If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Anglo-Sakson sanatın kodunu çözme

Gümüş yaldızlı kare başlı broş, 22 numaralı mezardan, Chessell Down, Wight Adası. Erken dönem Anglo-Sakson, 6. yüzyıl başları
22 numaralı mezardan çıkan Gümüş yaldızlı kare başlı broş, 6. yüzyıl başları, Chessell Down, Erken dönem Anglo-Saxon, Wight Adası © The British Museum Mütevelli Heyeti
British Museum'un Anglo-Sakson koleksiyonuyla çalışmanın en keyifli yanlarından biri, birçok broş, toka ve diğer dekoratif metal işçiliğinin karmaşık tasarımlarını inceleme fırsatına sahip olmaktır. Bunun nedeni, Anglo-Sakson sanatında her zaman göründüğünden daha fazlası olmasıdır.

Bilmece aşkı

Nesneler derin düşüncelere davet eder ve kendinizi onların tasarımları üzerinde kafa yorarken, yeni yaratıklar ve görüntüler bulmaya çalışarak saatler geçirirken bulabilirsiniz. Pek çok Anglo-Sakson nesneyi kaplayan yoğun hayvan desenleri sadece hoş bir dekorasyon değil; çok katmanlı sembolik anlamlara sahiptirler ve hikayeler anlatırlar. Her türden bilmeceye ve bulmacaya düşkün olan Anglo-Saksonlar, dekorasyona gömülü hikayeleri 'okuyabilirlerdi'. Ancak Anglo-Sakson sanatının dilinde akıcı olmadığımızdan bu bizim için daha zor.

Stil I

Anglo-Sakson sanatı, 5. ve 11. yüzyıllar arasında birçok değişiklik geçirdi, ancak bulmacalar ve hikaye anlatımı hep odakta kaldı. Anglo-Sakson döneminin erken dönem sanat stili Tarz I olarak bilinir ve 5. ve 6. yüzyılların sonlarında popüler olmuştur. Bu tarz, baş döndürücü hayvan kol-bacakları ve yüz maskeleri gibi görünen bir karmaşa ile karakterize edilir; ve bu bazı bilim adamlarının bu tarzı "hayvan salatası" olarak tanımlamasına neden olmuştur. Yakından inceleyince Tarz I'in ilk bakışta göründüğü kadar soyut olmadığını görebiliriz. Süslemeyi aşamalar halinde dikkatlice takip ederek ayrıntıları seçip, tasarımın ne anlama gelebileceği konusunda bir fikir edinebiliriz.
Kare-başlı broşun gizemlerini bulma
Kare-başlı broşun gizemlerini bulma (yukarıda) &© The British Museum Mütevelli Heyeti
Tarz I hayvan sanatının en seçkin örneklerinden biri, Wight Adası'ndaki bir kadın mezarından çıkan gümüş yaldızlı kare başlı bir broştur. Yüzeyi en az 24 farklı yaratıkla kaplıdır: kuş kafaları, insan maskeleri, hayvanlar ve melezlerden oluşan bir karışım. Bazıları, broşun altından çıkıntı yapan dairesel loblardaki yüzler gibi oldukça nettir. Diğerlerinin ise, örneğin yalnızca broş ters çevrildiğinde ortaya çıkan profildeki yüzler, fark edilmesi daha zordur. Görüntülerin bazıları birden çok şekilde okunabilir ve bu belirsizlik Tarz I sanatının merkezinde yer alır.
Gizemlerini bulma
Kare-başlı broşun gizemlerini bulma (alt) &© The British Museum Mütevelli Heyeti
Broştaki yaratıkları tanımladıktan sonra anlamını çözmeye başlayabiliriz. Broşun dibindeki baklava şeklindeki alanda, iki kuşun altında, Germen tanrısı Woden/Odin'i yoldaşı olan iki kuzgunla temsil ettiği düşünülebilecek miğferli ve sakallı bir yüz vardır. Diğer güçlü hayvanlarla birlikte bir tanrının görüntüsü, broşu takan kişiye bir tılsım veya muska gibi sembolik bir koruma sağlamış olabilir.
Gizemlerini bulma
Broş ters çevrilince (yukarıda), broşun dikdörtgen başlığında, mor renkle işaretlenen dört kafa profili ortaya çıkar.
Sutton Hoo gemi batığında bulunan tokanın gizemlerini bulma &© The British Museum Mütevelli Heyeti

