Tek Adımlı Çarpma Denklemleri

Denklemde 'x' bilinmeyenini bulalım ve sağlamasını yapalım. "x" bölü 3'ün, 14'e eşit olduğunu biliyoruz. "x"i bulmamız için, yani "x"in eşit olacağı değeri bulmamız için, "x"i bu denklemin sol tarafında yalnız bırakmamız gerekiyor. "x" denklemin sol tarafında duruyor zaten. Elimizde "x" bölü 3 eşittir 14 var. Bunu 1 bölü 3 çarpı, x eşittir 14 şeklinde de yazabiliriz. 1 bölü 3 çarpı x; x bölü 3'e eşit olacak. Bunlar denk kesirler. O zaman , sol tarafta yalnız x'i bırakarak bu denklemi nasıl çözebiliriz? Başka bir deyişle, "x"in önündeki katsayının 1 olmasını nasıl sağlayabiliriz? 1x demekle, x demek aynı şey. x bölü 3 olduğuna göre, "x"i yalnız bırakmak için, denklemin iki tarafını da 3 ile çarpmalıyız. Bunu yapmamızın sebebi de, burada 3'le çarptığımız için, hem 3'le çarpmış hem de 3'e bölmüş oluyoruz. Bu da, aynı sayıyı 1'le çarpıp 1'e bölmekle aynı şey, çünkü bu sayılar birbirini götürüyor. Bir denklemde, sol tarafta yaptığımız her işlemi sağ tarafta da yapmamız gerektiğini unutmayalım. Bu iki denklem aynı olduğu için, ikisini de aynı anda yapacağım. O zaman, sol tarafta neler kalacak, bakalım. 3 çarpı "bilinmeyenimiz" bölü 3, bilinmeyenin kendisine eşit olacak. Denklemin sol tarafında sadece x kalıyor. Sağ tarafta da 14 çarpı 3 kaldı. Peki 14 çarpı 3 kaç eder? 3 çarpı 10, 30… 3 çarpı 4, 12… 30 artı 12 öyleyse sonuç 42 olacak. Böylece, x, 42'ye eşit oldu. Bu tarafta da aynı işlemi yapacağım. 3 çarpı 1 bölü 3, 1'e eşit olacak. 1x eşittir, 14 çarpı 3 olur, bu da 42'ye eşit. O zaman işlemin sağlamasını yapalım. İlk denklemde "x"in yerine 42 koyalım. "x"in yerine 42'yi yerleştiriyoruz. "x bölü 3 eşittir 14"teki x'in yerine yerleştiriyoruz. O zaman 42 bölü 3 kaç edecek? Bölme işlemini uzun yoldan yapalım. Çok da uzun değil aslında. 4'ün içinde 3, 1 tane var. 1 çarpı 3, 3 eder. 4'ten 3'ü çıkarırsak 1 kalır. 2'yi aşağı indirelim… 12'nin içinde 3, 4 kere var. O zaman 42'nin içinde 14 tane 3 var. Yani sonucumuz 14 çıkıyor. Böylece, cevabımızı kontrol etmiş olduk.