Aufbau Prensibi

daha önceki videolarda Orbital kavramından bahsetmiştik burada bir atomda karşımıza çıkabilecek farklı alt kabuklara sahip pek çok orbitel i görüyoruz Bu videoda İsa elektron dizilimi ne odaklanıp albaha kuralından bahsedeceğiz albal Almanca'dan gelen bir kelime bu kelime Almanca'da inşa etmek anlamına geliyor Bu kulağa sayesinde kalsiyumdan sonra gelen elementlerin elektron dizilimlerini çok daha rahat bir şekilde anlayabiliriz buna geçmeden önce biraz Isınalım Ne dersiniz Örneğin ne onun elektron dizilimi nasıldı hatırlıyor musunuz bu noktada videoyu durdurun ve tahmin etmeye çalışın bunun için periyodik tablodan yararlanabilirsiniz ne onun atom numarası on Dolayısıyla yükü bulunmayan bir neon atomunda on elektron bulunur ilk iki elek o ilk kabuğu doldurur buna bir es2 diye daha sonraki iki elektron sa ikinci kabuktaki iki es6 kabuğuna geçer Buna da 2E 2 diyebiliriz on elektrona ulaşmamız için altı elektron a daha ihtiyacımız var bu elektronlarda iki P6 kabuğuna gelir bu da iki P6 olarak adlandırılır Peki elektronlarla doldurduğumuz alt kabukların sırası nasıl olur ilk önce bire sağ alt kabuğuna elektronları yerleştirdik Daha sonrasında 2es w2p alt kabuklarını tamamladık bunu Periyodik tabloda da görebiliriz tablonun ilk satırında ilk kabuk tamamlanır tablonun ikinci satırında ise ikinci kabuk tamamlanmış olur şimdi de Argon elementine bakalım Argon elektron dizilimi Nasıl olur bu noktada videoyu durdurup kendiniz de tahmin etmeye çalışabilirsiniz bunun için soygaz elektron diziliminden var burada Ne Ondan yola çıkarak dizilimi tamamlamamız mümkün bu kısımda ne onun elektron dizilimi yer alıyor tek yapmamız gereken 3. kabuğa elektronları yerleştirmek ne ondan yola çıkarak 3 e s alt kabuğuna iki elektron eklenir yani Burası 3 es2 olur 18 elektrona ulaşmamız gerekiyor elimizde şu an 12 elektron var bunun için 3 ve 6 kabuğuna altı elektron eklememiz lazım Burasıda 3 ve 6 olarak adlandırılır gördüğünüz gibi burada neon elektronlarını tamamlamak için iki estenik ipe ye gitti kargonu tamamlamak için de üçes ve 3B alt kabuklarını kullandık Şimdi de kalsiyum un elektron dizilimi nasıl olacağına bakalım bu noktada videoyu durdurup kendiniz de tahmin etmeye çalışabilirsiniz kalsiyumu 20 protonu var Dolayısıyla yükü bulunmayan bir kalsiyum atomunun 20E ve bunun olacağını söyleyebiliriz elektron sayısı argonda Nicky fazla olduğu için Argon dan yola çıkarak elektron dizilimi tamamlayabiliriz Peki bu iki elektron nereye gider işte Tam da bu noktada av bağ kuralı ilginç leşme ye başlıyor Normalde bu elektronları 3D alt kabuğuna yerleştirebiliriz ancak kalsiyum atomunda bu elektronları 3D alt kabuğu yerine 4S alt kabuğuna koyarız Dolayısıyla kalsiyum un elektron dizilimi nin argonun ki ile aynı olduğunu söyleyebiliriz ancak burayı 2/3 yapmak yerine elektronları bir sonraki kabuğa yerleştirmiş olduk Yani Burası 4s 2 olur Tam da bu nedenle burayı bu şekilde göstermek istedim Kimya'ya giriş dersinde bu kavram da mutlaka karşılaşmış sınız dır ilk olarak bire Salt kabuğu tamamlanır Yani ilk kabuğu doldurmuş olduk daha sonra iki es6 Ne zamandır Daha sonra da iki P6 kabuğu tamamlanır Böylece ikinci Kabuğu da doldurmuş olduk şimdi de 3 e s alt kabuğunu doldurabiliriz Burada da herhangi bir sürpriz yok Daha sonrasında da 3B alt kabuğunu tamamlarız Tam da bu noktada Alpha Kur'an'ın devreye gireceğini söyleyebiliriz bu noktada potasyum ve kalsiyum gibi elementlerin