Kant: Uzay Üzerine, Bölüm 2

Evet evet kaldığımız yerden devam ediyoruz Bugün size orijinali sert Mersin Üniversitesi'nde Doçent Doktor olarak görev yapan Scott edgır tarafından hazırlanan Bir dersin devamını anlatacağız Bir önceki videoda konumuz Alman filozof ımmanuel Kant'ın uzayın doğası hakkındaki argümanları ydı Şimdi ise bazı filozofların Bu argümanlara nasıl karşı çıktığına bakacağız Ayrıca tanıtın argümanı Eğer iyi bir argüman sa bilginin doğası hakkında nasıl genel geçer bir sonuç ortaya çıkardığını göstermeye çalışacağım Evet çoğu filozof Kant ın argümanını pek de iyi bulmadı desek yeridir ve Kant'ın iki öncülü ne de karşı çıkmak için farklı bu sürdüler o zaman ilk olarak birinci önceliğe bakalım bu öncülerin büyük eleştiri yirminci Yüzyıl matematik ve fiziğinden özellikle de genel Görelilik Kuramı ndan geliyor bir diğer adıyla İzafiyet Teorisi bi genel Görelilik kuramına göre geometrinin gerçek fiziksel Evren olarak tanımladığı şeyin ne olduğu sorusuna cevap vermek için fiziğe başvurmamız gerekir Fakat fizik apriori değil deneyseldir yani ampirik tir Bu yüzden geometride deneyseldir Çünkü çoğu fizik deneyi ile kısmen geometride fiziğin yanında kanıtlanmış olur bu doğruysa kalp geometrinin a priori olduğunu söyleyerek ilk öncülüğünde yanılmış oluyor neredeyse 100'ü Aşkın yıldır Muhtemelen çoğu filozof bu eleştirilerin kat için gerçekten problem olduğunu düşündüm ama bu gerçekten etkili birleştirildi ancak bazı Çağdaş kampçılara göre Kant'ın argümanını kurtarmanın bir yolu var Onlara göre de yirminci Yüzyıl fiziğinin geometrinin deneysel olduğunu gösterdiği var sayılabilir Çünkü gerçekten de öyledir ancak okulda öğrendiğimiz geometriden çok daha soyut matematiksel yapılar olabilir ve Bunlarında sentetik a priori olma ihtimali vardır yani Kant geometrinin sentetik a priori olduğu konusunda haksızdı ama sentetik a priori olan doğru matematiksel yapıları Bulabilirsek Belki de Kant'ın erguvanı geçerli olabilir bu eleştiri hakkında ve ona verilen yanıtlar hakkında videoda size gösterdiğim den çok daha fazla söylenecek şey var ama şimdilik Hadi ikinci önce bakalım bu oyuncular yapılan eleştiriler o kadar eski ki neredeyse Kant'ın yaşadığı zamanlarda bile bu eleştirileri bulabiliriz Evet şu şekilde değilim ki Akika ten Kant'ın dediği gibi uzay saat bir Sezgi biçimidir Yani zihnimizin temsilcilerimize dayattığı bir yapıdır Ancak bu uzayın aynı zamanda zihninizden bağımsız bir dünyanın özelliği olmayacağı anlamına gelmiyor Çünkü neden İkisi de olmasın ki bu Kant'ın göz ardı ettiği bir olasılık gibi görünüyor uzayın Hem bir Sezgi biçimi hem de şeylerin Kendi başlarına oldukları gibi olma olasılığı Bu yüzden filozofları buna ihmal edilmiş alternatif eleştiri adını verdi Kant'ın bu eleştiriye cevap vermek için önerdiği stratejiye bakalım değilim ki uzay gerçekten de nesnelerin Kendi başlarına bir özelliğidir böyle bir uzay hakkındaki bilgimiz nasıl olurdu tuz zihinden bağımsız Dünya her yer alan bir bilgi olacağı için deneysel olmak zorunda çünkü zihinden bağımsız herhangi bir şey hakkında yalnızca duygularla bilgi alabiliyoruz bildiğiniz üzere her bilgi deneysel s zorunlu olamaz bu da uzayı tanımlayan geometrinin de zorunlu olamayacağı anlamına gelir fakat Kant bunun imkansız olduğunu düşünüyor Çünkü geometrik bilginin tümü zorunlu ve evrenseldir bu yüzden Kant'a göre bu Arguvan ya gerçekten de uzayın nesnelerin kendi başına bir özelliği olmadığını gösterir yani uzay zihinden bağımsız dünyanın bir parçası değildir Bu eleştiri ile ilgili son söyleyeceğim şey kesinlikle bu değil ama şimdilik bu kadar yeter Berkant'ın uzayın doğası üzerine argümanı böyleydi yani uzay yalnızca zihnimizin temsilcilerimize dayattığı bir şeydir ve zihinden bağımsız dünyanın bir parçası değildir bir o şerefsizi Kant'ın geometri argümanın işaret ettiği daha genel bir sonuçla baş başa bırakmak istiyorum Dış dünyada gördüğümüz ya da bilgimizin olduğu herşeyi uzamsal olarak gösterebileceğimiz gerçeğini düşünün ağaçlar ve dağlar gibi orta büyüklükte şeyler ve gezegen ya da galaksiler gibi büyük şeyler ve de atom ve molekül gibi gerçekten küçük şeyler bunların hepsini Uzayda yer kaplıyor olarak gösteririz ancak uzay nesnelerin Kendi başlarına bir özelliği değilse o zaman biz de bir şeyleri uzamsal olarak gösterdiğimizde gerçekten oldukları gibi gösteremiyoruz yaptığımız tek şey nesneleri bize göründükleri gibi ve zihnimizin onlara yüklediği uzamsal yapıya göre göstermek modern bilimde bile Örneğin bir molekülü belli bir şekilde ve belli bir yerde gösterirken Aslında molekülü olduğu gibi göstermiyoruz vardığımız bu Molekülün bize nasıl göründüğü oluyor bu yüzden Kant şeylerin bize nasıl Göründü ve Aslında nasıl olduğu arasında bir ayrım olduğunu ve tüm insan bilgisinin bu ayrımın görünüş kısmında kısıtlandığını düşünür sahip olabileceğimiz tüm bilgi şeylerin bize nasıl göründüğü bilgisidir Yani onların Kendi başlarına nasıl olduklarını kendilerinde şeyler olarak neler olduklarını asla öğrenemeyiz işte böylesi bir argüman Kalkın savunacağız türden bir Arzum al bu aslında insan bilgisinin doğası hakkında epey genel geçer bir görüş Hani sanki süpürge ile bir yere hızlıca silmiş yüzde detayları kaçırmışız gibi Hatta bazılarınız bu görüşün bilme olasılığımız olan şeyler hakkında çok şaşırtıcı sınırlar çizdiğiniz de düşünebilir ama Kant'ın argümanı hakkında belki de en şaşırtıcı şey var bunun değil başlattığı dır Peki ne başlatmıştı hatırlayın geometrinin duası o