Ana içerik
Biyoloji Kütüphanesi
Konu: Biyoloji Kütüphanesi > Ünite 36
Ders 1: Hızlandırılmış Kurs: Biyoloji- Karbon! Neden Her Yerde Karşımıza Çıkıyorsun?
- Su - Şahane Sıvı
- Biyolojik Moleküller – Ne Yersen O'sun!
- Ökaryopolis: Hayvan Hücreleri Şehri
- Kop Koplardayız – Hücre Zarları ve Taşıma
- Bitki Hücreleri
- ATP ve Solunum
- Fotosentez
- Kalıtım
- Mitoz: Bölünmek Her Babayiğidin Harcı Değildir
- Mayoz: Üremenin Başladığı Yer
- Türleşme: Ligerler ve İnsanlar
- Hayvan Gelişimi: Bizler Sadece Tüplerden İbaretiz!
- Taksonomi: Yaşamın Dosyalama Sistemi
- Karşılaştırmalı Anatomi: Bizi Hayvan Yapan Şeyler
- Basit Hayvanlar: Süngerler, Denizanaları ve Ahtapotlar
- Karmaşık Hayvanlar: Halkalı Solucanlar ve Eklem Bacaklılar
- Omurgalılar
- Hayvan Davranışları
- Sinir Sistemi
- Dolaşım ve Solunum Sistemi
- Sindirim Sistemi
- Boşaltım Sistemi: Kalbinizden Tuvalete…
- İskelet Sistemi: CANLI!
- Ağır Toplar: Kas Sistemi
- Bağışıklık Sisteminiz: Doğuştan Katil!
- Muhteşem Bezler: Endokrin Sisteminiz
- Üreme Sistemi: Gonadlar Neler Yapıyor?
- Eski ve Garip: Arke, Bakteri ve Protistler
- Damarsız Bitkilerin Cinsel Yaşamı
- Damarlı Bitkiler Demek Kazanıyorsunuz Demek!
- Bitkileri de Leylekler Getirdi: Bitkilerin Üremesi
- Mantarlar: Ölüm Size Yakışıyor!
- Ekoloji: Dünyada Yaşamanın Kuralları
© 2023 Khan AcademyKullanım ŞartlarıGizlilik PolitikasıÇerez Politikası
Taksonomi: Yaşamın Dosyalama Sistemi
Hank, taksonomi adıyla da bilinen canlıları sınıflandırma biliminin hikayesini anlatıp önemini açıklıyor. Orijinal video EcoGeek tarafından hazırlanmıştır.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.
Video açıklaması
bu taksonomi ya da canlıları sınıflandırma bilimi kulağa çok heyecan verici gelmiyor mu Evet bugün Evrim kütüphanesindeki kitaplar nasıl sıralanıyor sonra öğreneceğiz aslına bakarsanız bunun bir şeyini sistematik olarak dosyalamak Tan Pek bir farkı yok Tamam susuyorum Bu bilim sadece organizmaları kategorisi etmiyor biraz detaylı incecik olursanız yeryüzündeki yaşamın hikayesini anlattığını göreceksiniz Ve bu son derece güzel bir hikayedir bir yeryüzündeki tüm canlılar arasında bir ilişki var değil mi eğer yeteri kadar geçmişe gidecek olursak hepimizin ortak bir atası olduğunu söyleyenler de olacaktır benim ve sizin geldiğimiz organizmaya da bir Deniz Yıldızı ile mavi balinanın ortak atası Hatta dahada garip olsun bir meşe ağacı ve somon balığının ortak atası diyelim böyle bir organizma vardı arkadaşlar çok çok çok uzun zaman önceydi belki ama Düşünsenize o canlı bu gezegende yaşadığı taksonominin arkasında yatan mantık Evrim ağacının dallarının nerelerde olduğunu bulmak ve dikkat çekici karşılıklı ilişkileri anlayabilmemiz kolaylaştırmak için uygun etiketler bulmakta alakalı Bu arada taksonominin hayatı tüm Absürt detaylarıyla tanımaya çalıştım da ekleyin Kısacası tasarımı Biz insanlara Eğer bir yapı söz konusu olmasaydı anlamanın neredeyse imkansız olduğunu konu Yani bu için yardım eden bir bilim yapın kendisine Gelecek olursak biyologlar yeryüzünde yaşayan canlıları sınıflandırmak için taksonomik sistem denen birşey kullanırlar bundan zaman zaman Filo genetik ağaç ya da yaşam ağacı olarak bahsedeyim duyarsınız bu sistem tüm canlılar arasındaki gelişimsel Bağları üstüne eder giren 2 milyon türü var Ancak bu sayının 5 milyon 100 bin lirasını olabileceği düşünülmektedir Bilim insanlarının Bu konuda gerçekten hiçbir fikirleri yok yeni türler keşfetmeye devam edildikçe hesabını tutmamız gereken organizma sayısı artıyor ve bu da Filo genetik ağacın daha da karmaşık bir hal almasına