Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler

Matematik sınavında, doğru cevapladığınız her soru için 5 puan kazanıyorsunuz. Yukarıdaki tabloda, S doğru cevapladığınız soru sayısını, P ise toplam puanınızı yani sınav sonucunuzu veriyor. Bu iki değişken arasındaki ilişki ise aşağıdaki eşitlik ile ifade edilmiş. P eşittir 5 çarpı S. Aynı ilişkiyi tabloda da görebiliriz. Eğer S sıfıra eşitse, Yani hiçbir soruya, hiçbir soruya doğru cevap veremediysek, Sınavdan sıfır alırız. Umarım siz sınavdan sıfır almazsınız! Eğer sıfır doğru cevap verirsek, 5 çarpı sıfır, Sıfır olur, öyle değil mi? Eğer 1 soruya doğru cevap verirsek, 1 çarpı 5, 5 puan alırız. 2 doğru cevap? 2 çarpı 5, 10 puan! 3 doğru cevapsa 3 çarpı 5 15 puan Son derece mantıklı, öyle değil mi? Şimdi de, yanda verilen bu seçeneklerden hangilerinin doğru olduğunu bulmamız ve doğru seçeneklerin hepsini işaretlememiz isteniyor. Bakalım, Birinci seçenekte, bağımlı değişkenin aldığımız puan olduğu söyleniyor. Yani sınavın sonucu bizim bağımlı değişkenimizmiş. Burada ne olduğunu bir düşünelim Aldığımız toplam puan aldığımız toplam puan kaç soruya doğru cevap verdiğimize bağlı öyle değil mi ? Yani öğretmen gelip de bize 15 puan aldığımızı söyledikten sonra 3 soruya doğru cevap vermemiz gerekmiyor. 3 soruya doğru cevap verdiğimiz için 15 puan alıyoruz. Doğru cevap sayısı bağımsız değişken ve sınavdan kaç puan alacağımızı belirliyor. O halde, sınavdan alacağımız puan bağımlı değişken oluyor. Aslında bakarsanız, bunu söyleyebilmek için yani hangisi bağımlı hangisi bağımsız diyebilmek için sadece eşitliğe bakmamız yeterli Bağımlı değişken, bağımsız değişkenin içinde yer aldığı başka bir ifadeye eşit olur. Aynen burada olduğu gibi, P, S’nun alacağı farklı değerlere bağlı olarak değişir! S değiştikçe P de değişir. Doğru cevapları sayısını 5 ile çarpıp, P’yi buluruz, öyle değil mi ? Evet, o zaman mantığı anladığımıza göre rahatlıkla söyleyebiliriz ki: Sınavdan aldığımız puan bağımlı değişkendir. Neye bağımlıdır ? Doğru cevap sayısına, bağımsız değişkene Sıradaki seçeneğe bakalım. Bağımlı değişken doğru cevap sayısıdır. Hayır! Bu yanlış ! Az önce söylediğimiz gibi, bu bağımsız değişkendir. Üçüncü seçeneğe göre bağımsız değişken, sınavdan aldığımız puandır. Bu da doğru değil, Çünkü, ne demiştik hatırlayalım Aldığımız puan, bağımlı değişkendi. Ve son olarak, son seçenek diyor ki, Doğru cevap sayısı bağımsız değişkendir. Bu doğru! Doğru cevap sayısı, sınavdan aldığımız puanı belirler! Yani bağımsız değişkendir. Cevabımızı kontrol edelim. Bitti! Şahane :)