Temel Bilgiler: Doğruluk ve Geçerlilik

herkese merhaba bugün size orijinal iyi Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Julia Ann qin tarafından hazırlanan bir derste anlatacağız konumuz doğruluk ve geçerlilik argümanların pek çok iyi nitelikleri vardır Örneğin argümanlar açık net ilginç veya ikna edici olabilirler Bu videoda özellikle Önemli olan iki niteliği tartışacağız ve buna bakarak da argümanların sonuçlarını kabul edip etmeyeceğimiz e karar vereceğiz bu niteliklerden birincisine bakalım bir argümanın öncülleri doğru olabilir yani olgusal gerçeklerle uyumlu olabilir felsefede doğruluk ve yanlışlık ifadelerle ilgili özelliklerdir argümanlarla ilgili değil ikinci olarak bir argüman O belli olabilir birer dumanın sonucuna argümanın öncülerinden mantık çerçevesinde ulaşılabiliyor Sao ardıma geçerlidir bir diğer değişle argümanın öncülerinin doğruluğu argümanın sonucunun doğruluğunu Garanti diyorsa o argümana geçerli Arzuman diyebiliriz felsefede geçerlilik ve geçersizlik kavramı ifadelerle değil argümanlarla ilgilidir bu niteliklerin aralarındaki farkı daha iyi anlayabilmek için çok sevdiğim bir arkadaşımın köpeği Oscar'ı konu alan birkaç örneği incelemek istiyorum işte doğru Öncül yere sahip olan geçerli bir argüman örneği mi Öncül bir bütün Avustralya çoban köpekleri köpektir Öncül 2 Oscar Bir Avustralya çoban köpeği dir Sonuç bu sebeple Oscar da bir köpektir Bu argüman da hem öncüller doğru hem de sonuç öncüllerden mantıksal olarak çıkar Bu bir sonraki örnek doğru ölçülere sahip olan fakat geçerli olmayan bir argüman örneği Öncül bir bütün köpekler hayvandır Öncül iki bütün kediler hayvandır Sonuç bu sebeple bütün kediler köpektir burada öncülerin açıkça doğru olduğunu fakat sonucun öncüllerden mantıksal olarak çıkarılmadığını görebiliyoruz Tabi ki bu ardından çok basit bir şekilde kabul edilemez Çünkü sonuç bariz bir şekilde yanlış Ancak bazen de hem öncülleri hem de sonucu doğru olup yine de geçerli olmayan argümanlar görebiliyoruz işte böyle bir argümana örnek Öncül bir bütün köpekler hayvandır Öncül iki bütün Avustralya çoban köpekleri hayvandır Sonuç bu sebeple bütün Avustralya çoban köpekleri köpektir bu yüzden bir argümanı değerlendirirken sonucun öncüllerden mantıksal olarak çıkarıla bildiğinden Emin o önemli Şimdi en az bir tane yanlış öncülü sahip olan geçerli bir argümanı inceleyeceğiz Öncül bir yaşlı köpeklere yeni numaralar öğretilemez Öncül 2 Oscar yaşlı bir köpektir Sonuç bu sebeple oskara yeni numaralar öğretilemez bu örnekte verilen ilk önce yanlış olmasına rağmen izlenen Akıl yürütme biçimi geçerli Çünkü sonuç mantıksal olarak öncüllerden çıkarılabiliyor son örnekte gördüğümüz gibi argümanın sonucu doğru olabilir hatta argüman bunu çıkarımlar doğrultusunda kanıtla ya masa bile Tamam şimdi son örneğimizde bakalım bu argüman en az bir yanlış Öncül e sahip ve geçerli olmayan bir argüman Öncül bir Oscar'ı seviyorum Öncül iki köpekleri eğitmek kolaydır Sonuç bu sebeple oskara yuvarlanmayı öğrettiğim için bolca ödülü kazanacağım bu örnekte hem verilen ikinci Öncül yanlış bu