If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Septik Şok - Patofizyolojisi ve Semptomları

Orijinal video Ian Mannarino tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Herkese merhaba septik şok oldukça ciddi bir başkadır septik şok teşhisi konmuş hastaların hemen hemen yarısı ne yazık ki teşhisi takip eden bir ay içinde yaşamlarını yitirir isterseniz çok önemli bir vaka olan septik şoka biraz daha yakından tanıyalım şimdi kelime anlamıyla başlayacak olursak septik anlamı çürümüş olan çok eski Latince bir kelimeden türemiştir şok ise doku oksijenasyon un azalması ve Kan basıncının yani Tansiyonun düşmesi sonucu ortaya çıkan durumdur kelimeleri bir araya getirdiğimizde ise çürümüş bir şeyden kaynaklı düşük doku oksijenasyonu elde ederiz çürümüş şeyden kastım enfeksiyon enfekte olmuş yani iltihaplanmış bir şey düşük doku oksijenasyonu na yol açan enfekte olmuş bir şey Peki enfekte olmuş bir şey bunu nasıl yol açabilir şuraya ve damar çizelim kadın görevlerinden birinin dokulara oksijen ulaştırmak olduğunu biliyoruz Bunlar alyuvar Burası da herhangi bir dokuz bu küçük kutucuklarda hücreler alyuvarlar morlu çizdiğim oksijeni buradaki dokulara ulaştırmakla görevli dokulara oksijen iletimi Şimdi de kanda enfekte olmuş bir şey olduğunu düşünelim Akyuvarlar Kandaki enfekte olmuş şeyle karşılaşacaklar bu bir bakteri virüs ya da mantar enfeksiyonu olabilir bu durumda Kan damarları da enfekte olmuştur yani septik olan bu malzemeyi Taşıyan borulara dönüşürler Kısacası damarlar artık ister il değildir Akyuvarlar demiştik akyuvarların görevi ise steril olmayan bu malzemeyi bulup temizlemektir Öyle değil mi aktörler enfekte olmuş bu malzeme ile karşılaştıklarında aktive olurlar ve aktive olduklarında ise yaptıkları birkaç bu vardır Öncelikle durumu kontrol etmeleri için olay yerine diğer akyuvarlarda çağırırlar amaçları enfekte olmuş bu malzemeye sayıca üstünlük sağlayarak onu yok etmektir Evet not edelim Öncelikle diğer akyuvarları olay yerine çağırırlar şimdi önemli bir noktaya değineceğiz enfeksiyon normal olarak kanda değil dokular arasındaki bu kısımda yer aldığı için akyuvarların enfeksiyonu yok etmek için bu kısma geçmeleri gerekir Akyuvarlar bu işi Nitrik oksit gibi bir molekül salgılayarak yaparlar serbest kalan moleküller Kan damarları ile etkileşime girer ve kan damarları da bunun üzerine gelişler başka bir değişle kan damarlarının çöpe artar Şurayı biraz temizleyelim ki kan damarlarının nasıl genişlettik lerini görelim App Öncelikle kan damarının başlangıçtaki boyutunu hatırlaya bilmemiz için burayı kesikli çizgi da gösterelim kan damarı moleküller serbest kalınca bu şekilde genişler önceki çapı buydu Şimdi de bu bu durum sistemik vasküler rezistans ın lokal olarak azalmasına yol açar demek istediğim damar çapındaki genişleme sayesinde kanda bulunan her şeyin artık daha fazla alana sahip olması ve bu yüzden de karşılaştıkları rezistansın düşmesidir bunu da vasküler alanda çok genişlemesi olarak not ederim da bu arada bu durum Eğer lokal olarak gerçekleşiyorsa enfeksiyon olan kısımda kan akışının yavaşlaması da söz konusudur bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla Periferik dokularda karşı karşıya gelir Akyuvarlar Periferik dokulara girmek için kan damarlarının sızdırmasını sağlarlar moleküller salgılanınca ortaya çıkan Az önce durum da budur Çapın genişlemesi ve geçirgenliğinin artması ya da az önce de söylediğim gibi kan damarlarının sızdırmaya başlamaz Şok'un sebebi de budur zaten enfeksiyon kanda yani vücudun her yerinde bulunduğu için bu durum yani sistemik vasküler dilatasyon ya da vazodilatasyon yani damar genişlemesi vücudun her yerinde gerçekleşmeye başlar vasküler rezistansı düşmesi sonucu da kan basıncı yani tansiyon düşer bunun neden olduğunu tam olarak anlayamadığı sanız aklınıza hemen vasküler rezistans ve Kardiyak çıkış ya da Kalp debisinin kan basıncına eşit olduğunu getirin buradaki büyük düşüş basıncında düşmesine yol açar buna bir de azalan doku oksijenasyonu eklenir bir Kardiyak çıkış ve sistemik vasküler rezistans doku oksijenasyonu na katkıda bulunur doku ok bu Afyon'un azalmasına sebep olan farklı bir şey daha göstermek istiyorum bakışı burada alyuvarlar dan oksijen alan bazı hücreler var değil mi damarların sızdırması sonucu dokular sıvıyla dolmaya başlar dokulardaki Bu