sebep oluyor demek istediğim bunların nasıl sınıf o ile ilgili her zaman bir fikirli olmayabiliriz doğa ve dünyanın söz konusu olduğunu epeyce fazla bir yalan var değil mi Hatta sıra bakarsanız dünya kocaman bir gri alan zaman zaman bir grup organizmanın nereye konulması gerektiğini bulamıyoruz ve grup en sonunda o kadar biliyor ki bir organizma yer açmak için tüm sınıflandırma sisteminin Tepetaklak olması gerekiyor Bu sistem belki kusursuz bir sistem değil ama 250 senede kullandığımız düşünülürse yeterince iyi diyebiliriz bu kokular edip size yaklaşan biyografinin kokusu olabilir mi ve karlin eos750d dolmuşa kariyerinin erken döneminde bu tane ki olan İsveçli bir bilim insanıydı 18'inci yüzyılda kullanılan Botanik isimlendirme sisteminin çok kötü olduğunu fark etmişti onun zamanında domates bitkisinin bilimsel İsmini ne olduğunu öğrenmek ister misiniz solunumu kol7 örme har BESYO fali spinatus resim isim principles Hah kar lilius modern zamanda kullanılan Botanik isimleri k şu anda dehşete düşüyorum demişti Şimdi beni derme çatma bir şekilde yapılıyor olmasına sebep olduğu karışıklık bir yana Avrupa'da Sürekli yeni bitkiler keşfediliyor da ama bu yeni dünyadan gelmekte olanlarla boy ölçüşemez bile lineus yeni keşifler sonucu isimlendirilmesi gereken türlerin sayısında bakıp kullanılan sistemin çökeceğini önceden görmüş ve yeni bir sistem oluşturmak için önce kendisine isim vererek başlamıştır ne diyoruz fakir bir aileden geliyormuş ve o zamanlar sadece zengin ailelerin soyadı varmış kalp üniversiteye gittiğinde Ondan sonra da sormuşlar O da hemen bir tane uydurmuş ailesinin bahçesinde bir yerlerinden yani ıhlamur ağaçlarının esinlenerek kendisine deniyor soyadını vermiştin YouTube ve bitkibilim okuduktan sonra bu salı üniversitede profesör olmuş ve kendisini isimlendirme bilimini adamış bir öğrencilerin getiriyor eğlenceli ona kategorisi ediyormuş Sonuç olarak kullanmaya karar verdim yöntem morfolojiye yani fiziksel puan ve yapıya ödenebiliyor Tabii şeylere buluşta değilmiş insanlar o zaman organizmaları analog ya da homo plastik özelliklere göre sınıflandırır olmuş tamamen bağımsız köklerden gelen Ama benzer görünen yapılar ve bu tanıma göre Kuşlar kelebekler bu Yağlara oranla daha yakın olurlar Çünkü kuşlarla kelebeklerle uçuyorlar ama haliyle hususu bu işlerde çok iyiymiş ve kendi sınıflandırması için kullanacağım homolog özellikleri marifetli bir şekilde seçilmiş bu özellikle evrimsel açıdan ortak bir atadan gelen özelliklerimiz bu noktada ve ne ulusun evrim teorisini nesinden bir haber olmadı eklerim yani Darwin insan yaklaşık üç sene sonra doğuyor ama Enes bazı özellikleri diğerlerinden daha önemli olduğunu hiç güzel bir şekilde kabul etmiş Örneğin üreme organlarının bitkileri sınıflandırmak için iyi bir yol olduğunu düşünmüş Buna ek olarak memeliler sınıfını da işçilerin memesinden süt gelmesine bağlı olarak sınıflandırılacak kendi zaman için oldukça müstehcen bir iş yapıp az kalsın bir skandala sebep oluyormuş yaşamı boyunca yaklaşık olarak 27100 bitti ve 4400 hayvanın sınıflandırmış Sınıflandırmasını sistem ani ha Türe isimli bir katalog yayınlamış mı Onun ikinci baskısını yazdı bu katalog tam tamına 2300 sayfa uzunluğunda Bu arada kendisi tarih yarattı biliyoruz organize ettiği diye de bir slogan yaratma ihmal etmemiş taksonomi myneu sana çok gelişti ama bugün ha var bunun bulduğu bazı kuralları kullanıyoruz Örneğin canlıları hala taksi Onlara göre düzenliyoruz meditasyon elliyorsun kullandığı taksi Onlarla aynı Alem şube sınıf takım aile cins ve tür ve hala ne olsun da