elektron dizilimlerini de bundan sonra gelen ekstra elektronlar 4S alt kabuğuna yerleştirilir Buna göre Şimdi de skandiyum elementinin elektron dizilimi ne bakalım videoyu durdurarak dizilimi kendinizde tamamlamayı deneyebilirsiniz skandiyumun proton sayısı kalsiyumdan bir fazla yani 21 protonu var Bu nedenle yükü bulunmayan bir stadyum atomunun yükü bulunmayan bir kalsiyum atomuna göre fazladan bir elektron bulunur yani iki elementin elektron dizilimi nin oldukça benzer ol bu söyleyebiliriz burada elektron diziliminde Argon dan yola çıkabiliriz 4S alt kabuğunda iki elektro unumuz var Dolayısıyla Burası 4s 2 olur Burada gördüğünüz tablodan yola çıkarak albağ kuralına göre geriye kalan tek elektronun da 3D alt kabuğuna gideceğini söyleyebiliriz yani Burası 3D bir olur skandiyumun elektron dizilimi de Böylece tamamlanmış olur alpbank kuralına göre ilk olarak 4S alt kabuğunu tamamladıktan sonra 3D alt kabuğuna geçmeniz gerektiğini düşünebilirsiniz Hatta çoğu kimya kitabı ve dersinde de skandiyum atomunun elektron dizilimi bu şekilde gösterilir ancak 18 elektrona sahip bir skandiyum atom çekirdeğinde durum nasıl olur Bu atomun pozitif yüklü olacağını belirtelim bu durumda buradaki ilk elektron 4S alt kabuğuna gitmez Bunun yerine bu elektron ui 3D a ben buna yerleştirmeniz gerekir yani İlk olarak bu elektron dizilime eklenmiş olur ancak Kafanızı çok da karıştırmak istemiyorum Bu videoda sadece elektron dizilimi ile ilgileniyoruz bunun içinde Alpha kuralın nasıl işimizi arayabileceğiniz göstermek istiyorum elektron dizilimi ne göre 3D alt kabuğundan sonra 4p altı kabuğu gelir Daha sonra da 5S alt kabuğuna geçilir çoğu Kimya'ya giriş kitabında da genellikle Bu tablo kullanılır bu noktada elektron dizilimini bulmaya çalışırken Alfa kuralının işimizi büyük ölçüde kolaylaştıracağını da ekleyelim bu kura sayesinde elektronları ekleyerek atomları oluşturmak Daha kolay olabilir Ancak şunu da eklemekte fayda var kalsiyum elementinden sonra işler biraz daha karmaşık hale gelmeye başlar Bu videoda işlediğimiz konudan yola çıkarak periyodik tablodaki yapıları daha rahat anlayabiliriz örneği O hangi elementlerin elektron dizilimini es6 kabuğuna göre yaparız Periyodik tabloda ilk iki sütunda yer alan bütün elementlerin elektron dizilimini nese alt kabuğuna göre tamamlandığını söyleyebiliriz burada bir şeyin eksik gibi görüntünün farkındayım bu elementler dışında eski Buna göre elektronlarını dizdiğimiz başka bir element daha olabilir mi buna göre helyum elementinin tabloda aslında burada yer aldığını düşünebiliriz Çünkü elektron diziliminde helyumun elektronları da bire sağ alt kabuğunda tamamlanır Bu nedenle burada yer alan tüm bu elementler periyodik tablo içinde Es bloğu olarak adlandırılır şimdi dp-6 kabuğuna göre elektron dizilimi yapılan elementlere bakalım Burada gördüğünüz Tüm bu elementlerin elektron dizilimi P6 kabuğunda tamamlanır Dolayısıyla bu elementleri de periyodik tablo içerisinde Pablo olarak adlandırabiliriz skandiyumun da her yer aldığı periyodik tablonun ortasındaki bu elementler SD bloğu olarak adlandırılır bu elementlerinde bloğu olarak adlandırılmasının sebebi nin Alfa kuralına göre dördüncü satırdaki elementlerin 3D alt kabuğunda 5. sıradaki elementlerin s4de alt kabuğunda tamamlanması olduğunu düşünüyor olabilirsiniz Bunun doğru olmadığını biliyoruz ama elektron dizilimi açısından böyle görünebilir ve bu nedenle bu elementleri de bloğu olarak adlandırıyoruz