Etik: Utilitaryanizm (Faydacılık) 1. Bölüm

Evet bugün size orijinal emaneti felsefe bölümünde yardımcı doçent olarak çalışan Julia markowitz tarafından hazırlanan bir derste anlatacağız konumuz zutritt aryanizm Yani faydacılık bir soruyla başlayalım eylemlerimizi ahlaken doğru ya da yanlış yapan nedir Bugün o soruya verilen çok basit Ama oldukça popüler bir cevap hakkında konuşmak istiyorum utilitarian izim ya da faydacılık olarak bildiğimiz ettiğin yani ahlak felsefesinin konusu utilitaire Yani bizim bu iş için biçilmiş kaftan ama aynı zamanda bazı çevrelerde çok ilginç endişelere yol açıyor Bu videoda bu endişelerin bazılarından biraz bu otoriteryanizm eylemlerin yalnızca mutluluk üretmesi halinde ahlaken izin verilebilir olduğunu savunan görüştür buradaki mutluluk en az başka bir eylemin getireceğine mutluluk kadar fazla olmalıdır başka bir değişle eylemlerimizin sonucunda ne kadar fazla mutluluk ve ne kadar az ıstırap ortaya çıkıyorsa O zaman eylemlerimizde o kadar iyidir ve Doğrudur doğru Eylem ısrar ve mutluluk arasında mutluluk lehine en iyi dengeyi Kuran eylemdir Aslında utilitarian üzme göre Bundan başka bir eylem zaten ahlaken yanlıştır bu tür İtalyan İzmir bu ilkesi mutlaktır ve herkesi kapsar hangi kararla ilgili olursa olsun size ne yapmanız gerektiğini söyler ve istisna kabul etmez otoriteryanizm Çok uzun zamandır biliniyordu ancak şöhretini kazanması ve kısmen ceremi Batman isimli İngiliz filozof sayesinde 18'inci yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşti bentham 1789 yılında ahlak ve yasa ilkeleri adlı utilitarian İzmir'in uzun bir savunmasını yaptığı eserini yayınladı Ama bunun yanında siyasi ve toplumsal açıdan da çok aktif bir insandır savunucusu olduğu konular arasında ekonomik liberalizm ifade özgürlüğü kilise ve devletin birbirinden ayrılması kadın hakları hayvan hakları boşanma hakkı köleliğin kaldırılması idam cezasının kaldırılması fiziksel cezanın kaldırılması hapishane reformu ve hatta o mu seksüel eylemlerin suç olmaktan çıkarılması vardı 1789 yılındayız dikkat edin ben zaman şu anda birçoğu tartışmalar yaratan bu haklarının ahlaki önemini O zamandan kabul et ve bu konuda zamanın çok çok ötesindeydi ve bunda otoriteryanizm mi benimsemesinin bir rolü olabilir bu da utilitarian İzmir'in bir ahlak teorisi olarak lehine sayılabilecek bir şeydir Aslında Otel İtalyan İzmir'in kimi yönlerine direnmek çok zor gelebilir utilitarian Yüzümün tezini iki kısımda inceleyebiliriz neyin değerli olduğunun teorisi ve neyin değerli olduğu verildi olduğunda doğru Eylem teorisi Öncelikle neyin değerli olduğu teorisine bakalım buna göre kendi başına değerli olan tek şey mutluluk ve ıstırabın yokluğudur para gibi başka şeyler s dolaylı olarak değerli Olabilir çünkü mutluluğa ulaşmamıza yardımcı olur İkincisi ise doğru Eylem teorisi doğru Eylem değerli olandan en çok üreten onu maksimize eden eylemdir ya bu evli olan kesin olarak bilinmiyorsa en çok umulan beklenen değerli üreten eylemidir diyebiliriz Eğer bu ikisini bir araya getirirseniz Yani neyin değerli olduğu teorisini ve neyin değerli olduğu verildi olduğunda doğru Eylem teorisini utilitarian İz mi elde edersiniz çok basit bir örnekle bakalım diyelim ki ben doktor ve elimde çok az bulunan bir ilaçtan Sadece 5 dost kaldı bu sırada acil bir durum oldu ve hayatta kalmak için bu ilaca ihtiyacı olan altı tane hastam var ama onlardan biri mesela adı muhtaç olsun yalnızca beş dozun hepsini ona verirsem hayatta kalabilecek diğer 5 hastanın her biri tek bir dozda hayatta kalabilecek ve hastalar hakkında başka hiçbir şey bilmediğimi zi var sayabiliriz utilitaire Yani bizim bize ilacı döşe bölüp beş kişi kurtarmamız ve muhtaç denen kişiyi ölüme bu etmemizi söyler Neden Çünkü 5 Hayat kurtarmak bir hayat kurtarmaktan daha fazla mutluluk getirir ve daha çok ıstırabı Önler ve bu durumda bu doğru cevap gibi görünür utilitarian İzmir'in bu iki unsurunun ayrılabilir olduğunu fark etmek önemlidir utilitarian İzmir'in neyin değerli olduğu hakkındaki görüşünü kabul edip nasıl davranmamız konusunda söylediklerini kabul etmeye biliriz benzer şekilde doğru eylemin en çok değer getiren Eylem olduğu iddiasını kabul edebiliriz ve bunu değerli olan her şeyin mutluluk ve ıstırabın yokluğu olduğunu kabul etmeden de yapabiliriz o