Hadrian, İmparatorluk Sarayı, Tivoli

Hadrianus imparator olduktan hemen sonra, Roma’nın 30 km’lik doğusunda bulunan bu alana bir imparatorluk villası yani sarayı yapmayı planladı. Burası inanılmaz derecede büyük. İmparatorluk sarayı günümüzde yaklaşık 90 hektarlık bir araziye yayılmış olmasına rağmen Hadrianus zamanında muhtemelen bugünkünden üç kat daha büyük bir alan kaplıyordu. Tivoli’de, Villa Adriana’nın en güzel köşelerinden birindeyiz. Aslında Villa kelimesi Tivoli’yi tarif etmekte yetersiz kalıyor çünkü burası koca imparatorluğun yaz aylarında idare edildiği yazlık yönetim merkeziydi. Bu devasa tesis imparator ve kafilesiyle birlikte sayıları binleri bulan memurları, yöneticileri, askerleri ve tabii bu tesisinin bütün işlerini yapan hizmetçilerle köleleri ağırlamak üzere tasarlanmış. Burası bize Hadrianus’un kendisini nasıl bir imparator olarak gördüğünü de anlatıyor. Roma’da nadiren bulunmasına rağmen böylesine büyük bir yönetim merkezi kurdu. Sürekli imparatorluğun sınırlarına seyahat ediyor, Kuzey Britanya’da surların inşasını denetliyor, oradan Suriye’yi, Afrika’yı ziyaret edip Nil’den Tuna Nehri’ne kadar gidiyordu. Selefi Trajan gibi imparatorluğu durmaksızın büyütmek yerine Hadrianus temelleri sağlamlaştırmayı tercih ediyordu. Tivoli’ye bu görkemli yönetim merkezini, Villa Adriana’yı kurarak imparatorluğu güçlendiriyordu. İmparatorluğun unsurlarını Tivoli’ye getirerek yeni bir yönetim yeri oluşturmakla kalmayıp adeta İmparatorluğun bir minyatürünü yaptı. Bu havuz kazıldığında Tiber’den ve Nil’den gelen heykellerle birlikte Yunan tanrı ve tanrıçalarının da heykelleri bulundu. Mısır’dan Yunanistan’a, bütün doğu Akdeniz'in unsurları bu arazide bir araya getirildi. Hem bir hükümdar olarak, hem imparatorluğunu yaymaya çalışan biri olarak, hem de mekanları katılımcıların zevk alacağı şekilde düzenleyen bir organizatör olarak Villa Adriana, Hadrianus’un olağanüstü başarılarından biridir.