Ana içerik
Biyoloji Kütüphanesi
Konu: Biyoloji Kütüphanesi > Ünite 36
Ders 1: Hızlandırılmış Kurs: Biyoloji- Karbon! Neden Her Yerde Karşımıza Çıkıyorsun?
- Su - Şahane Sıvı
- Biyolojik Moleküller – Ne Yersen O'sun!
- Ökaryopolis: Hayvan Hücreleri Şehri
- Kop Koplardayız – Hücre Zarları ve Taşıma
- Bitki Hücreleri
- ATP ve Solunum
- Fotosentez
- Kalıtım
- Mitoz: Bölünmek Her Babayiğidin Harcı Değildir
- Mayoz: Üremenin Başladığı Yer
- Türleşme: Ligerler ve İnsanlar
- Hayvan Gelişimi: Bizler Sadece Tüplerden İbaretiz!
- Taksonomi: Yaşamın Dosyalama Sistemi
- Karşılaştırmalı Anatomi: Bizi Hayvan Yapan Şeyler
- Basit Hayvanlar: Süngerler, Denizanaları ve Ahtapotlar
- Karmaşık Hayvanlar: Halkalı Solucanlar ve Eklem Bacaklılar
- Omurgalılar
- Hayvan Davranışları
- Sinir Sistemi
- Dolaşım ve Solunum Sistemi
- Sindirim Sistemi
- Boşaltım Sistemi: Kalbinizden Tuvalete…
- İskelet Sistemi: CANLI!
- Ağır Toplar: Kas Sistemi
- Bağışıklık Sisteminiz: Doğuştan Katil!
- Muhteşem Bezler: Endokrin Sisteminiz
- Üreme Sistemi: Gonadlar Neler Yapıyor?
- Eski ve Garip: Arke, Bakteri ve Protistler
- Damarsız Bitkilerin Cinsel Yaşamı
- Damarlı Bitkiler Demek Kazanıyorsunuz Demek!
- Bitkileri de Leylekler Getirdi: Bitkilerin Üremesi
- Mantarlar: Ölüm Size Yakışıyor!
- Ekoloji: Dünyada Yaşamanın Kuralları
© 2023 Khan AcademyKullanım ŞartlarıGizlilik PolitikasıÇerez Politikası
Türleşme: Ligerler ve İnsanlar
Hank, ispinoz, liger, katır ve köpekleri kullanarak türleşmeyi – biyolojik türlerin ortaya çıkmasını sağlayan süreçi anlatıyor. Orijinal video EcoGeek tarafından hazırlanmıştır.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.
Video açıklaması
Ama siz ekran başındakiler lerimize bazı benzerlikler var Evet köpeklerin limon ve elleriyle pek benzediğini söylenemez ama sizinle benzetiyoruz demek istediğim ben de senin gibiyim çünkü aynı tür Denizli ve limonla köpek oldukları için türleri bizden farklı bu videonun türlerle ilgili olacağını anlamak için yeteri kadar ipucu verdim değil mi Azıcık sabrederseniz videonun sonlarına doğru yavru köpeklerden de bahsedeceğim [Müzik] köpeklere sonra gelecek ama öncesinde biraz insanlardan bahsedelim pürüz yani homosapien cinsi miz Home onun geriye kalan son üyesi arkadaşlarım soğanı ekliyoruz ama habilis ve homo neanderthalensis Tahtalı Köyü boylamış çok oldu Bizler yani homosapienler hayvanlar aleminde soyunu sürdüren Bize en yakın kabul edilecek türler olan şempanzeler den ve bir tür cüce şempanze olan bonobolar dan bile çok farklı İnsanlar bir tür ve şuan yaşamakta olan diğer türlerden farklı Peki biz insanlar insan yapan şey ne prim adı verilen özel bir hayvan çeşidi Uzm bu memurlar ve cadı makinelerde Prima Tabi onlardan biraz Farklıyız mesela çoğumuzun vücudunda o kadar çok kıl bulunmuyor Buna ek olarak iki ayaklı Yani iki ayağı üzerinde duruyoruz ve konuşmak çok zor problemleri çözmek hergen korkunç şeyler yazmak gibi inanılmaz şeyler yapabilmenizi sağlayan devasa Beynimiz var tabi Beynimiz Bir de bir restoranda ufak hesaplar peşinde yemiş gibi görünmeden orta kadar bir garsona nasıl az bahşiş bırakabiliriz düşünmemizi sağlıyor tahmin edeceğiniz gibi