If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Nedir?

Hipertansiyonun sistolik ve diyastolik tansiyon için kategorilerini öğrenmek ister misiniz? Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Bu videoda yüksek tansiyon, başka bir deyişle hipertansiyon'dan bahsedeceğim. ŞŞimdi buraya yazıyorum… Hipertansiyon. Hipertansiyon, aslında yüksek kan basıncı anlamına gelir. Farklı gruplara göre sınıflandırılır. Örneğin, benim kan basıncımı 115'e 75 olarak alalım. Küçük bir şekil çiziyorum, bu taraf kan basıncı olsun ve bu taraf da zaman olsun. Kan basıncımın şöyle bir şekilde olduğunu varsayalım. En yüksek nokta 115 olsun. Bu benim sistolik, yani büyük kan basıncı seviyem. Ve en düşük nokta da 75 olsun. Bu da benim diyastolik, yani küçük kan basıncım oluyor. Herkesin kan basıncı farklıdır, öyleyse kan basıncını gruplar halinde düzenleyelim ve hangi grubun nerede yer aldığını gösterelim. Evet... Bunu yapmak için bir çift sayı doğrusu çiziyorum. Büyük kan basıncını kahverengiyle bu tarafa, diğer tarafa da küçük kan basıncını çizdim. İkisini yan yana ve hemen hemen aynı boyda çizmeye çalışayım, işte böyle. Burası yüksek basıncı olsun, Ne diyelim ? 200 diyelim hadi. Tabii ki tüm birimler milimetre-cıva olacak. 200 milimetre-cıva ve en altta da 0. Demek ki burası yaklaşık olarak 100… burası 120… burası 140… 160… ve burası da 180 olsun. Aynısını buraya da uygulayalım, burası yaklaşık olarak 100. Ama burada tersi yöne doğru ilerleyeceğiz. Burası 80 olsun, burası 60… 40… 20… aaa evet evet kabul ediyorum Güzel çizememiş olabilirim ama sanırım anlatmak istediğim şeyi anladınız. İşte benim sayı doğrum. Sistolik değerleri, diyastolik değerlerden daha büyük yazdım, çünkü büyük tansiyon, küçük tansiyondan her zaman daha yüksektir. Bu yüzden ikisini ayırdım, ama siz zaten bu sayıların yukarı, bunların da aşağıya doğru gittiğini anlıyorsunuz. Bu arada biraz tembellik yaptım, sayıların tamamını çizmedim. Diyelim ki, benim kan basıncım 115, bu benim büyük kan basıncım. Önce bunu yapalım… kan basıncım nereye denk gelir? Bu sayı doğrusunda, yaklaşık olarak buraya geliyor. 120'nin altındaki herhangi bir kan basıncı değeri bu yeşil alan içerisinde olacak. Bunlar 0'a kadar devam eder. Büyük tansiyonumun 97 veya 103 olduğunu varsayıyorum, yine her ikisi de yeşil alanda yer alır. Yani hipertansiyonum yok diyebilirim. Hipertansiyon için düşünürsek, bu bölge gayet iyi ve güvenli bir bölgedir. Şimdi, küçük kan basıncına gelirsek… Küçük kan basıncının düşük değerli kan basıncı olduğunu biliyoruz. Öyleyse bu sayılar da küçülecek. Burada 80'nin altındaki herhangi bir nokta güvenli, yeşil bölgede sayılır. 80'in altı bizim için normal kan basıncıdır. Elbette kan basıncının 5 olması iyidir de demiyorum. Demek istediğim, hipertansiyonunuzun olmadığı, yani YÜKSEK kan basıncınızın olmadığıdır. Düşük tansiyon dediğimizde burası tamamen değişir. Burasının yeşil bölge olması sadece yüksek kan basıncı söz konusuyken geçerli. Şimdi büyük kan basıncımın biraz daha yüksek olduğunu varsayalım. Mesela 120 ile 140 arasında olsun, buralarda bir yerde. O zaman sarı bölgede olurum. Sarı bölge yüksek tansiyonum olmadığını ama sınırlarına yakın olduğumu gösterir. Buna prehipertansiyon yani hipertansiyon başlangıcı denir. Diğer tarafta, yani küçük kan basıncı tarafında ise sınır 90'dır. Buraya 90 yazıyorum… 80 ile 90 arası sarı bölgede yer alır. Burası pre-hipertansiyon bölgesidir. Şimdi, yüksek kan basıncı durumunda… gerçi kimse yüksek kan basıncı olsun istemez tabii, ama eğer kan basıncı 140'ın üzerindeyse hipertansiyon tanısı konuluyor. Hipertansiyonda 1. evre 140 - 160 arasındaki bu bölge Büyük tansiyonunuz 160'tan yüksekse, hatta 200'den bile yüksekse, mesela 201 ise, bu evre 2'dir. bu evre 2'dir. Gördüğünüz üzere, değer arttıkça evre sayısı da artıyor. Aynı şey bu taraf için de geçerli. Ciddi derecede yüksek bir küçük tansiyon söz konusuysa, mesela 100'un üzerindeyse, bu evre 2 hipertansiyondur. Buradan, aşağıya kadar evre 2. Birkaç örnek vereyim. Mesela… farklı bir renk olsun, sarıyı kullanayım... Büyük tansiyonunuzun 145 ve küçük tansiyonunuzun da 87 olduğunu varsayalım. 145 burada ve 87 de burada. Yani büyük tansiyonunuz evre 1 hipertansiyon bölgesinde ve küçük tansiyonunuz prehipertansiyon bölgesinde. Küçük ve büyük tansiyon farklı evrelerde… Her zaman için yüksek olan evre dikkate alınmalıdır. Bu durumda, büyük olan evre 1, yani bu kişinin evre 1 hipertansiyonu var diyebiliriz. Şimdi olayı iyice kavramak için bir örnek daha yapalım. Farklı bir renk kullanalım, bu sefer kırmızı kullanacağım. 126'ya 101 diyelim. 126 burada ve 101 de 100'ün hemen üstünde, işaretliyorum… Büyük tansiyon değerini dikkate alırsak bu kişi, prehipertansiyon evresinde, ama küçük tansiyon değerine göre evre 2 hipertansiyonu var. Sonuç olarak, kişi evre 2 hipertansiyon hastası diyebiliriz, çünkü yüksek olan evreye göre değerlendirmek zorundayız. Evet, hastanın hipertansiyonun hangi evresinde olduğunu anlamak için kullanılan yöntemi hepbirlikte incelemiş olduk.