If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Yarışmasız İnhibisyon (Engelleme)

Yarışmasız inhibisyonda substrat bağlı olsa da olmasa inhibitörün nasıl bağlandığını (ve tam tersini) görelim.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Yarışmalı inhibisyon ile ilgili videoyu hatırlayalım. Bu videoda, yarışmalı inhibisyonun, bir substrat ya da potansiyel bir substrat ile inhibitörün enzim için yarışmasından ibaret olduğunu gördük. Enzime ilk ulaşıp bağlananın, enzime kaptığından bahsetmiştik Bağlananın yani enzimi kapıyor hatırladınız mı ? Enzime ilk ulaşıp bağlanan inhibitör ise, substratın enzime bağlanamadığını ve tepkimenin gerçekleşemediğini söylemiştik. Öte yandan, enzime ilk ulaşanın substrat olduğu durumda, inhibitörün enzime bağlanamadığını ve tepkimenin gerçekleştiğini anlattık. Özetle, yarışmalı inhibisyonda, substrat da inhibitör de enzimin aktif bölgesi için yarış halinde bulunuyor. Bunun yanı sıra “allosterik yarışmalı inhibisyon” da vardı. Allosterik yarışmalı inhibisyonda da substrat ve inhibitör, enzime ilk ulaşan olmak için rekabet halinde. Ancak enzimin aktif bölgesi için yarışmıyorlar. İnhibitör, enzimin aktif bölgesine değil de allosterik bir bölgeye bağlanıyor. Aslında burada da aynı fikir geçerli. Eğer inhibitör, substrat aktif bölgeye ulaşamadan, allosterik bölgeye ulaşıp bağlanırsa, protein konformasyon değişikliğine neden oluyor. Aktif bölgenin de şekli biraz değişiyor. Bunu farklı renkle göstereyim. Ve substrat aktif bölgeye bağlanamıyor. Eğer substrat, inhibitör allosterik bölgeye ulaşamadan,aktif bölgeye ulaşıp bağlanırsa, o zaman da allosterik bölgenin şekli değişiyor ve inhibitör allosterik bölgeye bağlanamıyor. Özetle, yarışmalı inhibisyon, enzime ilk kimin ulaştığı ile alakalı. Peki, yarışmasız inhibisyon ne? Evet, buraya yazalım: “yarışmasız inhibisyon”… Şimdi de biraz bunu anlamaya çalışalım. Yarışmasız inhibisyon durumunda, substrat da inhibitör de enzime bağlanabilir. Yani birinin enzime bağlanması, diğerinin bağlanmasını etkilemez. Burada enzimimiz var. Substrat, bu enzimin aktif bölgesine ulaşırsa tepkime katalizlenir yani gerçekleşir. Bu durumu yukarıda da anlatmıştık. Substrat aktif bölgeye bağlanırsa, tepkime gerçekleşir. Örneğin burada substrat daha küçük iki molekülle dönüşmüş. Yarışmasız inhibisyonda, substrat aktif bölgeye bağlanabilir. Fakat aynı zamanda, inhibitör de allosterik bölgeye bağlanabilir. Yani bu ikisi, enzim için yarış halinde değiller. Çünkü her ikisi de enzime bağlı halde olabilir. Substrat enzime bağlı olsa da olmasa da, inhibitör enzime bağlanabilir. İnhibitör enzime bağlandığında, substrat da enzime bağlanabilir. Fakat bu durumda tepkime gerçekleşmez. Tepkime gerçekleşmeden substrat, aktif merkezden ayrılır. Tepkime gerçekleşmedi. Yani inhibitörün bağlı olması tepkimenin gerçekleşmesini engellemiş oldu. Bu durumda belki inhibitör de bağlandığı yerden ayrılır. Burada yarışmasız inhibisyonu gösterirken inhibitörün allosterik bölgeye bağlandığı durumu ele aldım. Ancak inhibitörün bağlandığı yer allosterik bölge olmak zorunda değil. Aktif bölgeye yakın bir yer de olabilir. Hatta substratın bağlanmasını engellemediği sürece aktif bölgeye bile bağlanabilir. Yarışmasız inhibisyon için genelde örnek olarak, inhibitörün allosterik bir bölgeye bağlandığı durum verilir. Fakat yarışmasız inhibisyondaki esas fikir hem substratın hem inhibitörün enzime bağlanabilmesidir. Eğer biri, diğerinden önce enzime bağlanırsa, bu, diğerinin bağlanmasını engellemez. Substrat önce bağlanırsa, inhibitör de bağlanabilir. Aynı şekilde inhibitör önce bağlanırsa, substrat da bağlanabilir. Fakat tepkime gerçekleşmez. Hem substratın hem de inhibitörün aktif bölgeye ya da civarına bağlandığı durumla da karşılaşabiliriz. Evet, burada çiziyorum. Bu “inhibitör”, bu da “substrat” olsun. Fakat tekrar ediyorum bu tepkime gerçekleşmez. Bu durum da yarışmasız inhibisyona bir örnektir. Özetle substrat ve inhibitör enzim için yarış halinde değiller. Her ikisi de enzime bağlanabilir. Birinin enzime bağlanması diğerinin bağlanmasını etkilemez. Fakat eğer inhibitör enzime bağlanmışsa tepkime gerçekleşmez. Yarışmalı inhibisyon da ise, enzime ilk varan enzimi kapıyordu. Umarım bu video sayesinde, yarışmalı ve yarışmasız inhibisyonun farkını iyi anlamışsınızdır.