If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Basit Çıkarma

Çıkarmaya giriş. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Temel çıkarma işlemi videomuza hoşgeldiniz! Öncelikle temel toplama işlemini bir hatırlayalım. 4 artı 3 ne demekti? Neye eşit oluyordu? Buna birkaç farklı şekilde bakabiliriz. Diyelim ki, bende kahvaltı için 4 tane limon var. Kahvaltıda ben limon yerim. 1-2-3-4 tane limon. Ve öğle yemeği için 3 tane daha limon olsun. Ben 3 öğün limonla besleniyorum Ne dedik? 1 2 3 limon daha var. Pekala, 4 artı 3'ten, kaç tane limonumuz oldu? 3'ü 4'e ekliyorum. Toplamda 7 limonumuz oldu. Bunu sayı doğrusunda da gösterebiliriz. Sayı doğrusunu da sarıyla çizelim, limonlarla uyumlu olsun. Şimdi sayıları yerleştirelim. 0, 1 2, 3 4 5, 6, ve 7. 4 sayısından başlıyoruz. 4 burada. Ve ona 3 ekleyeceğiz. Doğru boyunca 3 ilerleyeceğim. 1 2 3 ve 7'ye vardık. Demek ki 4'e 3 ekleyince 7 yapıyormuş. Peki, çıkarma işlemi nedir? Bu videonun asıl konusu çıkarma işlemi, değil mi? bu yüzden vaktimizi artık toplamayla harcamayalım. Şimdi de 4 eksi 3'e bakalım. Onu da farklı renkle gösterelim. Çıkarma işlemi yani eksi, toplamanın tersidir. Yani elimizdeki şeyden bir şeyler çıkarıyoruz. Önce 4 limonum vardı sonra 3 limonum. Çıkarma işleminde bir şeyleri çıkarırız. Bu örnekte, diyelim ki tabağımda 4 tane limon var. Eğer 3'ünü çıkarırsak 3 tane daha limon eklemek yerine, 3'ünü bu sefer çıkarıyoruz. Belki de 3'ünü yiyorum ya da bu videoyu izlediğiniz için size veriyorum. 4 limondan, diyelim ki bu üçü giderse geriye kaç limon kalır? Üzerine çarpı koymadığım tek bir limon kaldı, değil mi? Demek ki 1 limon kalıyormuş. Tabii illa ki bu limon olması gerekmiyor, herhangi üçünü de çizebilirdim. Bunu da yine limon renkli sayı doğrumuzda gösterelim. Aynı sayıları yine işaretleyeceğim. 0, 1, 2, 3 4, 5 6, 7. Bu doğrunun bir sonu yoktur bu arada. Söyleyeceğiniz en büyük sayıdan bile daha büyük bir sayı söyleyebilirim. Bu sebeple oraya bu oku koyuyoruz. Okun anlamı bu. Bütün doğruyu asla çizemem. Yerimiz kalmaz. Bu ekrana sığmaz. Neyse konumuza dönelim. Yine 4 limonla başlıyoruz, değil mi? 3 limon daha eklediğimizde, sağa doğru, sağ tarafa doğru 3 adım ilerlemiştik. Çünkü sağ taraf değerin arttığını gösterir. 4'ten 5'e gitmiştik. Bu bir fazlası. 5'ten altıya gittik. Bu iki fazlası. 7'ye geldiğimizde de bu 3 fazlasıydı. Ama şimdi 4'ten eksiltmemiz gerekiyor. Peki, ne yapacağız? Madem çıkarma yapıyoruz o zaman toplam limon sayımız eksilmeli, değil mi? 1 çıkarırsak sola doğru gidiyoruz, 3 kalır. 2 çıkarırsak 2 kalır. 3 çıkarırsak da 1'e varırız. Yani cevap 1. Tekrar hatırlatıyorum. Toplama işleminde bir şeyler ekleriz. Çıkarma işleminde ise bir şeyler eksiliyor, azalıyor. Sayı doğrusunda toplama işlemi yapacaksak sayıyı büyütürüz. 4'e 3 eklediğimizde 7'ye ulaşmıştık. Çıkarma yapıyorsak sayımız küçülecek. 4'ten 3 çıkardığımızda 1'e ulaştık. Bunu şöyle düşünelim. Elimde bir şeyden 4 tane varsa ve bu 4 şeyin 3'ünü yediysem ya da başkasına verdiysem ya da 3'ünü bir şekilde kaybettiysem elimde o şeyden 1 tane kalır. Şimdi ilginç bir şey göstereyim. Artık 4'ten 3 çıkınca 1 kaldığını biliyoruz. Ama,şimdi daha da ilginç bir şey göstereceğim. 4 eksi 1 nedir? Limonlu örneği elma yapalım bu sefer. Limondan sıkıldım. Diyelim ki 2 3 4 tane elmam var. Eğer birini yersem yani biri eksilirse kaç elmam kalacak? 1 çıkarırsak 3 kalır. Yani 4 eksi 1, 3'tür. Şimdi bunu sayı doğrusunda gösterelim. 4'le başlıyoruz ve 1 geri gidiyoruz, yani sayıyı 1 küçültürsek, 3'e varırız. Çok güzel, değil mi? 4 eksi 3, 1 yapıyor. 4 eksi 1 de, 3 yapıyor. Şimdi, acaba sayıları bilerek mi seçti diye düşünebilirsiniz. Ama bu her zaman doğrudur. Şimdi daha fazla detaya girmeyelim. Bunu zaten ilerki sonraki matematik konularında göreceğiz. Peki, bu nereden geliyor? Bu noktada başka ilginç bir şey göstereyim. 3 artı 1 kaçtır? Çok kolay. Toplama derslerinden biliyoruz. Sayı doğrusunda 3'e 1 eklediğimizde kaça ulaşırız? 3 artı 1, 4'tür. Ya da sayı doğrusunda 1'den başlarız ve 3 ilerleriz. Yine 4'e varacağız. Yani sayıların yerlerini değiştirebiliriz. İkisinin de sonucu 4 olur. Peki burada ne gördük? Birbiriyle alakalı bir sürü şey yazmışım. 1 artı 3, 4. 3 artı 1, 4. 4 eksi 1, 3. Aslında 4'ten 1 çıkarıp 3 bulmak, 3'e 1 ekleyip 4 bulmakla aynı şey. 4'ten 1 çıkarıp 3 bulmak, 3'e 1 ekleyip 4 bulmakla aynı şey. 3'e 1 eklersek 4 olur. 4'ten bir geri gidersem 3 olur. 3'ten bir ileri gidersem 4 olur. Evet, umarım çıkarma işlemi hakkında biraz fikir verebilmişimdir. Bir sonraki videoda 10 dakika boyunca çıkarma işlemi örnekleri yapacağım. Sonra alıştırmaları yapmak için hazır olacağız. Hoşçakalın