Birinci Dereceden Tepkimeler

mı elimizde a tepkinin tepkimeye girerek ürüne dönüştü bir tepkime olduğunu varsayalım a tepkine göre bu tepkime 1. dereceden bir tepkim olsun tepkimenin a tepkine göre 1. dereceden olduğu durumlarda hız yasasına göre tepkime hızını knka olarak ifade edilen hız sabiti çarpı a tepkini derişiminin bir üstüne eşit olduğunu söyleyebiliriz aynı zamanda tepkime hızı a tepkinin değişimindeki değişimin negatif değeri bölü zamandaki değişime eşit olur bu iki denklemi birbirine eşit hale getirip integralden de yararlanarak 1. dereceden bir tepkime için integrali alınmış hız yasasını bulabiliriz Buna göre A tepkinin te zamanındaki derişiminin doğal logaritması eksi Kate buradaki kaderinin hı sabit olduğu unutmayalım artı ATP bu başlangıçtaki derişiminin doğal logaritma sına eşit olduğunu söyleyebiliriz gördüğünüz gibi integrali alınmış hız yasası Aslında ye eşittir emix artı be formülle benziyor bu da aslında düz bir çizgide kullandığımız formülün aynısı yani a tepkinin derişiminin doğal logaritma sını bir grafik üzerinde y eksenine yerleştirebiliriz bunu çizerek göstersem iyi olacak ilk senede zamanı koyalım Buradan düz bir çizgi elde ederiz Bu düz çizgideki eğim ise negatif kaderine eşit olur yani Burada gördüğünüz eğim hız sabiti olan kaderinin negatifini eşit olur çizginin y eksenini kestiği nokta ise saat etkenin başlangıçtaki derişiminin doğal logaritması ifade eder Yani bu çizginin y eksenini kestiği nokta a tepkinin başlangıçtaki derişiminin doğal logaritması eşit maithili xoni tiridin asetonid bu düştüğü tepkime 1. dereceden tepkimelere örnek verilebilir Burada gördüğünüz iki molekül birbirinin izomeridir tabloda verilen bilgileri kullanarak bu dönüşüm tepkimesinin neden 1. dereceden bir tepkime olarak sınıflandırıldı ını kanıtlayan Metil izolet readon önünde bulunan katsayı bir olduğundan emin kahı sabitinin negatifini eşit olduğu integrali alınmış hız yasasını kullanabiliriz bu tepkimeye giren tepken maddenin önündeki katsayı iki olsaydı bu durumda stokiyometrik katsayı olarak buraya 1/2 ifadesini eklememiz gerekirdi Şimdi de Burada gördüğünüz iki hız denklemi n eşittir Bu durumda tek bir negatif Kate değeri yerine iki negatif Kate değeri elde ederdik ancak elimizdeki tepkimenin katsayısı iki değil bu tepkimenin katsayısı bir olduğundan buradaki hız yasasından yararlanabiliriz aynı zamanda integrali alınmış bu hız yasasının a tepkinin değişimine göre yazıldığını görüyoruz ancak elimizdeki tabloda Metil izobütil in derişiminin ne kadar olduğu verilmemiş sadece metilizotiazolinon basıncını biliyoruz Ancak İdeal gaz yasasına göre basıncın derişimle ilgili bir kavram olduğunu söyleyebiliriz bu durumda pv değeri nerede değerine eşit olur iki tarafı da ve değerine bölelim bu bu ne değerinin bolü ve değerinde hacmi ifade ettiğini unutmayalım Dolayısıyla mor böyle hacimden burasının molarite olduğunu çıkarabiliriz Buna göre basınç modeli T çarpı r çarpı te değerine eşit çıkar Buradan da basınçla Derişim arasında doğru orantı olduğu sonucunu çıkarabiliriz gaz halde bulunan bir madde basıncı hesaplamak değişimi hesaplamak tan daha kolaydır Bu nedenle bunun gibi tablolarda gazlar için basınç değeri verilir Bu sayede integrali alınmış bu hız yasasını şu şekilde düşünebiliriz tez zamanda gaz halde bulunan maddenin basıncının doğal logaritması negatif Kate artı gazın başlangıçtaki basıncının doğal logaritma sına eşittir Böylece bu tepkimenin 1. dereceden bir tepkime olduğunu kanıtlamak için grafik üzerinde Mehmet ilizyonistin basıncının doğal logaritmasını O zamanı da ilk sene yerleştirebiliriz tablomuz a bir sütun daha ekleyelim buraya Metil izobütil in basıncının doğal logaritması eklememiz gerekiyor Örneğin zamanın Sıfıra eşit olduğu durumda Metil izobütil basıncının 502 Thor olduğunu söyleyebiliriz bunun içinde 500 2'nin doğal logaritma sını almamız lazım 500 2'nin doğal logaritması 6,2 119a eşittir zaman kazanmak için videoya başlamadan önce bu son sütundaki değerleri hesapla Mıştım yani Metil izobütil basıncının doğal logaritmasını ifade eden değerli gördüğünüz gibi zaman değeri arttıkça yani Metil izobütil asetonitril ile dönüştük cm tillys onety din basınç değeri azalıyor az önce de belirttiğim gibi grafikte Metil izobütil basıncının doğal logaritmasını y eksenine zamanında ilk bu üzerine yerleştirelim başlangıçta yani zaman değeri Sıfıra eşit olduğunda basınç değerinin doğal logaritmasının 6,2 119 olduğunu belirtmiştik bunu grafik üzerinde de gösterelim zaman kazanmak için grafiği de önceden çizdim dediğim gibi sıfır saniye ifade eden ilk nokta 6,2 119a eşit diğer verilirdi grafiğe geçirdim 1. dereceden tepkimeler için kullandığımız integrali alınmış hız yasasına da buraya yerleştirelim burada Derişim yerine basınç değerlerini eklemiş olduk gördüğünüz gibi y ekseninde Metil izobütil basıncının doğal logaritması var ilk 80'inde ise zaman var buradaki çizgideki eğiminde hız sabiti kaderinin negatifi ne eşit olması gerektiğini unutmayalım buradaki Amy pek çok farklı yolla bulabiliriz Örneğin bunun için bir grafik Hesap makinesinden yararlanabiliriz Tablodaki iyi bir grafik Hesap makinesine girerek bu çizginin evini buldum Buna göre eğim eksi 2,0 8x 10 üssü eksi dörde eşit öncesinde de söylediğimiz gibi bu hız yasası formülü Aslında ye eşittir emix artı be formülle benziyor Dolayısıyla hız sabiti olan kaderini bulmak için Emin negatifini almamız gerekecek Buradan da kaderinin 2,0 8x 10 üssü eksi dörde eşit olduğunu bulabiliriz Şimdi de hız sabiti için birimleri bulalım hatırlarsanız eğim yerdeki değişim bölümü ise ki değişime eşitti burada ye değerindeki değişim basıncın doğal logaritmasını ifade ediyor bu değerinde bir birim yok sadece bir sayı ise zamanı ifade ettiğinden bunu saniye cinsinden yazabiliriz Bu da bir bölü saniye eşit olur Dolayısıyla kaderinin biriminin bir bölü saniye olduğunu söyleyebiliriz son olarak zamana göre basıncın doğal logaritma sını grafik üzerinde gösterdiğimizde bu verilerin 1. dereceden bir tepkimeye ait olduğunu biliyorduk Böylece Mehmet ilizyonistin asetonitril e dönüştüğü tepkimenin 1. dereceden bir tepki mi olduğunu kanıtlamış olduk o