Stil II

Tarz II, 6. yüzyılın sonlarında Tarz I'in yerini aldı. Bu tarz daha akıcı ve zarif hayvanlara sahiptir, ancak bunlar hala bükülüp, birbirinin içinden geçerler ve sabırla çözülmeyi gerektirir. Sutton Hoo'nun büyük altın tokası bu tarzda süslenmiştir. Tokanın yüzeyinde birbirine dolanık vaziyette 13 farklı hayvan bulunur (üstte). Bu hayvanları tespit etmek daha kolaydır: halkalı ve noktalı gözler, kuşların çengelli gagaları ve hayvanların dört parmaklı ayakları başlangıç ​için iyi ipuçlarıdır. Tokanın ucunda iki hayvan köpeğe benzer küçük bir yaratığı çeneleriyle kavrar ve dairesel plaka üzerinde iki yılan birbirine dolanır ve kendi vücutlarını ısırır. Bu tür tasarımlar, doğanın önemini ortaya koymaktadır ve muhtemelen farklı hayvanların, süsledikleri nesnelere aktarılabilecek farklı özelliklere sahip olduğu düşünülmüştür. Korkunç yılanlar, şekil değiştiren nitelikleriyle saygınlık ve yetkililik hissi uyandırmalar sebebiyle yüksek statülü birine, hatta bir Anglo-Sakson kralına yaraşacak sembollerdi.
Fuller Broş'unda beş duyu.
Fuller Broşundaki beş duyu© The British Museum Mütevelli Heyeti

Diğer dönüşümler

Hayvan sanatı, 8. yüzyılda Mercian Tarzına (kıvrımlı iç içe geçmiş hayvan motifleri ile karakterizedir) ve ardından 9. yüzyılda canlı Trewhiddle Tarzına dönüşerek, daha sonraki dönemde de Anglo-Sakson metal işçiliğinde popüler olmaya devam etti. Trewhiddle tarzı hayvanlar, Fuller Broşu'un (yukarıda) yuvarlaklarında bulunur, ancak diğer yönlerden süslemeleri Anglo-Sakson sanatında benzersizdir. Yine, karmaşık imgelerini dikkatli bir şekilde seçerek görsel mesajlarını anlayabiliriz. Merkezde iki bitki tutan bakan gözleri olan bir adam var. Etrafında poz veren dört adam daha var: biri elleri arkasında, bir yaprağı kokluyor; diğeri ellerini ovuşturuyor; üçüncüsü elini kulağına götürüyor; ve sonuncusu tüm elini ağzına sokuyor. Bu garip pozlar birlikte beş duyunun en eski simgelenmesini oluşturmaktadır: görme, koklama, dokunma, işitme ve tat alma. Bu merkezi motifleri, belki de Tanrı'nın Yaratılışını temsil eden hayvanları, insanları ve bitkileri tasvir eden yuvarlaklar çevrelemektedir.

Görme ve bilgelik

Bu ikonografi, diğer duyularla birlikte bilgeliğin kazanılmasının başlıca yolu olarak görüş ve "zihin gözü"nü vurgulayan Kral Büyük Alfred'in (ö. 899) bilimsel yazılarından en iyi şekilde anlaşılabilir. Bu bağlantı göz önüne alındığında, bu broş belkide Büyük Alfred'in saray atölyesinde yapılmış ve saraylılarından biri tarafından giyilmek üzere tasarlanmıştı.
Bu dönem boyunca, Anglo-Saksonlar metal işlerinde bilmecelere ve bulmacalara olan sevgilerini ifade ettiler. Yeni açılan Sir Paul ve Lady Ruddock Sutton Hoo ve Avrupa 300-1100 galerisindeki yansıma yapmayan camın arkasında, bu ve diğer birçok nesneye yaklaşarak mesajları kendiniz deşifre edebilirsiniz.
Metni yazan kişiler: The British Museum'dan kuratör Rosie Weetch ve çizer Craig Williams

Orijinali The British Museum Blogda yayınlanmıştır.
British Museum logosu
© The British Museum Mütevelli Heyeti

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.