bir zürafanın hayatı boyunca böyle birşey düşünmesi gerekmez tür olmak sadece benzer özellikleri paylaşmak bir bunun ötesinde bir şey tür kendi aralarında üreyip doğrudan yavrular üretebilen organizma grubu olarak tanımlanır kulağına kadar kolay geliyor değil mi aynı türün iki üyesi üreyebilir vesaire vesaire ama bir dakika son kısma dikkat tam tanıtımın Son kısmı Son kısmı yani son tutma dikkat doğrudan yavrular üretebilme kısmı son derece önemli arkadaşlar tüm iki üyesinin bebek sahip olması yeterli gibi görünebilir Ama bu bebeklerinde bebek sahibi olabilmeleri gerekir iki farklı türün üremesi sonucu dünyaya gelen hayvanlar olabilir ve asil diger napolyonda İrem Aydın en sevdiği hayvan olan diger Bunu nereden mi Biliyorum 2005 Cadılar bayramında en iyi Napolyon dayanamayıp kostümünü Ben gelmiştim de ondan bu arada liglerden Kendimi övmek için bahsetmedim Tabii diger erkek bir aslanla düşük bir kaplan yavrusu dikerler annelerine boyalarından ile hayvanlardan ancak ne yazık ki kısır olurlar ve işte bu noktada bir türlü tür yapan şeyin ne olduğu daha net bir şekilde anlaşılıyor aslanlar ve kaplanlar farklı türlerde Çünkü yavruları kısırdır Lider gibi hayvanlardan birisi olarak bahsediyor Çünkü iki farklı tür direnmesi sonucu dünyaya gelen her iki hayvan arasındaki melezleşme yeni bir tür yaratmak söz konusu olduğunda Çıkmaz bir yol olsa da Evrim yoluyla ya da türlerin nesiller boyu birbirlerine aktardıkları özelliklerinin değişmesi sonucunda geçmişte yeni türler ortaya çıktığı kabul ediliyor ve bu türler bugün hala gelişmeye devam ediyorlar türleşme adını verdiğimiz bu sürecin gerçekleşmesini sağlayan tüm yolları belirlemek zor olsa da türlerin farklı türlere evrimleşmesi nin en azından birkaç yolunu bu ve bunların tek bir önkoşulu var bu ön koşul üreme yalıtımı olarak adlandırılıyor aynı türün iki popülasyonunun artık Başarılı bir şekilde çiftleşmeleri anlamına geliyor başarılı sözcüğünü kullandığıma dikkatinizi çekiyorum aynı türün iki popülasyonunun üres Eller bile yavrularının doğrudan olmadığı durumlarda üreme yalıtımından söz edebiliriz bu örnek olarak Az önce bahsettiğimiz diğerleri verebiliriz benzer bir durum katılar için de geçerli katır erkek bir eşekle dişi bir Atın yavrusu Dur Hayır rica aslanların ve kaplanların kromozom sayıları aynıdır ancak atların eşeklerin kromozom sayıları bile aynı değildir eşek ve at üreyebilen ara yavrular olan katır kendi eşey hücrelerini üretmesini sağlayacak genetik bilgiye sahip değildir Bu tür bir izolasyona postzigotik izolasyon denir anne ve baba bir Zigot oluşturabilir ama soyları bu noktada son bulur postzigotik izolasyonu verilecek yer örnekler arasında düşükle sonuçlanan embriyonun oluşmadığı ya da doğumda annelerini öldüren büyük embriyoların oluştuğu çiftleşme türleri de vardır bir de prezigotik güzel var Yani aynı durum farklı grupların da yumurtanın daha henüz döllenmeyi bile düşünmediğini dönemde gerçekleşen izolasyon Buna ek olarak da davranışsal değişimleri mesela Aynı tür mensubu dişi kuşların erkek kuşların dikkatini çekebilmek için farklı şekillerde çakmalarını ya da Normalde gündüz yaşayan bir türün gece yaşamaya