kullandığı isimlendirme kuralı olan binom isimlendirmesi yani her tür için iki kısımdan olan birisi kullanıyoruz bu ismin bir kısmı organizmanın cinsinden diğer kısmında latinceye adet ince benzeyen bir kelimeden oluşuyor Bu uygulama Ortaçağda başladı O zaman herkesin Latince bilmesi son derece çalışılmıştı şu an daha az Latince biliniyor aslında ama evrim teorisi hakkında bir sürü yeni şey biliyoruz ne olsun Ne yazık ki böyle bir şansı yoktu organizmalar arasındaki Bağları test etmek için kullanabileceğimiz yeni teknolojiye sahibiz ama hala iniyorsun morfolojisine ve yanan sistemi kullanıyor ki genetik kanıtlar genellikle forma ve yapıya dayalı yapılan sınıflandırmalar aynı yönde tabi dünyamızda deniyorsun yaşam boyunca görüp görebileceğin en çok daha fazla canlı olduğu için biz ne olsun alemi üzerine bir de alan başlığı ekledik ve şu anda sahip olunca en geniş kategori budur Bu alanlar bakteriler Ark oy oy kâr yıllardır bakteri ve erkeler prokar yoktur yani genetik malzemeleri bir çekirdek içinde bulunmaz ökaryotlarda ise tüm yaşam formlarının bir çekirdeği vardır ve bu alan Sizinde canlıları düşündüğünüzü aklımıza gelen ve gelmeyen çok canlının dahil olduğu alandır mikroskobik yaşamın tek bir alanı olduğu düşünüldüğünde prokaryotlara iki tane vermek ne saçma değil mi Bu arada bunun uzun süre boyunca bu şekilde olmadığında bilmelisiniz Evet bakteri ve erkeler çok uzun zaman monera adını verdiğimiz tek bir alanda beraber takılıyorlar daha sonra yeryüzüne hemen her yerde her yerde derken şu an sizin içinizden ve yerkabuğundan bahsediyorum Evet her yerde yaşayabilen maddelerle maddelerden biri güçlü olan kuvvette arkelerin farklı evrimsel hikayeleri olduğu ortaya çıktı ökaryotlarda yerlisi ve bana daha yakın olan erkeklerin farklı hücre zarları vardır ve ve yeni ha yapmak için kullandıkları enzim olan RNA polimeraz bizimki de çok benzer Her ilginç ve en sevilen alan olan ökaryota ise protista fungi prense yani bitkiler ve animalya yani ha bu heralem leri vardır bilim insanları Şu anda bu dört alem için hem fikirler Ama bu alemlerin insan icadı olduğunu ve bu icadın arkasında yatan iyi sebepler olduğunu da söylemeliyim bilimsel olmayan gerçek ise canlılara bakmış ve onları gördüklerimize göre gruplanmış olmamız Örneğin protistalar tek hücreli organizmalar oldukları için diğer âlemlerden Çok farklılar bitkiler Enerjileri güneşten alırlar fungiler bitki ve hayvanlardan çok farklı görür ve davranırlar hayvanların olduğunu zaten biliyoruz Onların da kendi halinde olması gerekir diye düşündük bilim insanları Bu yapmış olduklarından zaman zaman kimselerde canlıları görüntülerine göre sınıflandırmış olmak şu ana kadar oldukça güzel biçim değiştirdi kusursuz değil ama iyi bunun bu kadar iyi işlemesinin bir sebebi var Tabii bunlar gelişimsel açıdan da doğru olan tek göllerdir bu alemlerin her biri yaşam ağacının kocaman dallarından biridir Her Bir Dalda bu kadar fazla çeşitli ortaya çıkmasını sağlayan büyük bir evrimsel değişiklik gerçekleşmiş olabilir Falan diye yani ya da bitkiler ökaryota alanının autotroph ver Ver oturan fotosentez aracılığıyla kendi kendine sevdikleri anlamına gelir senin özlü hücre duvarları ve kendilerine belirgin bir farklılık katan kloroplastlarda Onları tüm Çok hücreli yaşam formlarından ayırır ototroflar dışında iki farklı trof daha vardır heterotroflar yani Enerjileri yedikleri organizmalardan sağlayan camlar ve kemotrof lar yani Enerjileri kimyasallardan sağlayan sadece bakteri ve erkekler arasında görülen garip ve çılgın canlılar protista alemi hem ototrof hem de