sonuç argümanın öncülerinden mantıksal olarak çıkarılamıyor doğruluk ve yanlışlığın Tıpkı geçerlilik ve geçersizlik gibi bir argüman da farklı kombinasyonlarda görülerek 4 olasılık oluşturduğunu çoktan fark etmişsinizdir Hadi şimdi bunları hemen birlikte gözden geçirelim olasılık bir doğru olgusal gerçeklere sahip olabiliriz Yani öncülerimiz doğru olabilir Ve bu öncülleri uygun ve doğru bir şekilde kullanabiliriz Yani akıl yürütme miz geçerli olur olasılık iki doğru olgusal gerçeklerimiz yani Doğru öncülerimiz olmasına rağmen öncüleri doğru ve uygun şekilde kullanıyorsak akıl yürütme miz geçersiz olur olasılık 3 yanlış olgusal gerçeklerimiz olabilir yani bazı öncülerimiz yanlış olabilir fakat öncülerimiz yine de uygun ve doğru şekilde kullanıyorsak akıl yürütme miz geçerli olur ve son olarak olasılık 4 yanlış olgusal gerçeklerimiz varsa yani bazı yanlış öncülerimiz varsa ve Öncü lerimizi doğru şekilde bu anladıysak akıl yürütme miz geçersiz olur bir argümanı değerlendirirken o erguvanın sonucunu yalnızca birinci Olasılığın gerçekleştiği durumda kabul etmeliyiz filozofları bu şartları sağlayan argümanlara sağlam argüman ya da sal adını verirler hal böyleyken O zaman neden geçerli olan ama yine de öncüleri Yanlış olan argümanlarla ilgilenmemiz gerektiğini merak ediyor olabilirsiniz Bu soruya verilebilecek cevap ver den bir tanesi çoğu zaman öncülerimiz in doğru olup olmadığını bilmediğimiz bir konumda olmamız Fakat bu öncülerimiz in doğru olduğunu varsayarak onlardan geçerli şekilde çıkarım yapmak ve böylece doğru bir sonuca varabilmek bazen öncülerimiz in Hakikaten de doğru olup olmadığına kanaat getirebilme mizi sağlar çünkü geçerli bir şekilde çıkarım yaptığımız halde yanlış olduğunu bildiğimiz bir sonuca ulaşmak Bize öncüllerden en az birinin yanlış olduğunu Garanti eder Ne de olsa yanlış bir sonuca doğru Öncüler takip edilerek geçerli bir şekilde ulaşılıyor olamaz değil mi Bu bir sonraki örneği ele alalım diyelim fincan bir gün patronu arayarak ona çok ağır bir grip geçirdiğini ve bu sebeple yataktan çıkamadım söylüyor canın patronu bu bilgiyi kullanarak şöyle bir argüman oluşturabilir Öncül Bircan ağır bir grip sebebiyle hasta yatağında Öncül iki Eğer şu an Can hasta yatağında ise bowling oynayamıyor dur Sonuç bu yüzden Can şu anda bowling oynuyor olamaz Bu argüman geçerli bir argüman harcamanın sonucu mantıksal olarak öncülerinden çıkarılabiliyor patronu canı bowling oynarken görmüş olsaydı Buradan nasıl bir sonuç çıkabilirdi bu durumda ikinci Öncül ile alakalı Değişen hiçbir şey olmaz fakat birinci Öncül için bazı problemlerin olduğunu söyleyebiliriz Patron bu olaydan canın hasta bir şekilde yatakta olmadığını çıkarabilir Yani açık bir şekilde Can yalan söylemiştir Tabii ki bu oldukça basit bir örnek fakat Umuyorum ki bize iddiaların doğru olup olmadığını saptayabilmek için sık sık akıl yürütmeyi muhakemeyi kullandığımız göstermek için Yeterli olmuştur ya bu dumanın öncülerinin doğru olup olmadığını bilemezsek bile harcamanın kendisinin geçerli olup olmadığını bilmek bizim için gerçekten faydalıdır Bu da