başlaması ve bu sayede türlerin diğer Üyeleriyle bir araya gelen memelerini verebiliriz prezigotik izolasyon coğrafi de olabilir bu da popülasyonların büyük mesafeler ya da aşılmaz engellerle birbirlerinden ayrılması sonucu gerçekleşir bir tür coğrafi izolasyon yüzünden iki farklı tür haline geldiğinde bundan allopatrik türleşme olarak bahsedilir alopati gün anca da farklı ülkeler anlamına gelir aynı türün iki farklı popülasyonu nehrin iki tarafındaki koşullar farklı olduğu için farklı şekilde evrimleşmiştir Örneğin nehrin diğer tarafında hava daha soğuk olduğu için bu taraftaki hayvanların daha kalın Hatta daha gösterişli klipleri olur vücutlarındaki yavru da artar davranışları ve Muhtemelen birkaç özellikleri daha değişir aynı zamanda nehrin sıcak tarafındaki hayvanlardan da bazı değişiklikler olacaktır iyi gelecektir ter bezi sayıları artacaktır vesaire vesaire tüm Bunların gerçekleşmesi çok uzun bir zaman aldık iki popülasyon arasındaki gen aktarımı da tamamen durursa kalın Kürklü hayvanlar sadece kadın küpe hayvanlarla çok değerli hayvanlarda Sadece diğer çok terleyen hayvanlarla çiftleşme bilecektir hayvana baskı özelliklerini sonraki nesillere aktarılarak daha yaygın hale gelmesi durumunda doğal Seleksiyon adı verilir bu olayı keşfeden Charles Darwin çak verdim ya da arkadaşlar tarafından ciddi olarak adlandırılan bilim insanı bize doğal seleksiyonun allopatrik türleşme ile sonuçlanabilecek öğreten kişidir bu hikayeler ki de ayrıca duymuşsunuzdur Charles Darwin'in 1830'da Galapagos adaları'na gittiğini Biliyoruz zaten kamillerin çok severmiş Ama bu bile ispinoz kuşları fark etmesine engel olamamış ispinozları farklı Adalarda yaşayan ilk gagalı kuşlar olarak tanımlamış olsa da bu kuşlar diğer adalardaki ispinoz Lara Güney Amerika Kıtası'nda yaşayan diğer ismi ol sana çok benziyor vermiş hava Tabii ki bu benzerliğe rağmen onların kendine özgü bir türlü olduğunu da eklemek lazım Darwin bu ismi onların türleşme sürecinin çok yavaş olduğunu düşünmüş ama çok iyi yaa ve o kadar yavaş bir süreç ki gözleme mümkün değil o yüzden Darwin ne diyorsa ona inanmamız gerekiyor verdim Bu gözlemle yaptıktan Uzun zaman sonra allopatrik türleşme türlerin çeşitlenmesi için temel açıklama olarak kabul edilse de bunun var olan tek açıklama olmadığını biliyoruz evdeki DNA testleri ve diğer pek çok özel Alet edevat sayesinde bir türün farklı iki Türe farklılaşması için Coğrafi olarak ayrı düşmelerine gerek olmadığını biliyoruz türlerine gerçekleşmesi için üreme yalıtımının farklı bir şekilde gerçekleşmesi gerekir burada sempatik türleşme adı verilir ve aynı ülkede türleşme anlamına gelen bu kelime Bana artık sandalyede oturduğunu zamanının geldiğini hatırlatıyor ekranları başındaki romantikler için bir biyolojik Aşk Hikayesi geliyor biter ve rozmeri Grande britanyalı iki evrimsel biyolog ve evli bir çift 1970'lerden bu yana yılın bir yarısını izole olmuş bir Galapagos arasında geçiriyorlar amaçları ise Barbie'nin ismin omuzlarına inceleyip onları evrimleşir Ken yakalamak bu hayvanlarda dininde gözlemlediği 1'den 100'e kadar yavaş bir şekilde yerleştiklerini söylediği hayvanlar tamam mı Bu çiftin