayesinin gerçeğe dönüşebilme nedeni 16 yüzyıl boyunca İspanya ve Portekiz ne yaptı Ticaret Ağlarını oluşturması ydı o