heterotroflar ı içerdiği için biraz işlenebilir bazı protistalar fotosentez yaparken bazıları da başka şeyler yerler protestolar Evrim teorisine göre birbirine bağlı olan ya da olmayan garip ökaryotik Ve çoğu tek hücreli canlılardır bilim insanları hala anlamaya çalışıyor politikaların bazıları bitkilere benzer algler bazıları hayvanlara amipler ve bazıları da bu ile Çığlık mantarlar protistalar size videonun başında başladım gri alanlardan biridir ve eğer bir hoca olur da kendi görüşünden Siz anlatırsınız bu konuyu anlatırken ökaryota 4'ten fazla Alem olursa sakın şaşırmayın fungi yani iskurt Bak her yer mantarı küp ve mayalar bu ileride bitkiler gibi hücre duvarı vardır ama bu duvarlar selülöz yerine başka bir karbonat olan Kendinden yapılmışlardır o aynı zamanda dev kalamadın burnumu ve bokböceği nin dış iskeletinin de oluştuğu maddedir bu gider hayvanlar gibi yeter olduklarından besinleri parçalayarak emilimini sağlayan enzimler vardır ama hareket edemedikleri için besinleri sindirme derece milliyetçi açmazlar şimdiki şeyin üstüne otur büyürler rahatlamak insanı mantar olması geliyor ve en sonunda hayvan haline geldik bu bizi ve bizim gibi pek çok sevimli tüylü tüysüz ya da kısmen türlü canlı içinde olan âlemdir hayvanlar her zaman çok üzülür heterotroph Rüzgar besinlerimizi kendi kendini yönetme düşünmesi bunlardan Avlamak için çok zaman harcıyoruz hemen hepimiz hareket edebiliyoruz ya da yaşamın belirli dönemlerinde hareket edebiliyoruz diyelim ve birçoğumuz embriyo gelişimi sırasında iki ya da üçgen tabakası geliştiriyoruz Bir saniye tabii eğer bir dönüşü değilseniz videonun başında da söylediğim gibi gelişimsel açıdan baktığımızda orta kata kavramını tanıyabilmek için bu sistem kullanıyoruz Filo genetik ağaca bakarsak insanların farelere balıkları olduğundan balıklardan meyve sinekleri olduğundan daha yakın olduğunu söyleyebiliriz şimdi Bu bir organizma seçip âlemden Türe ilerleyelim ve tüm Bu sistemin nasıl işlediğini görelim Ne dersiniz bu kişi bizi seçtim çünkü onun hoşuna gideni Merhaba Edip kedilerin çekirdekli hücreleri ve zarla çevrili organeller vardır Çok hücreli ve ototroflarda emri oldukları dönemde üçgen tabakaları olur ve tüm bu sebeplerden dolayı da hayvanlar alemi bir üretilirler sırtları boyunca uzanan birlikleri omurga ve Aralarında bulunan diskler tarafından korunur ucunda solucanlarda olduğu gibi aynı solmayan güzel kuyrukları vardır ve İşte bu yüzden de kordalılar şubesine dairler Sanırım bu konuk edici tek açmadı en iyisi onu yere indireyim anne kedilerin sütü de vardır yumurtlayan tavukların aksine İnekler gibi doğururlar tüylüdür ler ve kulaklarımda sadece memelilerin sahip olduğu 3 minik kemik vardır bu kadar şeyden sonra Memeli olduklarını söylememe gerek yok herhalde Başka bir de işte ineklere tavuklara olduklarından daha yakındırlar güzel bir haber birtakım plasental Mehmet'i Deryada kaninler yani köpek illerden gelen memelilerde Aynen Gelincik Porsuk ve köpek ve et yerler kedilere ki takımında ve Diğerlerinin hepsi Kıvrak vücutlara yuvarlak kafalara ve çıtalar hariç saklaya bildikleri tırnaklara sahip kedigiller yani Feride ailesinde dirler kaplan ve Panter lerden daha küçük olmaları onları felis cinsine dahil eder Türk seviyesine geldiğimizde sınıflandırma çok detaylı yanıyor Bu yüzden de biz en iyisi evli bir kediyi Diğer kedi gillerden Hayır dediğimizi düşünelim Yeter evet tür ismi de kat Ustur Yani bu bir felis katus evet gidecekseniz mi bu bütün bu garip isimler peş peşe gideceğiz Seni evcil bir kedi yapıyor evinde yaşamaya Ne dersiniz kedicik