Safsatalar: Önceli İnkar Etme

Merhaba! Orijinalini, Duke Ünivesitesi’nde felsefe yüksek lisansı yapan Matthew Harris’in hazırladığı bir dersle karşınızdayım. Bu videoda, önceli inkar etmenin biçimsel safsatası hakkında konuşacağım. Önceli inkar etmek, biçimsel bir safsatadır, çünkü mantıksal yapısında bir kusur var. Bunun önemli olmasının sebebi ise, bu önermenin, söz konusu olduğu durumlarda, konu ya da içerik ne olursa olsun, her zaman geçersiz olacağıdır. Peki, sizce, önceli inkar etme safsatası ne zaman gerçekleşir? Bu, bir koşulun yönü konusunda hata yaptığımızda, Ya da tek koşulu olan bir durumu yanlışlıkla iki koşullu olarak düşündüğümüzde ortaya çıkar. Koşullu ifadeden önce gelenin inkar edilmesiyle başlar ve sonuçların da inkar edilmesiyle sonlanır. Önceli inkar etme durumunun ortaya çıktığı önermelerin mantıksal yapısı şu şekildedir: Eğer P’yse, o halde Q’dur. P değildir. Öyleyse Q da değildir. Şimdi bu koşulu birkaç örnekle inceleyelim. “Eğer bir kayak öğretmeniyseniz, Bu koşulun önceli, kayak öğretmeni olmanız, ardılı yani koşuldan sonra gelen sonucu ise işiniz olması Birinci önerme: “Eğer bir kayak öğretmeniyseniz, işiniz vardır.” İkinci önerme: “Kayak öğretmeni değilsiniz.” Şimdi birinin, bu koşulu kullanarak bir önerme yaptığını düşünelim. Ve sonuç, bundan dolayı işiniz yoktur. İkinci önerme, önceli inkar eder, Çünkü bu önerme bize sadece kayak öğretmenlerinin işi olduğunu söylemiyor. Gördüğünüz gibi, koşullandırma doğru olsa bile, Yani kayak öğretmenlerinin işi olduğu önermesi doğru olsa bile, kayak öğretmeni olmamanız, işiniz olmadığı sonucunu çıkarmamıza yol açamaz. Koşullanmış önerme, önceli doğrulayarak, ardılın doğruluğunu kanıtlamak için kullanılabilir. Bu önermeler, karşımıza “Modus Ponens” yapısında çıkar. Ardılın inkarından yola çıkarak, öncelin inkarı hakkında da önermeler yapılabilir. Ama önceli inkar edip, ardılı reddetmek hiçbir zaman geçerli bir yol değildir. Haydi, bir örnek daha deneyelim. “Eğer gayrimenkulünüz varsa, insansınızdır.” Ama herhangi bir gayrimenkulünüz yok. O zaman, insan değilsiniz. Burada, gayrimenkul sahibi olma önceli inkar ediliyor. Gayrimenkule sahip olmak için insan olmanız gerekse de, Bunu söylediğinizde, gayrimenkulü olmayan insanlar hakkında herhangi bir önerme yapmış olmuyorsunuz. Örneğin, yüksek lisans öğrencileri. Son bir örnek daha… “Bu videoyu izleyen insanlar varsa, internet bağlantıları vardır.” Bazı insanlar bu videoyu izlemiyor. O zaman onların internet bağlantıları yoktur. Öncelin inkar edilmesi, ardılın reddedilmesini gerektirmez. Yani şu an bu videoyu izlemeyen insanların olması, o insanların internet bağlantısı olmadığı anlamına gelmez! Umarım bu örnekleri kullanarak, kendi önermelerinizdeki safsataları engelleyebilirsiniz. Öncelin inkar edilmesi hakkındaki safsatalar konusunda daha fazla bilgi için, biçimsel ve serbest safsatalar, ardılı doğrulama safsatası ve koşullanmış önermeler hakkındaki diğer videolara da göz atmanızı öneririm.