Kurt Schwitters'ın Arşivi ve Tutsak Sanatçılar

Kurt Schwitters, Avrupa modernizminin önemli sanatçılarından biridir. İnsanlar onu genelde 1920 ve 1930'larda Almanya'da yaptığı işleriyle tanır. Yaptığı kolajlar en iyi bilinen eserleridir. İngiltere'de geçirdiği dönem ise çoğu zaman gözden kaçırılmıştır. Klaus Hinrichsen'in verdiği arşivler, Schwitters'ın çalışmalarına gerçekten ışık tutuyor. Arşivlerde kendi çalışmalarından bile elde edemeyeceğiniz çok önemli detaylar var. Hinrichsen, Schwitters ile aynı kampta bulunduğu için bu arşivler, bizim için oldukça önemli. Schwitters ve diğer sanatçılarla ilgili bu birinci ağızdan arşiv, birlikte geçirdikleri 11-12 ay boyunca neler yaşandığı ile ilgili çok değerli bilgiler içeriyor. Klaus, Schwitters'ın bir sanatçı olarak tanınması gerektiğine inandığından bunu tüm İngiltere'ye kanıtlayabilmek için Schwitters ile çok fazla zaman geçirmişti. Schwitters, özellikle de sanatçılar arasında kampın kahramanıydı. Hutchinson kampında 1500'e yakın insan vardı. Schwitters ve Hinrichsen'in bir araya düşmüş olması ise büyük bir tesadüftür. Kampın fotoğraflarına baktığınızda bunun... Almanya ve Avrupa'nın diğer yerlerindeki kamplara çok benzediğini görebilirsiniz. Yakından incelediğinizde deniz kenarındaki oteller, özenle biçilmiş çimler ve hemen yanlarındaki dikenli teller göze çarpar. Ve bir de sabahları yoklama için hareket etmeden orada bekleyen insanlar. İşte bu fotoğraflarda görüldüğü gibi. Bu kamp şans eseri bir araya gelmiş olan sanatçı ve entelektüelleri ile aslında oldukça ilginç bir kamptır. Schwitters, özellikle de sanatçılar arasında kampın kahramanıydı. Size orada ne kadar çok sanatçı olduğunu anlatamam! Sergiler düzenlenirdi, bir tiyatro bile kurulmuştu. Schwitters çok ama çok eğlenceli biriydi. Kulağa ne kadar delice geldiğinin farkındayım ama mesela her sabah havlardı. Evet, bir köpek gibi havlardı. Başlangıçta kampta hiçbir şeyleri yoktu. Eğer yaratıcı bir kişiliğiniz varsa, bir de sanatçıysanız, bir şeyler üretmek istersiniz, öyle değil mi? Schwitters, yulaf lapasını biriktirerek odasında yulaf lapasından bir heykel yapmıştı. Heykel, farelerin ilgisini çekmiş, küflenmiş, iğrenç bir şekilde kokmaya başlamış ve alt katlara doğru akmıştı. Sanat yapmak için malzemeleri yoktu. Sardalye yediklerinde tenekenin içinde kalan yağı kullanırlardı. Plakları ve eski ahşap parçaları da. Kocaman bir piyanoyu parçalamış ve malzeme olarak kullanmışlardı. Bu şekilde bile yaratıcıydılar. Klaus'un kaşları çok uzundu ve bununla gurur duyardı. Boya fırçaları olmadığı için incelik gerektiren bir boyama yapılacağı zaman ondan kaşlarını kesip vermesini istemişlerdi. Müzisyenler, bilim insanları, akademisyenler ve sanatçılar kamp kumandanının iyi niyet göstermesiyle bu inanılmaz üniversiteyi kurmuşlar. Bu... Sanatçıların tutsakken bile neler üretebileceklerine ve Hutchinson kampındaki sanatsal atmosfere dair çarpıcı bir kanıttır. Klaus'un bugün bizimle burada olmaması çok üzücü. Tüm bunlar onsuz ya da arşivleri olmadan yapılabilecek bir şey değil. Eğer burada olsaydı eminim, galeride parlayan gözlerle ve gururla dolaşıyor olurdu. Burada olmaması gerçekten çok üzücü.