If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Dipol-Dipol Kuvvetleri

Dipol-dipol kuvvetleri, kalıcı dipollere sahip moleküller (polar/kutupsal moleküller) arasında meydana gelir. Benzer boyut ve kütlelere sahip moleküller söz konusu olduğunda, bu etkileşimlerin büyüklükleri polaritenin artması ile artar. Polar moleküller, polar olmayan moleküllerde de dipol oluşmasını sağlayabilir, bu da dipol-uyarılmış dipol etkileşimlerinin ortaya çıkmasını sağlar.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu ekranda iki molekül görüyorsunuz soldaki Pro Pan Sağdaki ise asetaldehit model kütlelerinde sizler için hesapladık moleküllerinin birbirine çok benzer oldukları görüyor olmalısınız şimdi ekrandaki bilgiler ışığında saf propanın örneğinin mi yoksa saf asetaldehit öğrenimi kaynama noktasının daha yüksek olduğunu düşünüyorsunuz hadi hemen videoyu durdurun ve bunun üzerine biraz düşün bundan önceki videolarda kaynama noktalarından farklı maddeler söz konusu olduğunda neden farklı olduklarından ve moleküller arası kuvvetler den bahsetmiştik bir madde sıvı halde olduğunda kaynama noktası moleküller arası kuvvetler in zayıflaması için sisteme ne kadar enerji vermemiz gerektiği ile alakalıdır bu olduğunda moleküller gaz haline geçerler buradaki iki molekülden hangisinin kayn Ya aslında daha yüksek olduğuna karar vermek için moleküller arası kuvvetler in hangisinde daha büyük olduğunu bulmamız gerekiyor bundan önceki videoda London dağılımı kuvvetlerinden bahsetmiştik rastlantı sonucu bir molekülde oluşan dipolün komşu moleküllerde dipol oluşmasını sağladığını hatırlıyorsunuz değil mi artı taraf geçici olarak artı yüklenmiş olsa da eksi olan tarafa çekilir Bunun tam terside olabileceği gibi bu durum Tekbir komşuyla da sınırlı kalmayabilir London dağılım kuvvetlerin büyüklüklerinin Molekülün kutuplaştırma bilir olmasıyla alakalı olduğundan da bahsetmiştik elektron bulutunun büyüklüğü Muğla kütlesi ile alakalı bir durum bu iki molekülü değerlendirdiğimizde az önce de söylediğim gibi çok benzer modeller kütleleri olduğunu görebiliyoruz Bu da bize her ne kadar kaynama noktalarının da benzer olabileceğini düşünürse de bu doğru değil propanın kaynama noktası bu -40 2,1 derece Sensiz asetaldehitin ki ise 20,1 derece selsiyus peki sizce kaynama noktalarının bu denli farklı olmasının sebebi ne olabilir asetaldehitin kaynama noktasının bu kadar yüksek olmasının başka bir değişle sıvı haldeki asetal ipteki moleküllerin aralarındaki kuvvetlere Üstün gelerek birbirinden kopmasının bu kadar zor olmasının sebebi ne olabilir Bu soruya şöyle cevap verebiliriz burada London dağılımı Kuvvetleri dışında başka şeyler de söz konusu Biz de bu videoda dipol dipol etkileşimleri nden bahsedeceğiz neler olacağını tahmin edebiliyor musunuz London dağılımı kuvvetlerini anlattığım videoda geçici dipolün komşu molekülde oluşturduğu Depodan ve bunun sonucunda da birbirlerine çekirdeklerinden bahsetmiştik burada söz konusu olan şey kalıcı dipol lerdir bu moleküllerin ikisini de yakından incelediğimizde bu sizce hangisi daha kuvvetli kalıcı bir depodur bu soruyu hangisinin kalıcı dipol momenti daha büyüktür olarak da yorumlayabilirsiniz moleküler dipol moment t'nin tüm bağlarının dipol moment t'nin vektörel toplamı olduğunu hatırlıyorsunuz değil mi dipol moment eli elektro negatiflik teki farklarla orantılıdır Örneğin soldaki propanlı ele alırsak karbon hidrojen e göre biraz daha elektronegatif bir bunun çok büyük bir fark olmadığının altını çizmek isterim bağların her birindeki dipol moment eri şu şekilde çizelim Evet buna benzeyen semboller kullanacağım bu Eğer şu ana kadar görmediğiniz bir şeyse dipol moment leri ile ilgili videoları seyretmeniz e öneririm Propaganda bir simetri olduğunu görüyorsunuz değil mi bu çizdiğim okların Hepsini alıp da toplarsanız çok büyük bir moleküler dipol momenti elde edemezsiniz bir miktar olacaktır yine de ama birçoğu birbirine nötr diyecektir 12 asetaldehit asetaldehit için geçerli olan birkaç durum var Öncelikle asetaldehit asimetrik bir moleküldür ve asimetrik moleküllerin dipol moment leri genellikle daha yüksektir ek olarak Aset adette son derece elektronegatif bir karakter bulunduğu da dikkatinizi çekmiş olabilir evet oksijenden bahsediyor oksijen oldukça elektro negatiftir hattâ karbondan da daha elektronegatif tir buradaki karbon oksijen çift Van'da oldukça kayda değer bir dipol moment bulunur HD burada bu şekilde büyük bir ok çizilir diğer dipol moment leri bu büyük moment ile türlü Yemezler aslına bakarsanız Molekülün asimetrisi Dolayısıyla vektörel toplamı bir miktar artıracaklarını bile söyleyebilirim Sonuç olarak Molekülün dipol momenti oldukça büyük olur Şöyle size daha negatif olan tarafa yönelmiş olacak evet daha negatif ol o kadar daha pozitif olan tarafa da artıya benzer Bu çizgi çizilir bunun sonucunda bu tarafta kısmi negatif bu tarafta da kısmi pozitif yük oluşur Peki bu molekül başka bir asetaldehitin yanındaysa ne olur Aset adetin kısmi negatif yüklü tarafı diğer asetatin kısmı pozitif yüklü tarafına çekilir dipol dipol etkileşimi dediğimizde Aslında bulur kalıcı bir dipole başka bir kalıcı dipol arasındaki çekim asetaldehit için London dağılımı kuvvetlerine ek olarak bir de bu durum söz konusudur ve kaynama noktasının daha yüksek olmasının sebebi de budur kalıcı bir dipolün komşu moleküllerde dipol oluşturması ve sonrasında da bu iki molekül arasında bir çekim oluşması gibi bir durum olabilir mi sorusunun cevabını merak edenleriniz e Elbette diye cevap vermek isterim mantıklı değil mi Bir dipole uyarılmış dipol etkileşimi de mümkün bu Bu ilerdeki videolarımız da detaylı ele alacağız ama şimdilik bunun da mümkün olduğunu bilmelisiniz geçici bir depolu komşu molekülde bir dipol oluşturabilir Sonuç olarak moleküller arası çekim oluşturabilir ve bu diğer moleküllere de yansıyacak bir domino etkisi ortaya çıkarabilir ek olarak kalıcı bir tip ol kalıcı bir başka lipoley etkileşime girebilir yine bir çekim oluşur son olarak da kalıcı bir dipol de komşu molekülde bir dipol oluşturabilir bu