If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Deneyi Yapın: Bölüm 1

Bu Bilim Atıştırmalığı'nın 1. bölümünde, Exploratorium Öğretmen Enstitüsü'nden Paul Doherty bir sabun filmi bir mavi ışık kalınlığının bir dalga boyu olduğunda neler olduğunu modelliyor.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Sabun katmanı bir sandviçe benzer. Sabun moleküllerini, ekmek olarak su ve tuz karışımını da ekmeğin arasındaki peynir ya da salam olarak düşünün. İnceleyeceğimiz ilk sabun katmanını, yapışkan bandın iki kenarı arasında, mavi ışığın bir dalga boyu kalınlığında oluşturacağız. Mavi ışık, sabun katmanına düştüğünde, büyük bir kısmı diğer tarafa geçecek ama bir kısmı, sabun katmanının ön yüzeyinden yansıyacak. Yansımayı gösterebilmek için, 3’e 5 bu katmanlardan birinin ucunun buraya gelmesini bekleyip, kartları geriye doğru katlayacağım. Işık, içinde hızlı hareket edebildiği bir ortam olan havadan, yavaş hareket edebildiği bir ortam olan su ve sabuna geçtiğinde, dalga alt üst olur, yani gerçek anlamda ters döner! Bu kısmı çıkarmalıyım, çünkü ışığın bu kısmı sabun katmanından geçip gitti! O halde burası, ışığın, sabun katmanının ön yüzeyinden yansıyan kısmı oluyor! Şimdi bir de, sabun katmanının üzerine düşüp içinden geçen ve arka yüzeyinden yansıyan ışığa ne oluyor, buna bir bakalım. Işığı sabun katmanından geçiriyorum, Sabun katmanının arka yüzeyine ulaştığında da, kartları katlıyorum. Düşük hızlı su ve sabundan, yüksek hızlı havaya geçen dalga, alt üst olmaz! Burada gördüğümüz iki kağıt zincirinden biri sabun katmanının ön yüzeyinden diğeri de arka yüzeyinden yansıyan ışığı temsil ediyor. Üst üste geldiklerinde, birbirlerini sıfırladıklarını görüyorsunuz değil mi? Yansımalardan birinin tepesi, diğerinin çukuruyla eşleşiyor ve bu dalgalar birbirini yok ediyorlar. İşte bu yüzden, mavi ışığın 1 dalga boyu kalınlığında olan sabun katmanına düşen mavi ışık, herhangi bir mavi ışık yansımasına yol açmaz! Şimdi bir de, yine mavi ışığın bir dalga boyu kalınlığındaki sabun katmanına, kırmızı ışık verilirse ne olur, onu inceleyelim. Dalgaları aynı anda başlatıp, aynı hızla geçiriyorum ve kartlardan birinin ucu, sabun katmanının ön yüzüne geldiğinde duruyorum. Havadan sabuna geçerken, ışık geri yansıyordu. Işığın beni ilgilendirmeyen kısmını görmezden gelip, kartları ters çeviriyorum. Şimdi de arkadan yansıyan ışık için, kartları bu şekilde, ortalarından katlamam gerekiyor. Çünkü kartlardan herhangi birinin ucunda değiliz. Gördüğünüz gibi, bu iki dalganın tepe ve çukurları birebir eşleşmiyor! Bu yüzden de kırmızı ışığın yansımaları birbirini sıfırlamaz. Toparlayacak olursak, mavi ışığın 1 dalga boyu kalınlığındaki bir sabun katmanına düşen mavi ve kırmızı ışık, mavi ışığın herhangi bir yansıma yapmaması ve kırmızı ışığın da bir kısmının yansıması ile sonuçlanır.