Metafizik: Theseus’un Gemisi

Evet bugün size orjinali Georgia Üniversitesi'nde felsefe dersleri veren Jennifer One tarafından hazırlanan bir derste anlatacağız konumuz test Yusuf'un gemisi paradoksu bu Paradoks Antik Yunan tarihçesi bulutak tarafından aktarılmış ve Yıllar Boyunca çeşitli şekillerde karşımıza çıkmıştır Paradoks şöyle Atina'nın büyük mitolojik kahramanlarından olan test yüz gemiyle girit'e giderek Mina thor'u Yani bu a kafalı ve insan vücutlu olan canavar öldürüyor test Yunus Atina'ya döndükten sonra gemisi Atina limanında bir Anıt olarak duruyor yüzyıllar geçtikçe geminin tahtaları çürüyor ve bu sebeple teker teker değiştiriliyor şimdi tahtaların çürümesi ya Ben senin hala bir kütlesinin olup olmaması çok önemli değil hikayeyi daha da basitleştiren biliriz test susun gemisinin Sadece bin adet tahtadan yapılmış son derece basit bir gemi olduğunu varsayalım ve yine bu tahtaların aşınmaz olduğunu çürümediğini varsayalım Benim birinci senaryo olarak adlandırdığım durumda geminin bin tahtası bin yıl boyunca son derece yavaş olarak değiştiriliyor yani senede bir tahta değiştiriliyor şimdi Paradoks şu gene Elbette tahtalarından birini değişmesiyle varlığını sürdürebilir 1. yıl Yani ilk tahta değiştirildiğinde bu hala test susun gemisidir İkinci yıl ikinci tahta değiştirildiğinde hala test yosun gemisidir Bu böyle devam eder takibin yıl geçene kadar Bir yılın sonunda son tahta değiştirildiğinde Bu gemi a 10 yılındaki test yosun gemisi ile Hiçbir ortak parçaya sahip değildir şimdi buna a diyelim Peki Aaa nasıl test Yusuf'un gerçek gemisi olabilir Bir 17 yüzyıl İngiliz Filozofu Thomas hop hikayeyi biraz daha zorlaştırılmış bu ikinci senaryoya göre bir denizci gemiden çıkan tüm parçaları alıyor ve aynı düzende test yosun orijinal gemisi'nin birebir replikasyonu yapıyor şimdi bu senaryoda birinci yılda iki tane birbirinin aynısı gemi var değil mi ilk senaryoda adını verdiğimiz bütün tahtaları teker teker değiştirilen gemi ve diğeri de eski tahtalardan yapılan gemi şimdi buna da B diyelim ilk senaryoda olduğu gibi a gemisi pes yosun gerçek gemisi olduğunu iddia ediyor ama o beyninde test yosun gerçek gemisi olduğunu iddia etmek için yeterince sebep var Sonuç olarak test Yusuf'un orjinal yemesiyle aynı parçalardan aynı şekilde yapılmış ama ikisi birden test ün gemisi Olamaz öyle değil mi Hadi gelin bu paradoksun altında yatan varsayımlara dikkatlice bakalım İlk varsayıma göre sıradan nesneler aşamalı değişimlerden sonra da varlıklarını sürdürürler bu son derece akla yatkın Mesela düğmelerinden birini aldık diye bir ceketi yok etmiş olmayız belki ceketin görünümünü biraz bozmuş oluruz ama konumuz bu değil ceket hala aynı ceket Sadece biraz değişti sıradan nesnelerin aşamalı değişimlerden sonra da varlıklarını sürdürmeleri ilkesi anın test yosun gerçek gemisi olduğu sonucunu doğuruyor bir başka varsayıma göre ise bir nesne deyim yerinde ise parçaları Nereye Giderse oraya gider bu En azından parçaların aynı düzende korunduğu durumlarda şimdi senaryo muzu geminin tahtalarının aşamalı olarak çıkarıldığı ve yerine yeni tahtaların konmadığı şeklinde değiştirelim yine eski tahtalar geminin bir replikası yapılması için kullanılıyor Böylece yeni senaryonun sonunda sadece tek bir cm oluyor be dediğimiz gemi bu değiştirilmiş senaryoda da üçüncü senaryo diyelim bir nesne parçaları Nereye Giderse oraya gider ilkesi 3. senaryoya göre beğenin test susun gerçek gemisi olduğu sonucunu doğuruyor Ama bu sonunda iki geminin olduğu ikinci senaryoda da aynı sonucu doğuruyor her iki İlke birden varlığını sürdüremez gibi görünüyor ama hangi ilkeyi devre dışı bırakmalıyız pes susun gemisi paradoksunun olası çözümleri