Ana içerik
Çok Değişkenli Kalkülüs
Konu: Çok Değişkenli Kalkülüs > Ünite 4
Ders 6: Kutupsal KoordinatlarÇift katlı integraller
Çift katlı integraller iki boyutlu bir alan boyunca integral almanın bir yoludur. Başka şeylerin yanısıra, bir yüzeyin altındaki hacmi hesaplamanızı sağlar.
Neye ulaşıyoruz
- İki değişkenli f, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis fonksiyonu verildiğinde, bunun grafiğiyle x, y düzleminin dikdörtgen bir bölgesi arasındaki hacmi bir integralin integralini alarak bulabilirsiniz,Bu bir çift katlı integral olarak adlandırılır.
- İntegral alma sırasını değiştirerek aynı hacmi hesaplarsınız:Hesaplama farklı gözükmekle birlikte, aynı sonucu verecektir.
Bir yüzeyin altındaki hacim
Şu fonksiyonu düşünün
Grafiği buna benzer:
Şimdi, x, y düzlemindeki aşağıdaki şekilde tanımlanmış olan dikdörtgeni düşünün.
ve
Bu dikdörtgenin üstünde vef, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis grafiğinin altındaki hacim nedir?
Bir eğrinin altındaki alana ilişkin hızlı tekrarlama
Tek değişkenli analizden, integrallerin bir eğrinin altındaki alanı hesaplamamızı sağladığını biliyoruz. Örneğin, y, equals, start fraction, 1, divided by, 4, end fraction, x, squared, plus, 1 grafiğinin x, equals, minus, 3 ve x, equals, 3 değerleri arasındaki alanı budur:
Bunu düşünmenin güzel bir yolu, belirli bölgede eğrinin altındaki sonsuz sayıda sonsuz incelikteki dikdörtgenlerin alanlarını topladığımızı gözümüzde canlandırmaktır:
g, left parenthesis, x, right parenthesis, equals, start fraction, 1, divided by, 4, end fraction, x, squared, plus, 1 fonksiyonunun değerini her dikdörtgenin yüksekliği olarak, d, x'i sonsuz küçük genişlik olarak ve integral'i çok sayıda sonsuz küçük şey fikrini hayata geçiren bir toplama makinesi olarak düşünebilirsiniz. Daha soyut şekilde yazıldığında, bu şöyle gözükür:
Alanı hacmin altında süpürme
Hacim problemimiz için, buna benzer bir şey yapabiliriz. Stratejimiz böyle olacaktır:
- Hacmi iki boyutlu alanları olan dilimlere bölün
- Bu dilimlerin alanlarını hesaplayın
- Hacmin tamamını elde edebilmek için bunların hepsini birleştirin.
f, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis grafiğinin altındaki hacmin iki boyutlu dilimlerini düşünün. Özellikle, y'nin sabit bir değerini temsil eden dilimlerin hepsini alın:
Bu dilimlerden sadece bir tanesini (örneğin y, equals, start fraction, pi, divided by, 2, end fraction'yi temsil eden gibi) düşünün. Bu dilimin alanı, bu integralle verilmiştir:
Daha soyut şekilde yazıldığında, verilen bir y değeri için, bu dilimin alanı şöyledir:
Dikkate ederseniz, bu d, x'in de belirttiği gibi, x'e göre bir integraldir, yani integrale göre, "y" sembolü bir sabiti temsil eder.
Bu integrali gerçekleştirdiğinizde, y'nin bir ifadesi olacaktır.
Kendiniz deneyin: Bu sabit y değerli dilimlerin alanını hesaplamak için integral alın:
Bu ifadeye y için bir değer koyduğunuzda, örneğin y, equals, start fraction, pi, divided by, 2, end fraction gibi, bu y değerini temsil eden hacmimizin bir diliminin alanını elde edersiniz.
Şimdi eğer bu dilimlerden birisinin alanını y yönünde küçük bir değişiklik olan d, y ile çarparsak, hacmin küçük bir dilimini elde ederiz. Örneğin, 4, plus, 2, sine, left parenthesis, y, right parenthesis bir dilimin alanını temsil ediyor olabilir, ancak left parenthesis, 4, plus, 2, sine, left parenthesis, y, right parenthesis, right parenthesis, d, y bu dilimin sonsuz küçük hacmini temsil eder.
