If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Çarpım Tablosundaki Örüntüler

Salman bir çarpım tablosunu okuyor ve bilinmeyen parçaları tamamlıyor.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

"Çarpım tablosunda A ve B yerine hangi sayılar gelmelidir?" diye sormuşlar. Hemen bakalım. Çarpım tablosunu şu şekilde okumalısınız: Buradaki sayılar 1'den 6'ya, buradakiler de 1'den 6'ya kadar olduğu için Bu tablo size 1'den 6'ya kadar olan bir sayının 1'den 6'ya kadar olan başka bir sayıyla çarpımının sonucunu verecektir. Mesela, eğer 3 çarpı 2'nin ne olduğunu merak ediyorsanız buradaki satırı -yani başında 3 olan satırı- ve başında 2 olan sütunu alıp kesiştikleri yere bakabilirsiniz. 3 ile başlayan satır ile 2 ile başlayan sütunun kesişim noktası 6'dır. 3 kere 2, 6 eder. İsterseniz gri kısımdan bir sayı da seçebilirsiniz. Mesela 12. 12, 3 çarpı 4'tür. Ya da buradaki 25. 5 ile başlayan bu satır ve 5 ile başlayan bu sütunun kesişimi olduğu için 25, 5 çarpı 5'tir. Herhangi bir satırdaki sayılar, o satırın başındaki sayıya göre sayılır. Aynı durum, sütunlar için de geçerlidir ve sütunda da o sütunu başındaki sayıya göre sayarsınız. Örneğin; 2 ile başlayan bu sütunda ikişer ikişer sayıyoruz: İki, dört, altı, sekiz. 5 ile başlayan sütunda da beşer beşer: Beş, on, on beş, yirmi. Ve bu son derece mantıklı. Çünkü 5 kere 1, 5 eder. 5 kere 2, 10 5 kere 3, 15 ve 5 kere 4 de 20. Aynı şey bir satırda ilerlediğinizde de geçerli: İki, dört, altı, sekiz. Çünkü 2 kere 1, 2 2 kere 2, 4 İkişer ikişer sayıyoruz, gördünüz mü? Burada ise altışar altışar: 6 kere 1, 6 6 kere 2, 12 6 kere 3, 18 6 kere 4 de 24 eder. Evet, umarım artık çarpım tablosunun nasıl okunacağını anlamışsınızdır. Çarpım tabloları çok yararlı olduğu için zaman buldukça incelemeye devam etmenizi öneririm. Şimdi soruya geçelim ve A ile B'nin yerine hangi sayının geleceğini bulmaya çalışalım. A, burada. A yerine 4x4 işleminin sonucu gelecek. 4 kere 4'ün 16 ettiğini biliyorsunuz, öyle değil mi? İsterseniz bu sütundan aşağı doğru devam edip dörder dörder sayabilirsiniz: Dört, sekiz, on iki. 12'ye 4 eklediğimizde 16 elde ederiz. Şimdi sıra B'de. Gelin, B'yi az önce söylediğim şekilde bulalım. B, bu sütunda olduğuna göre üçer üçer sayacağız: Üç, altı, dokuz. 3 ekleyelim, on iki. O zaman, B de on ikiymiş. 12. İsterseniz satırda da ilerleyebilirsiniz. Dört, sekiz, 4 ekleyelim ve on iki. B'nin bulunduğu yer ayrıca 4x3 işleminin de sonucu. Ve bu işlemin sonucu da 12. Sıradaki soruda eşitsizlikleri "büyüktür, küçüktür ve eşittir" işaretleri ile tamamlamamızı istiyorlar. A, B'den büyüktür. Büyüktür işaretini seçiyorum. İşaretin açık ucu, sola ve büyük sayıya doğru. Onun için bu işaret, büyüktür işareti. A, B'den büyüktür. Çünkü 4x4 , 4x3'ten büyüktür. Doğru değil mi? 4 kere 4, 3 kere 4'ten büyüktür. 4 kere 4, dört tane 4 demektir. 4 kere 3 de üç tane 4 Ee, 4 kere dörtte daha fazla 4 olduğu için de 4 kere 4, 4 kere 3'ten büyük olur. Birkaç tane daha alıştırma yapalım mı? Yine A ve B yerine gelecek sayıları arıyoruz. Az önceki gibi A'nın yerine 4x5 işleminin sonucu -yani 20- gelecek. ya da sütun veya satırın başındaki sayıya göre de sayabiliriz. Sütunun başında 5 var. Beş, on, on beş, yirmi. Aynı şeyi B için de yapalım. B yerine de 5x4 işleminin sonucu -yani yine 20- gelecek. A, 4x5 yani 20 B de 5x4, yani yine 20 ediyor. Aynı sayılar. Eşitsizliğe geldiğimizde A eşittir B'yi seçmemiz gerekiyor. Çünkü 4x5, 5x4'e eşittir. Hangi sırayla yazıldıkları önemli değil. Şimdi bir tane daha... Mantığı anlıyorsunuz, değil mi? A'nın yerine satırda 2, sütunda da 6 olduğu için 2x6 işleminin sonucu -yani 12- gelecek. Altışar altışar sayarsak, 6'dan sonra 12 gelir. İkişer ikişer sayarsak da: İki, dört, altı, sekiz, on ve on iki. B ise, bakalım, 6x2 işleminin sonucu olacak. O da 12 eder. Bir önceki alıştırma gibi. A, B'ye eşittir. Çünkü 2x6, 6x2'ye eşittir. Hadi bir tane daha! A'nın yerine 4x1 yani 4 gelecek. B'nin yerine de 1x4 -yani yine 4- ve yine A, B'ye eşittir. Çünkü 4x1, 1x4'e eşittir.