Gala pasta vakit geçirmeyi sevdikleri adanın adı da Daphne major 1973'te araştırmaları başladıklarında adada iki farklı ispinoz türünün bulunduğunu saklamışlar orta yer ispinozu ve kaktüs ispinozu 1981'de dafni mecra yakın bir adadan başka bir ispinoz türü daha gelmiş ve bu ispinoz bir ortaya ispinoz ve kaktüs ispinozu hibrit imiş ve diğer iki yerel ispinoz anda büyük bir ismin olmuş gagası daha büyük çakılması İsa geldiği Adadaki orta yarışma uzanın ve dertli major dakilerin bir karması gibiymiş Hadi ya yeni gelen ispinoz genel dişi ispinozlarda göz dikmiş ve en sonunda da bir nevi etmeyi başarmış kretler 28 yıl boyunca bu İki kuşun yavruları takip etmişler yaklaşık 4ds sonra da büyük bir kuraklık yaşanmış ve ismini onların büyük bir bölümü ölmüş göçmen ismini uzun sadece iki akrabası hayatta kalmış ki bunlar da Kuzenler miş çiftleşmiş lerde Bu sayede türleşme gerçekleşmeye başladı 12 kuşun akrabaları Defne'yi major daki diğer ispinozlar gibi değil de anne ve babalarından öğrendikleri gibi Farklı bir şekilde satmaya başlamışlar Adadaki ispinoz popülasyonu eski haline dönmeye başladığında hibrit ismin o zaman büyük büyük büyük büyük büyük büyük Torunları da sadece birbirleriyle çiftleşmeye başlamışlar 2009'un aralığında grantmer kulaklıktan sonra göçmen ismini uzun soyunun genetik izolasyona maruz kaldığını açıklamışlar şimdi dostlarım bu olup biten hem son derece romantik hem desem Patrik türleşme nin ne kadar çabuk gerçekleştiğinin bir kanıtı Bunlar çok önemli bu bölümü şimdi bitiriyoruz arkadaşlar size videonun başında yavru köpeklerden bahsedeceğim söylemiştim Belki de biliyorsunuzdur ama George cinsi bir köpeğin bir fazladan çok farklı görünür fark etmişsinizdir bu köpekler farklı olmaları için üretilmişlerdir Gölgeler hayvan gitmeleri için dikenleri Korumalar için tasarsa genel olarak koşmalar için yetiştirilirler köpek üreticiliği seleksiyonun doğal olmaması anlamına geliyor bu yüzden de buraya yapay Seleksiyon demek çokta yanlış olmasa da yine de bir ne olduğunu kabul etmek gerekir Bir jorgi ve tazının yavrusunun Neye benzeyeceğini hiç merak ettiniz mi Doğru duygulardaki çok etkiliyor Ama bu ikisini bebekleri olması mümkün dedin limon çizginiz değişiksiniz Doğru söylüyorsun demek istediğim Hayır olmana rağmen yani İkisi de köpek olmasına rağmen farklı köpekleri Mesela bir ilanda kurt köpeği ve şu ablanın bebeği olabilir nasıl gerçekten nasıl bu nasıl olabilir ki çeşitli köpek türleri postzigotik izolasyonu sonra etmeyecek kadar benzerdir ama yine de doğal ortamda bir şey var ve bir av köpeğinin çiftleşmesi olayın biraz da zor gerçekleşebilecek olması sebebiyle çok da beklenen bir durum değildir ya da prezigotik engeller diyelim şöyle düşünün bir grup şifayla bir grup av köpeğini ıssız bir adaya koyarsak Muhtemelen çiftleşmez der Ama Nadiren de olsa çiftleşmeleri durumunda doğum şifre ve anne için şöyle olur tamam tamam Buna devam edeceğim sadece şunu söyleyeyim Bu şu anlama gelir bu iki grup arasında gen akışı durur ve üreme yalıtımı gerçekleşir zaman içinde de başarılı bir şekilde bilemeyecek kadar farklılaşır ve sonuç olarak da farklı iki Türe dönüşürler abone ol