üzerinden gidelim bunların bazıları bazı ilçe devam ediyor ve hepsinin dezavantajları var birinci çözüm parça ilkesini reddediyor bu çözüme göre üçüncü senaryoda en son elde edilen gemi tamamen aynı düzende yerleştirilmiş aynı parçalardan oluşsa bile test Yusuf'un gemisi değil ikinci çözüm değişim ilkesini reddediyor sıradan nesneler bazı aşamalı değişimler Sonrasında da varlıklarını sürdürebilirler ama bütün değişimler sonrasında değil yani sıfır yılı web'in yılı arasındaki bir zamanda bir tahtayı değiştirmek test Yusuf'un gemisini yok eder bu çözüm biraz rastgele belirlenmiş gibi görünüyor ve mesela neden 543. tahtayı değiştirince test olsun gemisini yok etmiş oluyoruz da 542 tahtayı değiştirici olmuyoruz ve bu konuda ikinci senaryoya göre de susun gemisinden çıkan eski tahtalarla Yapı Bu bir anda test yosun gemisi mi oluyor 3. çözüm de test Yusuf gemisini yok eden tahta öylesine bir tahta değil hatta ilk tahta çıkarılır çıkarılmaz gemi yok olmuş oluyor bu çözümde değişim ilkesini reddediyor Ama onun yerine daha kuvvetli bir tez ortaya atıyor sıradan nesneler değişimlerden sonra hiçbir zaman varlıklarını sürdürme zbu görüş 20 yüzyıl Amerikan Filozofu rodrik sezon tarafından savunulmuştur kendisi 18'inci yüzyıl İngiliz teologia Filozofu jozef Iğdır'dan etkilenmişti batırın tezine göre gemi gibi sıradan nesneler sadece serbest ve popüler anlamda kalıcı olur Lara ya da beynin test susun gemisi olarak kabul edilmesi Sonuç olarak pratik bir durumdur batırın tezine göre hiçbir gemi hiçbir değişiklikten sonra varlığını sürdüremez Ancak bunun makul olmaması bir yana bizim sade O bir tane olarak düşündüğümüz yerde bin tane gemi olduğunu öne sürüyor Çünkü her bir geminin yok olmasını yeni bir tanesinin oluşturulması takip ediyor dördüncü çözüm dene değişim ilkesine de parçalar ilkesinin reddedilmesi söz konusu vurun yerine bu çözüme göre hem a hem de be gemisi test ün gemisi Bu da kimliğin geçişkenliği denilen ilkenin reddedilmesini gerektiriyor ix7 eşit s&y de Z'ye eşit s3x Z ye eşittir bir dördüncü çözüm dedeağa test Yusuf gemisiyle eşitte susun gemisi de Bey'e var ama ağabeye eşit değil V çözüme yani solucan deliği teorisi çözümüne göre sıradan nesneler hakkında düşünme yolumuzu değiştirmemiz gerekiyor buradaki fikir şu şu ikinci senaryoyu şu şekilde tanıtıyorum diyelim sıfır yılında bir gemi var ve bin yılında iki gemi var buradaki zorluk birinci yıldaki bu iki gemiden hangisinin sıfır yılındaki gemi olduğunu bulabilmek solucan deliği teorisinin reddettiği üstü kapalı varsayım gemi gibi sıradan nesnelerin üç boyutlu olduğudur bu üç boyut uzamsal boyutlar solucan deliği teorisine göre sıradan nesneler Aslında dört boyuta sahip üç uzamsal boyut ve bir zamansal boyut Buna göre sıfır yılında ya da 1000 yılında tamamıyla mevcut hiç bir gemi var Bunun aksine solucana benzeyen bir gemi var bu geminin bir parçası bir uçta sıfır yılında ve diğer parçası olana bin yılında diğer uçta bir tane daha soracağım benzeri gemi var onun da bir parçası bir uçta sıfır yılında ve diğer parçası olan B de diğer uçta bu iki solucan benzeri oluşumun sıfır yılında çakışan parçaları var bu çözüm geçişlilik parça ilkesi yada değişim ilkesini reddetmeyi gerektirmiyor nihayetinde anın test susun gemisi olduğunu ya da test Yusuf gemisinin be olduğunu öne sürdüğümüz de artık ne iddia ettiğimiz pek net değil a ve b birbiriyle aynı değil ama bunlardan bir test susun gemisiyle de aynı değil sıfır yılında Her ikisi de nesne olarak birer parçaya sahipler hepsi Bu gördüğünüz gibi bu beş yüzümden birini kabul etmenin belli dezavantaj bu ama ara dokusu çözebilmek için bu dezavantajların bazılarını kabullenme miz gerekiyor gibi görünüyor ama