Başka bir integrali, bu sefer y'ye göre kullanırsak, bu minik hacim dilimlerini toplayarak eğrinin altındaki toplam hacmi elde edebiliriz:
Kendiniz deneyin! Yukarıda integral, start subscript, 0, end subscript, squared, f, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis, d, x için bulduğunuz ifadeyi yerine koyduğunuzda ve ikinci integrali çözdüğünüzde ne elde edersiniz?
Yönde iki seçenek
Bulmaya çalıştığımız hacmi farklı bir şekilde de bölebilirsiniz. Sabit y değerleri yerine, sabit x değerlerini temsil eden dilimler alın, ve hacim dilimlerin toplayın.
Kavram kontrolü: Aşağıdaki integrallerden hangisi sabit x değerli bir dilimin alanını temsil eder?
Şimdi bu alanlardan her birisini x yönünde küçük bir değişiklik olan d, x ile çarptığımızı düşünün; bu, dilime diktir. Bu sonsuz küçük bir hacim verir. x 0'dan 2'ye değişirken bu sonsuz küçük hacimlerin hepsini toplayarak, yüzeyin altındaki hacmi elde ederiz.
Kavram kontrolü: Aşağıdaki çift katlı integrallerden hangisi bu fonksiyonun grafiğinin altındaki hacmi temsil eder?
bu bölgede
0, is less than or equal to, x, is less than or equal to, 2 and minus, pi, is less than or equal to, y, is less than or equal to, pi?
Bunu kendiniz deneyin!: Yüzeyin altındaki hacmi hesaplamak için çift katlı integrali uygulayın. (Elbette, bir önceki bölümde hacmi buldunuz, ama iki bir şekilde hesaplandığını görmek de çok güzeldir).
Şükürler olsun ki, bu hesaplama bir önceki bölüde bulduğumuzla aynı hacmi verir. Eğer aynı hacmi vermeseydi, mantık hatası yaptığımızı anlardık.
Kısaca, integral alma sırası önemli değildir. Bir açıdan, bu açık görünebilir, çünkü iki şekilde de aynı hacmi hesaplıyoruz. Ancak, bunlar iki gerçekten farklı hesaplamadır, onun için eşit olmaları gerçeği çok faydalı bir matematiksel hile olur.
Örneğin, olasılık teorisindeki birkaç ispat, iki miktarın birbirine eşit olduğunu göstermek için aynı çift katlı integrali farklı sırada hesaplar.
Başka bir örnek
Şu fonksiyonu düşünün
Bu fonksiyonun grafiğinin altındaki hacim nedir
ve
minus, pi, is less than or equal to, y, is less than or equal to, pi?
Bu hacim, böyle gözükür:
Kavram kontrolü: f, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis, equals, cosine, left parenthesis, y, right parenthesis, x, squared, plus, 1'in altındaki bu hacmi y, equals, 1'i temsil eden düzlem boyunca kestiğinizi varsayın. Bu dilimin alanını aşağıdaki integrallerden hangisi temsil eder?
Alıştırma: Bu integrali sadece y, equals, 1 için değil, daha genel olarak y değeri için hesapladığınızda ne elde edersiniz?
Ekstra çalışma: Bulduğunuz ifade, sabit y-değerini temsil eden hacmi temsil eden dilimlerin alanını temsil eder. Bu ifadeyi kullanarak, yüzeyin altındaki alanı bulmak için bir integral kurun, ve bu integrali çözün.
Özet
- İki değişkenli f, left parenthesis, x, comma, y, right parenthesis fonksiyonu verildiğinde, bunun grafiğiyle x, y düzleminin dikdörtgen bir bölgesi arasındaki hacmi bir integralin integralini alarak bulabilirsiniz,Bu bir çift katlı integral olarak adlandırılır.
- İntegral alma sırasını değiştirerek aynı hacmi hesaplarsınız:Hesaplama farklı gözükmekle birlikte, aynı sonucu verecektir.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.