sıvı birikmesi oksijenin bu sıvı içinde yayılması gerektiğinden dokulara ulaşmasını zorlaştırır Sonuç olarak da bu hücreler oksijensiz kalır ve Şok'un ilk sebebi de budur zaten Akyuvarlar enfeksiyonla karşılaştıklarında oluşan üçüncü bir durum daha var az önce akyuvarların bu enfeksiyonu yok etmek istediklerinden söz etmiştim değil mi Akyuvarlar karşılaştıkları şey yani bir üstü bakteri ya da mantarı yok etmek isterler bunu patojenin zarar vererek yok edecek litik enzimler e aktif oksijen türleri salgılayarak yaparlar şimdi bunun vücudun her yerinde gerçekleştiğini düşünün 3. olarak ve Akyuvarlar patojenlerin yanında kan damarlarına da zarar vermeye başlarlar Hemen not edelim Kan damarları zarar görür çok az önce söylediğim yine tekrar edeceğim bu durum vücudun her yerinde yaşandığı için ortaya ciddi komplikasyonlar çıkar kanda bulunan pıhtılaşma faktörleri onları da eflatunla çizelim pıhtılaşmaya yardımcı olan proteinlerdir ve kan damarları yırtıldık larında orayı yapmayarak kanın ekstravasküler alana Yani kan damarının dışına akmasını engellemeye çalışırlar Daha ne kadar vurgulayan bilirim bilmiyorum ama bu vücudun her yerinde gerçekleştiği için tüm pıhtılaşma faktörleri kullanılır Kan damarlarını yapmak istedikleri için her yerde pıhtılar oluşur ve bu pıhtı lardan bazıları kana karıştığında ise ortaya Enteresan bir durum çıkar tüm baskılar sistemde pıhtılaşma vardır ama pıhtılaşma tam damarlarındaki yırtılmalar la baş edemediği için kan kan damarlarından dışarı çıkmaya başlar kan damarlarındaki pırt bu ve eşzamanlı kanamanın Medikal adı dissemine intravasküler koagülasyon ya da yaygın damar içi pıhtılaşma sıdır damar içindeki bu pıhtılaşma her yerde gerçekleşmeye başlar yani yayılır bu septik şokta görülebilecek çok ciddi bir komplikasyondur Bursa septik şokta ortaya çıkan bir diğer ciddi komplikasyon akut solunum yetmezliği sendromu Dur dur akciğerlerin atmosferdeki oksijeni alıp Kan damarlarını oksijene doyurmak için oldukça vasküler Yani bir sürü kan damarıyla kaplı bir yapıları olduğunu biliyoruz septik şokun patogenezi cisini yeniden hatırlayacak olursak her yerde gerçekleşen bu yıkım başka bir deyişle zarar verici enzimler sitokinler ve farklı bağışıklık molekülleri akciğerlerdeki damarlara da zarar vermeye başlarlar da tahmin edeceğiniz gibi akciğerlerdeki damarlar her gördüğünde ise kan yeterli derecede oksijenle nemez Bu yüzden de septik şok geçiren hastalar atmosferdeki oksijeni kanlarını alamadıkları için solunum yetmezliği ile karşılaşırlar Bu da akut solunum yetmezliği sendromu olarak adlandırılır son olarak bir de size Kardiyak çıkış ya da kalp tepesinden bahsetmek istiyorum Kardiyak çıkış düşük vasküler rezistansı de engelleyebilmek için başlangıçta artacaktır Neden diye soracak olursanız Kardiyak çıkışın artması tansiyonu dengeler de bundan fakat septik şok devam ettikçe kalpte bu moleküller yüzünden zarar görecek paralizi olacaktır Ve tedavi edilmediği takdirde de Kardiyak Çıkışta da sıkıntı başlayacak yani Kardiyak çıkış düşecektir bir Kardiyak çıkışın düşmesi kan basıncını düşürür semptomlara Gelecek olursak Çok ciddi bir enfeksiyon düşünmeliyiz bu çekiyor markalarında Ateş titreme ve terleme görülür ama septik şokun temel semptomlarında biri cildin ılık olmasıdır vücudun her yerindeki Kan damarları genişledi clarin de bu tüm organlarda gerçekleşir ve en büyük organımız da cildimizde öyle değil mi cildimiz vücudun geri Kalanına oranla daha fazla kan çekmeye başladı için septik şok hastalarının cildi başlangıçta ılıktır bırak ama çok devam ettiğinde sempatik sinir sistemi tansiyonu yükseltmeye Yani bu damarları kasarak sistemik vasküler rezistansı iyileştirip pansiyonu dengelemeye çalışır Bu yüzden de devam eden septik şokta hastaların cildi bir süre sonra soracaktır Ama bu durum septik şokun devam ettiğini gösterdiği için hiç de iyi bir belirti değildir Bu arada damarların karışılması sıvının damar dışına çıkmayacağı anlamına da Gelmez çünkü Kan damarları geçirdi bu artıran vazov aktif moleküller yüzünden hala sızdırmaya devam eder Sonuç olarak dokudaki oksijen seviyesi de dokularda biriken sıvı yüzünden yükselemez Bunlara ek olarak solunum güçlüğü değişken mental durum ve idrara çıkma da azalma görülür organlar oksijensiz kaldıkça normal fonksiyonlarını yerine getirmemeye başlarlar hoşça kalın ipte